gnnNTOTPO

BILIPAYPUYŊUWU DHÄRUK 2

Nyilŋ'maranhamiya biyaka nhunapinyay nhe, bitjarra ŋayi ŋunhi Garray nyilŋ'maranhamina ŋanyapinyay ŋayi

1Nhäkurruna dhika yurru nhe dhärra wuṉḏaŋarryirrinydja? Ŋayipina yana Christthuna yurru nhuna ganydjarrmirriyamanydja, nhanukalaynydja ŋayi nhuma yurru märr-ŋamathinyarayu marrparaŋ'kuma warray, ga ŋuriŋiyi nhanukalay Garrkuḻukthunydja Birrimbirryu nhuma yurru waŋganynha yana ŋurruktja, märr-ŋamathinyaramirrina yukurra yurru, liŋgu ŋunhiyi waŋgany yana Birrimbirrnydja nhina marrtji nhumalaŋgala waŋga'-waŋganygalanydja. Bala nhuma yurru nhänharamirrina bala-lili'yunmirri ŋayaŋuyu-wuyunaramirriyuna, bala marrparaŋ'kunharamirrina yurru nhumalanhay nhuma.

2Yuwalk muka nhuma ḏukṯuk, nhuma yurru ŋarranha ŋayaŋu-djulŋikumanydja? Ŋunhi ŋarra yurru ŋämanydja nhumalanha, ŋunhi nhuma yukurra nhina waŋganyŋurana, bitjan waŋganynha nhumalaŋgu guyaŋinyara ga waŋganynha ŋayaŋu, ga märr-ŋamathinyamirri nhuma ŋuli yukurra nhumalaŋguway nhuma bala-lili'yunmirrina, ga djäma yukurra rrambaŋina, waŋganydhu yana ŋayaŋuyu, bala dhiyaŋuyina nhuma yurru ŋarranha wirrkinydja wal'ŋu ŋayaŋu-djulŋikuma. 3Yaka djäma yukirriya ŋula nhä yana bathalakunhaminyarawu nhuŋuwaynydja nhe, märr wiripu-guḻku'yunydja yurru nhuna ŋurruŋu-ḻakaramana, ga ḻiya-djambatj ḻakarama. Biyaka nyilŋ'maranhamiya nhunapinyay nhe, ga yaka guyaŋinyamirriya nhunapinyay nhe bitjanmirriyanydja, “Ŋarranydja dhuwala ŋamakurru' ga ḻiya-djambatj ŋurukala wiripu-guḻku'walanydja.” Biyaka yana guyaŋiya yukirriya wiripu-guḻku'nha ŋäthilinydja, ga yurruna nhunapinyaynydja nhe. 4Yaka yana ḏukṯukthiya yukirriya ŋula nhäkunydja märranharawu, märr nhe yurru nhepinydja galŋa-djulŋithirrina, yurru guyaŋiyanydja biyaka liŋgu yana wiripuŋunhanydja ŋunhanydja yolŋunha, nhaltjan nhe yurru ŋanya guŋga'yun, märr yurru ŋayinydja nhina yukurra walaŋgumana dhika wal'ŋu. 5Yo, guyaŋinyamiya yukirriya ḻatju'kunhamiya, ‘biyaka yana liŋgu bitjarra ŋayi ŋunhi Djesuyu guyaŋina ŋamathaŋala yana ga dhunupa, liŋgu bitjarrana gam' ŋayinydja ŋunhi nyilŋ'maranhaminana ŋanyapinyay ŋayi.

6Djesunydja dhuwala waŋganynha yana Gunhu'wala Godkalanydja, ŋupanayŋuna yana rrambaŋina,

yurru yaka ŋayi ŋayathaŋala baṯ bitjarranydja ŋunhayi ŋurruŋuyinyaramirrinydja wal'ŋu,

7yana ŋayi ŋayipina yupmaranhamina ŋanyapinyaynydja ŋayi,

bala djämamirriyinana ŋayi yulŋunydja,

liŋgu ŋayi nyilŋ'maranhaminanydja ŋanyapinyay ŋayi,

bala yolŋukunhaminana,

ga dhiyalanydja ŋayi munatha'ŋuranydja dhawal-wuyaŋina,

yolŋuna yana ŋayi rumbal.

8Yo, nhinananydja ŋayi yukurrana dhiyalanydja yolŋuna yana,

yurru yaka warray ŋayi marrtjina nhanukalaynydja ŋayi djälkurru,

yana ŋayi nyilŋ'maranhamina ŋanyapinyay ŋayi yulŋunydja,

ga malthurruna nhanŋuway Gunhu'wu ŋayaŋuwu,

yana liŋgu-u-u ga burakina ŋayi murrkay'.

Ga bitjarrana ŋayi rakunydhinanydja,

bitjarra ŋunhi dhuwurr-yätjmirri yolŋu walala ŋuli rakunydhirri dharpaŋura ŋal'maranhara.

9Ga dhiyakuyina märrwunydja ŋunhi ŋayi bitjarrayi nyilŋ'maranhaminanydja ŋanyapinyay ŋayi,

ŋayinydja ŋanya Godthunydja gaŋgathinyamirriyaŋala,

bala nherrara ŋunhana yana ŋurrulilina wal'ŋu garrwarlilina,

bala yäkunydja ŋanya Godthu nherrara biyapulnha wal'ŋu garrwar,

djuḻkmaramana yukurra ŋunhi wiripu-guḻku'nha ŋula nhänhanydja yäkunha malaŋunha,

10märr yurru nhanukala yana yäkuyu bukmaktja yukurra ṉepaḻ-nyilŋ'thun,

bukmak ŋunhi djiwarr'wuy nhä malanha,

ga nhä malanha dhiyalami munatha'ŋura,

ga dhika bala ŋoyŋura wal'ŋu munatha'ŋura,

bukmakthu yana yurru dhäruktja ŋanya märrama,

11liŋgu bukmakthuna ŋuli nhäma dharaŋandja ŋanya Djesu-Christnhanydja,

bala ḻakaramanydja ŋanya yurru Garray bitjanna,

liŋgu ŋayina yuwalktja wal'ŋu ŋurruŋu

bukmakkunydja.

Ga bitjandhina walala yukurra yurru milkumanydja Godnha Gunhu'nha,

ŋunhi nhanŋunydja ḻatju' warray dhika wal'ŋu rom.

Dhäruk märraŋa nhanŋuway Gunhu'wu, ga malthurra ŋayaŋuwunydja nhanŋuway

12-13Yo, Djesunydja ŋunha nhina yukurra Garray wal'ŋu bukmakku. Marrkapmirri walala, ŋäthilinydja ŋunhinydja nhuma yukurranha ŋuli dhäruk märranha ŋanya, ŋunhi ŋarra dhiyali nhumalaŋgala yukurrana nhinana, yurru dhiyaŋunydja-wala ŋarra nhumalaŋgala yakana, ga nhumanydja yurru bitjandhi liŋgu dhäruktja märrama yukurra yana. Djäma yana walala ŋamathaŋa wal'ŋu mukthurra, ga marrtjiyanydja yukirriya ŋuliyi liŋgu waŋganygurru walŋamirrikurru dhukarrkurru. Rom-wiyaṉiyiya yulŋunydja ga galyurra ŋuruku yätjkunydja ŋunhi romgu, märr nhe yurru yaka muka gatjpal'yun ga galkirri yätjlilinydja romlili. Liŋgu Godtja ŋayipinydja yukurra dhuwali djäma nhumalaŋgala ŋayaŋuŋura, märr nhumanydja yurru ḏukṯukthirri ŋurikiyi djämawunydja nhanukalaŋukurru yana wal'ŋu djälkurru. Ga bitjarrayi liŋgu ŋayi nhumalaŋgala wekaŋala nhanŋuway Garrkuḻuktja Birrimbirr nhokala ŋayaŋulili, märr yurru ŋuliwitjandhinydja nhanukalaynydja ganydjarryu nhe yurru malthun nhanŋuwaynha yana ŋayaŋuwu. Yurru nhepina yukurra yurru djämanydja ga nhinanydja dhiyalimiyi, märr nhe yurru ŋayathama muka ŋunhanydja walŋamirrinydja wäŋa ŋulinyaramirriyu dhä-yawar'yunaramirriyunydja.

14Yo, biyaka liŋgu djäma yukirriya ŋuyulkthinyamiriw yana wal'ŋu, ŋarrtjunminyamiriw ga morrumurru'miriw, 15märr yurru nhuma yukurra nhina ḏarrtjalk yana wal'ŋu, ŋula nhämiriw yurru, Godkuna yana nhanŋuwaynha djamarrkuḻi', liŋgu nhinanydja nhuma yukurra dhuwala dhiyalaŋuminydja ŋurikala yolŋu'-yulŋuwala rom-djarrpi'mirriwalana walalaŋgala ga yätjmirriwalana. Yurru nhumanydja yukurra yurru nhina ŋamakurru'na yana wal'ŋu dhikana ŋula nhämiriwnha, biyakana walala bitjan baḏayala'na dhiyaku wäŋawuna buku-munha'wuna, biyaka bitjan ŋunha ganyu' malanha ŋuli marrtji djarraṯawun'kuma gäraktja ŋunha warrpam'. 16Yo, ŋarranydja ḏukṯuk nhumalaŋgu nhuma yurru yukurra garrwarkuma milkuma dhäruk walŋamirrinydja bitjandhiyi, bala wekamana yurru wiripunhana yolŋunha ŋunhi, märr yurru ŋulinyaramirriyunydja Garraywalanydja ḏaykun'thu ŋunhi ŋilimurru yurru djingaryun yukurra gumurrŋuranydja nhanukala, ŋarranydja yurru nhäma nhumalanha ŋurr'yunna dhikana, biyapulnha yurru goŋmirriyirri, liŋgu nhumalaŋgalanydja ŋayi yurru nhämana ŋunhi ŋarrakuŋu djämawuy, ŋunhi ŋarranydja yukurrana yaka warray djäma gulkuru.

17Yo, mak walala yurru ŋarranha dhuwala buma murrkayny'tja, ga ŋunhi walala yurru yuwalktja ŋarranha buma, bala maŋguny'tja ŋarraku yukurra yurru waṉḏirri bitjan mundhurrnha nhanŋu Godku, bukulili ŋal'yunna yukurra yurru ŋurikalayina mundhurrwala ŋunhi nhuma ŋuli wekama nhanukala, liŋgu ŋuriŋiyina ŋunhi wirrki' nhuma yukurra märr-yuwalkthirri ga märr-nherraṉmirri nhanukala. Yo, ŋuli walala yurru murrkayny'tja buma ŋarranha, ŋarranydja yurru yana ŋuriŋiyi ŋoy-ŋamathirrina, ga nhumanydja biyakayi walala ŋoy-ŋamathiya ŋarrakala dhambay. 18Yaka walala warwuyurranydja ŋarraku. Ŋoy-ŋamathiya biyaka walala dhambay ŋarrakala.

Bolyu djuy'yurruna waŋganynha ḏarramunha dhäwu'mirrinha, mali ŋayi

19Yo, mak ŋarra yurru dhuwala galki dhawaṯthunna yulŋunydja, ŋuli ŋayi Garraynydja Djesunydja ḏukṯuk dhiyakuyi ŋarraku, bala ŋarra yurru djuy'yunna nhumalaŋgala Dimithinhanydja yäkunha dhipali; ŋarranydja ḏukṯuk nhanŋu, ŋayi yurru galki marrtjina bala nhumalaŋgala, märr yurru ŋayi roŋiyirrinydja dhäwu'na gäma nhumalaŋgalaŋuwuy ŋarrakunydja, ga dhiyaŋuyinydja ŋarranha yurru marrparaŋ'kuma biyapulnha wal'ŋu ŋoy-ŋamathinyamirriyama. 20Ŋayipina waŋganynha dhuwalayina Dimithina galkinydja wal'ŋu ŋarrakala, bitjandja bitjan ŋilinyu ŋayaŋu waŋganydja, ga dhiyaŋuyina ŋayi yukurra märr-ŋamathirri wirrkinydja wal'ŋu nhumalaŋgu, bitjandja bitjan ŋarra. Yo, ŋayipina waŋganydhuna yurru nhumalanha yuwalkkumanydja guŋga'yun, 21liŋgu wiripu-guḻkuny'tja yukurra dhuwalanydja yana ḻayḻayyun walalaŋgalaynha nhäŋura malaŋuŋura yana, yakana walala yukurra guyaŋirri Djesunhanydja Garraynhanydja, nhaltjan walala yurru guŋga'yun ŋunha wiripuŋunha ŋunhi yolŋunha marŋgithinyarawu nhanŋu Garraywu. 22Yurru nhuma marŋgi warray nhanŋu Dimithiwu yulŋunydja, ŋunhi ŋayinydja dhuwalayinydja ŋamakurru' dhika wal'ŋu dharraḏa yolŋu, ŋula nhämiriw. Ŋayinydja dhuwala balanyarana bitjan gäthu'mirriŋuna ŋarraku, liŋgu ŋilinyu ŋuli yukurra djämanydja waŋganyŋura Garraywunydja, ḻakarama birrŋ'maramanydja ŋamakurruny'tja dhäwu'.

23Yo, gatjpu'yunna ŋarra yukurra dhuwala yulŋunydja, galki ŋarra yurru djuy'yunna ŋanya nhumalaŋgala, yurru ŋarra bulnha ŋathili galkunmirri yurru yulŋunydja, nhä ŋarraku yurru ŋunhi maḻŋ'thun, yurruna ŋarra yurru ŋanya djuy'yundja. 24Yo, ŋarra märr-nherraṉmirri yukurra dhuwala Garraywala, bala ŋarra gatjpu'yunna yukurra yolŋunydja, ŋunhi ŋarranydja yurru galki dhawaṯthunna dhipuŋuru ḻoḻuŋurunydja, bala ŋarra yurru marrtji ŋarrapina ŋuli nhumalaŋgala dhipali.

25Yurru dhunupanydja ŋarraku dhiyaŋu-wala dhuwala, ŋarra yurru djuy'yun nhumalaŋgala Baparaḏatjnhana yäkunha, ŋilimurruŋguway gutha'mirriŋunhana. Ŋäthili nhuma djuy'yurruna ŋanya lili ŋarraku ŋunhiyinydjayi dhäwu'mirrinha, guŋga'yunarawuna ŋarraku, bala ŋilinyunydja maṉḏa yukurra dhiyaŋunydjayi djäma manapa rrambaŋi, ga bitjanayi liŋgu ŋilinyu ŋuli dhuwalayi gombunhaminyanydja yukurranha yätjnhanydja ŋunhi romnha. 26Yurru dhiyaŋunydja-wala ŋayi ḏukṯukthirri yukurra roŋiyinyarawu nhumalaŋguna bukmakku, liŋgu ŋayi ŋuli yukurra galŋa-yätjthirrina ŋuli, warwuyunna nhumalaŋgu, ŋunhi nhuma ŋanya dhäwu' ŋäkula, ŋunhi ŋayi ŋunhiyi rirrikthurrunanydja yukurrana. 27Ga yuwalk ŋayi rirrikthurrunanydja dhuwalayi ḏarramunydja wirrkina, galki bini ŋayi rakunydhinya muka, yurru ŋayipi God nhanŋu mel-wuyurrunanydja. Ga bitjarrayi ŋayi God ŋarrakunydja mel-wuyurrunayi yana, bala ḏukmaraŋalana ŋanya walŋakuŋalana, märr yurru ŋarranydja yaka ŋula galŋa-yätjthirri warwuyun biyapulnydja wal'ŋu, bala marrtji bukulili ŋal'marama ŋunhiyi wiripulili malaŋulili ŋarrakalay ŋarra warwulili ga galŋa-yätjthinyaramirrilili.

28Ga dhiyakuna ŋayaŋuwunydja ŋarra yurru djuy'yunna ŋanya bala nhumalaŋgala, märr yurru nhuma nhämanydja ŋanya goŋmirriyirrina ga djulŋithirrina, ŋunhi ŋayinydja ḏäwalana ŋamakurru'na, walŋana, märr ŋarranydja yurru yakana yukurra warwuyun nhanŋu biyapulnydja. 29-30Yo, goŋmirriyiya nhanŋu gumurr-ŋamathiyanydja märraŋa walala, buku-wurrpanarayu Garraywala yana. Märr-ŋal'yurra nhanukala yulŋunydja, ga wiripuŋuwu yolŋuwu ŋunhi ŋayi balanyarayi, liŋgu ŋayi yukurrana djäma Garraywunydja wirrki yana dhiyaŋuyi ḏarramuyu, galki bini ŋayi mukuythinya muka ŋuriŋiyi djämayu. Djämanydja ŋayi wiṯthurruna yana wirrki, guŋga'yurrunanydja yukurrana ŋarranha nhumanydja mali, liŋgu nhumanydja yukurrana yarrkthurrunana barrkuna nhinana ŋarrakala.