gnnNTOTPO

Mathuyu 8

Djesuyu ḏukmaraŋala burrpuymirrinha

1Yo, ŋuliŋurunydja dhäŋuru ŋunhi ŋayi Djesu dhawar'yurrunanydja marŋgikunharaŋuru ḻakaranharaŋuru, ŋayi marrtjina yarrupthurruna bukuŋurunydja, ga dhaŋaŋnha dhikana biyapulnha yolŋunydja walala malthurruna marrtjina nhanbala. 2Bala ŋayinydja marrtji burrpuymirri warray yolŋu buna nhanbala Djesuwa, bala ŋayi ṉepaḻ-nyilŋ'thundja, ga waŋa bitjanna, “Garray, guŋga'yurra ŋarranha. ŋuli nhe djälnydja, nhe ŋarranha yurru ḏukmaramana.”

3Bala ŋayi Djesu goŋ-djarryundja ga mulkana ŋanya, ga bitjanna ŋayi waŋanydja. “Djäl ŋarra dhuwala nhuŋu. Ma', ḏukthurrana yana.” Bala dhunupana yana ŋayi ŋunhiyi ḏarramunydja ḏukthunna, rerriyunydja ŋanya ŋuriŋinydja gananna, winya'yunna-wala yana.

4Bala ŋayi ŋuliŋurunydja Djesu bilyun, ga waŋa ŋanya bitjanna, “Way, yaka ḻakaraŋa guḻku'wanydja ŋi! Marrtjiya yana dhunupa ŋunhimala buku-ŋal'yunara-wuylili buṉbulili, märr nhuna ŋayi yurru ḏalkarra'mirriyunydja yolŋuyu nhäma'-nhama yukurra ŋunhiliyina. Ga ŋunhi ŋayi yurru manymak-ḻakaramanydja nhuna, bala nhenydja yurru wekaŋa mundhurrnha batharra Gunhu'wu buku-wekaŋanydja, biyakana bitjarra ŋunhi Mawtjitjthu rom nherrara ŋäthili, märr yurru bukmakthirri yolŋunydja walala marŋgithirri nhuŋu, ŋunhi nhenydja liŋguna dhuwali ḏukmaranharana.”

Djesuyu ḏukmaraŋala djämamirrinha yolŋunha yana dhärukthu barrkuŋuru

5Bala ŋayi ŋuliŋurunydja Djesu marrtjinana-wala yana, yana liŋgu ga Gapaniyamnha wäŋaŋura, ga ŋunhiliyinydja wäŋaŋura yolŋuyuna ŋanya Djesunha withiyan, yurru ŋayi ŋunhi yolŋunydja mulkuru, gandarrŋu djäkamirri buŋgawa ŋuriki Rawumbuyŋuwu miriŋuwu malawu.

Marrtjinydja ŋayi bala Djesuwala, ga ŋäŋ'thun guŋga'yunarawu bitjan gam', 6“Garray, ŋunha ŋarraku djämamirri ḏarramu wirrkina rirrikthurruna, ŋunha ŋarrakala wäŋaŋuranydja. Yakana ŋayi ŋunha yukurra bilyu'-bilyundja, yana yukurra ŋorrana ŋunha dharraḏana, liŋgu wirrkina ŋayi rirrikthurruna.” 7Bala ŋayi Djesunydja waŋa bitjanna, “Ŋarra yurru marrtji bay' nhanukala, ga baḏarraŋ'kuma ŋanya.”

8Bala ŋayinydja waŋa ŋunhi Ḏarramunydja, “Yaka Garray,” bitjan. “Yaka Ḏukṯukthiya marrtjinyarawu lili. Ŋarranydja dhuwala yaka dhuwurr-ŋamakurruny'tja yolŋu; yaka nhe yurru marrtji ŋarrakalanydja wäŋalili. Yaka ŋarra yurru ḻayḻaymaramanydja nhuna, yana waŋiya dhäruknha waŋganynha, bala yurru ŋarraku ŋunhayi djämamirrinydja yolŋu Ḏukthunna. 9Ŋarranydja dhuwala balanyarayiŋga nherraṉara ŋurruŋuwuŋu yolŋuwuŋu bitjan nhe, bala ŋarrana dhuwala ŋurruŋunydja yolŋu ŋarrakalaŋuwu miriŋu-wunydja malaŋuwu; walala ŋuli dhäruktja ŋarranha märramana yana, bili ŋarra ŋuli waŋa yäkuyu yana ŋurikala yolŋuwala ŋunhi ŋayi ŋarranha nherrara. Ŋarra ŋuli waŋanydja ŋula yolku waŋganygu bitjandja, ‘Gatjuy marrtjiya,’ bala ŋayinydja yurru marrtjina yana. ga wiripuwunydja ŋarra ŋuli waŋa, ‘Go marrtjiya lili,’ bitjan, ga ŋayinydja yurru marrtjina lili yana. Ga djämamirrinhanydja ŋarrakuway ŋarra ŋuli waŋa, ‘Ma' djäma biyaka' bitjan, bala ŋayi ŋuli djämana yana-wala. Ga nhenydja yurru biyakayi dhäruknha yana wekaŋa, bala ŋayi yurru rerriyunydja ŋunhayi yolŋunhanydja gonha'yunna.”

10Bala ŋayi Djesuyu ŋäkulanydja ŋunhi dhäruktja ṉirryurrunana dhikana, bala bilyurrunanydja ŋayi ga waŋana bitjarrana ŋurikala yolŋu'-yulŋuwalanydja. “Way, ŋuruŋunydja dhuwala mulkuruyunydja wirrki warray ŋarranha märr-yuwalkthirri yukurra. Yaka warray ŋarra maḻŋ-maraŋala balanyarayi ŋayaŋu-yuwalkthinyara Yitjuralpuyŋuwala ŋula waŋganygala yolŋuwala ŋäthilinydja; yakana ŋula waŋgany ŋarrakuwaynydja miṯtji märr-yuwalkthirri ŋuli bitjandhiyi.

11-12“Ŋarra nhumalaŋgu yurru ḻakaramana dhuwalana gam': Guḻku'na yurru ŋunhi mulku'-mulkuru yolŋu walala gärri yukurra Gunhu'walanydja Romlili; walalanydja yurru ŋuriŋi mulku'-mulkuruyunydja ŋatha ḻuka ŋunhala djiwarr'ŋuranydja, waŋgany-manapanmirrina Yipurayimgalana ga Yitjakkalana ga Djaykupkalana. Ga wiripu-guḻkuny'tja yurru Yitjuralpuy yolŋu walala yaka nhina yukurra ŋunha Gunhu'walanydja wäŋaŋura, bäy warray ŋayi ŋunhi dhawal-wuyaŋina Yipurayimgalanydja yarraṯaŋura, ŋurikalayina bäpurru'wala ŋunhi ŋayi Gunhu'yu walalaŋgala wekaŋala nhanŋuway ŋayi romdja. Ŋe, ŋanyanydja yurru djalkthunna ŋunhana buku-munha'lilina, warraŋullilina, ga ŋunhalana walala yurru yukurra nyarŋayunmirrinydja ga ḻirra-ḻawunharamirrinydja, liŋgu walala ŋuli yukurra yaka märr-yuwalkthirri ŋarraku.”

13Ga ŋuliŋurunydja dhurrwaraŋuru ŋunhi ŋayi yukurrana ḻakaraŋala bitjarrayi Djesuyu, bala ŋayi bilyurruna ga waŋana ŋunhiyina djäkamirrinhana yolŋunha bitjarrana, “Gatju marrtjiya, roŋiyiyana wäŋalilina. Liŋguna nhe dhuwali ŋayaŋu-yuwalkthinana, bala ŋurikinydja ŋunhi nhäku nhe yukurra gatjpu'yun yurru yuwalkthi yana maḻŋ'thundja.”

Ga ŋuriŋi bili yana waluyunydja ŋunhi ŋayi Djesu bitjarrayi waŋana, ŋayi ŋunhiyi rerrimirrinydja Ḏarramu ŋunhalanydja wäŋaŋuranydja Ḏukthurrunana, walŋathinana rerriŋurunydja.

Djesuyu ḏukmaraŋala guḻku'nha yolŋu'-yulŋunha

14Bala ŋayi Djesu marrtji bala Betawalana wäŋalili, ga ŋunhi ŋayi bunanydja ŋunhili, bala ŋayi nhäma Betawu rumaru'nhana mukul'mirriŋunha, ŋayi nhina ŋorra rerrimirri muryunara.

15Bala ŋayi Djesunydja marrtjina, ga baṯ gay mulka ŋanya goŋnha, bala ŋuriŋi rerriyunydja ŋanya dhunupana gonha'yunna. Ga dhunupana yana ŋayi ŋunhi miyalktja gaŋgathirrina, bala yana waṉḏirri galŋa-warrakarrayunna ŋathawuna nhanukalaŋuwu Djesuwalaŋu.

16Ga ŋunhi ŋayi marrtjina munhakuyinanydja, bala walalanydja dharrana rerrimirrinhana walalanha gäŋala nhanukala Djesuwala, ga wiripuŋuyunydja, gäŋala yolŋu-yulŋunha ŋunhi mokuywalaŋumirrinha birrimbirrmirrinha walalanha. Bala ŋayi Djesuyunydja ḏukmaraŋalana walalanha yukurrana ŋunhiyi yolŋu'-yulŋunhanydja guḻku'nhana, bawala'mirriŋuruna dhikana rerriŋuru malaŋuŋuru. Ga bitjarrayi ŋayi dhawaṯmaraŋalayi guḻku'nha yätjnhanydja birrimbirrnha walalanha yolŋu'-yulŋuwalanydja dhärukthu ŋuriŋi nhanukalay ŋayi yana.

17Yo, be ŋäthilinydja dhäwu'-gänharamirriyu yäkuyu Yitjayayu dhäruk nherrara bitjarranydja gam', “Ŋayipina märraŋalanydja, bala dhawar'maraŋalana ŋilimurruŋgu dhoṯthinyaramirrinydja rom, ga bitjarrayi bili ŋayi rerrinydja ŋilimurruŋgu djaw'yurruna, bala dhawar'maraŋalana nhanukalay ŋayi rumbalyuna.” Bala yuwalkthi yana maḻŋ'thurrunanydja bitjarrayi.

Ḏälnha dhuwala yolŋuwu märr-yuwalkkunydja malthunarawu Djesuwunydja

18Yo. Djesuyunydja nhäŋala ŋunhinhayi miṯtjinha yolŋunha walalanha, walala dhärrana yukurrana ḻiw'maraŋala nhanukala, liŋgu wirrki yana walala yukurrana ḏukṯukthina nhänharawu ŋurikiyi djämawunydja, ḏukmaranharawuywu yana. Bala ŋayi Djesunydja waŋana bitjarrana nhanukalaŋuwala ḻundu'mirriŋuwalanydja walalaŋgala, “Gul', ŋilimurrunydja marrtji buḏapthunna ŋunhana bala wiripulilina gali'lili wäŋalili.”

19Bala ŋayinydja dharra yolŋu marrtji rom-marŋgikunharamirri warray, ga waŋa bitjanna Djesuwala, “Way marŋgikunharamirri, ŋarranydja yurru malthunna nhuŋu yukurra wanhamala nhe yurru marrtji.”

20Bala ŋayi Djesunydja waŋa buku-wakthun-marama nhanukala bitjan warray, “Ḏälnha dhuwala yolŋuwu märr-yuwalkkunydja wal'ŋu malthunarawu ŋarraku. Ŋunha wäyingu wakinŋuwunydja wäŋa marrtji dhärra'-dharra, wäŋamirri walala warrpam', ga buṯthunaramirriwu wäyingu ga wäŋayi yana, yurru ŋarrakunydja bäyŋuna wäŋa ŋula ŋorranharawu.”

21Ga ŋuliŋuruyi dhawar'yun, ga ŋayinydja wiripuna yolŋu malthunaramirri waŋa ŋanya Djesunha bitjan, “Garray bulnha ŋathili, ŋarra yurru dhiyala bäyma nhina yukurra, ga bäy ŋayi yurru bäpa'mirriŋuna ŋarraku bäyŋuthirri, bala ŋarra yurru ŋanya dholkumana, bala ŋuliŋuruna dhäŋuru ŋarra yurru malthundja nhuŋu,” bitjarra.

22Bala ŋayi Djesunydja waŋa bitjanna, “Go, malthurrana ŋarraku. Ŋunhinydja yolŋu walala ŋunhi walala yukurra nhina rakunydhinyamirriŋura romŋura, walalana yurru dhalkarama rakunymirrinhanydja ŋunhi,” bitjanna.

Djesuyu wapurarrkuŋala gapunha waŋana

23Bala ŋanapurru ŋuliŋurunydja Djesu ga nhanŋu ḻundu'mirriŋu walala wapthun mitjiyalilina, bala marrtji buḏapthun wiripuŋulilina wäŋalili. 24Yo, marrtjinydja ŋanapurru yukurra ŋunhi bala-a-a, bala ŋunhili ṉapuŋgany'tja marrtji buna biyapulnha wata, ga gapu gaŋgathirrina, ga bumana marrtji bala mitjiyanhanydja ŋunhinydja, galki bini ŋunhi mitjiyanydja dharrkuḻuḻyunana. Yurru ŋayinydja marrtjina Djesunydja ŋorrana bala ŋunhilimi mitjiyaŋuranydja yakurr.

25Ga ŋanapurrunydja nhanukala ḻundu'mirriŋuyunydja walalay waṉḏirri bala dhirr'yunna ŋanya, waŋa bitjanna, “Way Garray, walŋakuŋa ŋanapurrunha. Galki ŋilimurru yurru dhuwala murrmurryunna.”

26Bala ŋayi Djesunydja waŋa ŋanapurruŋgu bitjanna, “Nhäku nhuma yukurra dhuwala barrarirrinydja? Gaŋga nhuma märr-yuwalkthirrinydja yukurra dhuwala ŋiniya?” Bala ŋayi gaŋgathinanydja Djesu, dhunupana yana waŋanana watanha ga ḏowunha, “Mukthurrana ma',” bitjarra. Bala ŋayinydja gapunydja dharrana wapurarryinana, ga wata mukthurrunana dhunupana yana, warrpam'thurrunana dhikana wal'ŋu wapurarryina.

27Bala ŋanapurrunydja dharrana ṉirryurrunana nhäŋalanydja ŋunhimalayi, bala waŋanhamina bitjanminana, “Nhäyinyara dhuwalanydja yolŋu ŋi? Yana ŋayi ŋuli dhäruktja ŋunhi waŋa, ga ŋanyanydja yurru yana ŋämana watayu ga gapuyu.”

Djesuyu ḏukmaraŋala yolŋunha maṉḏanha mokuywalaŋumirrinha birrimbirrmirrinha

28Yo, ŋuliŋuruyinydja ŋanapurru marrtjinana yukurrana-a-a, ga baṯ-gay mulkanana ŋunhiyinydja wiripunydja gali' wäŋa Gadarawuynydja yäku, ga ŋunhilina ŋanapurru yukurrana wapthurrunanydja mitjiyaŋurunydja ŋuliŋurunydja, Djesu ga nhanŋu ḻundu'mirriŋu walala.

Ga ŋunhilimiyinydja wäŋaŋura märrma' yolŋu maṉḏa mokuywalaŋumirri birrimbirrmirri yukurrana nhinana, yurru nhinana maṉḏa yukurrana dhuwala'ŋura yana, rakunymirriwala mathirraŋura. Yolŋunydja walala ŋuli yukurranha yakana marrtjinya ŋuliwitjanayi dhukarrkurru, bili maṉḏanydja ŋunhi barrarimirrina maṉḏa rumbalnydja, ḏälnha wal'ŋu dhikana, ganydjarr-ḏumurruna maṉḏa. 29Yo, maṉḏa nhäŋala Djesunhanydja, bala waṉḏinana nhinana yarrupthurrunana bala, yurru wirrkina dhika yatjurrunanydja maṉḏa bitjarrana, “Nhaltjan yurru nhe ŋinyalanha yulŋunydja dhuwala? Nhenydja dhuwala Gäthu'mirriŋu wal'ŋu ŋuruku warray Gunhu'wu. Dhuwalanydja nhe ŋathil'yurrunana marrtjina ŋiniya?... ḏupthunarawuna ŋanapurruŋgu. Dhuwalanydja yaka ŋunhiyinydja walu, ŋunhi ŋayi yurru Godthu ŋanapurrunha ŋurrkama gupaḏalkuma.” Yo, bitjarrayina ŋunhiyi birrimbirrnydja walala waŋana, liŋgu walala marŋgithina Djesuwu, yol ŋayi ŋunhiyi.

30Ga ŋunhala bukuŋura galki, dhaŋaŋnha ŋula nhämunha'na bikipiki walala yukurrana dhärrana ḻukana mulmu, 31bala ŋuriŋiyi mokuyyunydja birrimbirryu walalay waŋana ŋanya Djesunhanydja bitjarrana, “Ŋuli yurru nhe ŋanapurrunha gukuma dhawaṯmarama dhipuŋuru dhiyakalayinydja maṉḏakala, djuy'yurranydja nhe yurru ŋanapurrunha ŋunhana ŋurukalana bikipikiwalana walalaŋgala ŋi'.”

32Bala ŋayi Djesunydja waŋana yoraŋalana walalaŋgu, “Gatjuy marrtjiyana,” bitjarra. Ga dhunupana ŋunhi yätjmirrinydja birrimbirr walala dhawa-yawaṯthurruna, bala yana gulŋiyinana yukurrana ŋurikala bikipikiwalana walalaŋgala, bala walalanydja ŋunhi dhunupa gundupuŋalanydja bukuŋuru dhurrwaṯthurrunana, bala ḻupthurrunana yukurrana gapulili guḻunlilina, djaḻwurr-rr-rr bitjarrana. Ga bukmakthinana ŋunhi bikipikinydja walala guḻwuḻyurruna yukurrana, bala murrmurryurrunana warrpam'nha.

33Ga walalanydja ŋunhi bikipiki djäkamirrinydja walala gundupuŋala Djunama wäŋalilina, bala dhäwu'na ḻakaraŋala marrtjina ḻiw'maraŋalana, ga bukmakthuna walala ŋäkula ŋunhi nhaltjarra Djesuyu ḏukmaraŋala ŋunhiyi ḏarramunha maṉḏanha. 34Bala yolŋunydja walala guḻku'na gundupuŋala balayi withiyarana ŋanya Djesunha, ga waŋana bitjarra, “Way yolŋu, gatjuy marrtjiya ŋi, roŋiyiyana dhipuŋurunydja ŋanapurruŋgalaynydja wäŋaŋuru,” bitjarra warray walalanydja ŋanya djuy'yurruna warray, liŋgu walala mirithinana barrarinanydja.