gnnNTOTPO

Daniel 7

Dänyulyu mel-yurthina yukurrana nhäŋala mali

7:1-28 (Daniel's vision)

1Yo, ŋulinyaramirriyunydja dhuŋgarrayu ŋunhi ŋayi Biltjatana wapthurruna buŋgawayina dharapullili, bala ŋayinydja Dänyulyunydja bukaway'yinana, ga nhäŋalanydja ŋayi malina marrtjina, bala yana wukirrina marrtjina ŋayi ŋunhiyi mali yulŋunydja, ga dhuwalana ŋayi ŋunhi marrtjina wukirrinydja, ḻakaraŋalanydja gam': 2Waŋganymirri munhaku ŋarra yukurrana ŋorrana, bala” ŋarra nhäŋala be dhika gapu, be dhika garaŋanydja, ga ŋarkulany'tja ŋunhiyi yukurrana ŋoy-ḻaw'yurruna mirithina galŋu yana, liŋgu wata yukurrana ŋunhi mirithina galkina, bo'yurruna ŋunhiyi gapunha birrka'mirriŋuru yana galiŋurunydja. 3Ga biyapulnydja ŋarra nhäŋala ḏämbumiriwnha be nhänha wäyindhinyaranha walalanha, walala marrtjina dhawa-yawaṯthurruna beŋuru ŋoyŋuru gapuŋuru, yurru wiripu warray, barrku'-barrkuwatj warray rumbalnydja ŋunhiyi. 4Waŋganydja ŋunhiyi rumbal balanyara biyaku ŋuli läyin, yurru binbarrmirri warray ŋunhiyinydjayi, bitjan ḏamala binbarr. Ga ŋuliŋuruyinydjayi ŋarra nhäŋala yukurrana ŋunhinha binbarrnhanydja barr'-barryunara warray ŋula yolkuŋu ŋunhiyi. Bala ŋula yolthu ŋanya ḻaw'maraŋalanydja, bala dhärranhamaraŋalana bitjarrana bitjan ŋuli yolŋu yukurra dhärra, märrma'yuna djalkiriyu ŋayi yukurrana dhärrananydja. Ga ŋurikalayinydjayi nhanukalanydja Godthu wekaŋala muḻkurr nhanŋu, märr yurru ŋayi guyaŋirri yukurra, bitjan ŋuli yolŋuyu guyaŋirri.

5Ga wiripunydja wäyin rumbal gaŋgathina beŋuruyi gapuŋuru ŋoyŋuru, rumbal bitjan biya yäku. Dhärrananydja ŋayi yukurrana märrma'yuna djalkiriyunydja, ga ŋunhanydja ŋopurrnydja ŋunhi nhanŋu bena dhika goŋ-djarryurruna bunharawuna yukurranharawu, ga dhurrwaraŋuranydja nhanukala ŋurikalayi wäyingala ŋaraka malanha ḻurrkun', binhdhawuy ŋunhi ŋaraka malanha. Ga rirrakaynydja ŋarra ŋäkula, ŋayi waŋana bitjarra, “Ma' ḻukiyana marrtjiya ŋunha ya' guḻku'na wäyin ŋanak,” bitjarra.

6Yo, mukthurruna yana ŋarra yukurrana nhäŋala ŋunhiyi malanha, ga maḻŋ'-gay wiripuna wäyin rumbal, balanyarana bitjan bathalamirri butjikatthinyara yäku lipat, ga ḏiltjiŋura nhanukala ŋunhilinydja ga binbarr ḏämbumiriw warray, balanyara biyaku ŋuli wäyin ŋunhi buṯthunaramirri warray, ga ḏämbumiriw yana muḻkurrnydja nhanŋu. Ga bitjarrana ŋayi ŋunhi yulŋunydja, bitjan bathalana ŋayi buŋgawa, ga ŋunhanydja birrka'mirriŋuranydja bäpurru' ga bäpurru' miṯtji nhanukala ŋurikalayinayi goŋŋura warrpam'nha.

7Ga ŋuliŋuruyinydjayi dhäŋuru ga wiripuna rumbal wäyin maḻŋ'thurruna, yurru biyapul warray walŋu ḏäl warray, dhika wuṉḏaŋarr warray ŋanya, barrari-wukunhamirrina, liŋgu ḻirranydja ŋunhi nhanŋu ḏälnha ŋanyana dhika weyinnha, ga ŋuriŋi ḻirrayunydja nhanukala ŋayi yurru dhakaṉgumana yolŋu'-yulŋunhana ŋarakanha ga rumbalnha, ga bitjandhi liŋgu ŋuriŋi nhanukalay ŋayi djalkiriyunydja ŋayi yurru marrtji muŋdhu'-muŋdhunna wiripu-guḻku'nhanydja nhanukalay ŋayi. Ga ŋuriŋiyi be nhäyunydja wäyindhu yukurrana ŋayathaŋala dhandurruŋdja märrma' rulu.

8Yo, nhäŋala ŋarra yukurrana ŋunhiyi dhandurruŋnha malaŋunha, bala ŋarra nhäŋala wiripuna dhandurruŋ yutjuwaḻa'na, ŋayi marrtjina gurarrthina ŋurikalayi walalaŋgala miṯtjiŋura ṉapuŋga', bala ŋayi ŋuriŋiyi yutjuwaḻa'yu ḏulŋurr'yurruna ḻurrkun'nhayi dhandurruŋnha malaŋunha ŋuliŋuruyi, bala ḏupthurrunana. Ga ŋunhiyi nyumukuṉiny'tja ŋunhi dhandurruŋ rumbalnydja maŋutjimirrina, bitjarrana bitjan yolŋuna maŋutji, ga dhämirrina ŋayi, biyapulnha ŋanyana bathalana dhänydja, waŋana ŋayi yukurrana bitjarra ŋurr'yurrunana nhanŋuwaynha ŋayi, wirrkina dhika waŋana marrtjina.

9Yo, nhäŋalanydja ŋarra yukurrana ŋunhiyi-i-i, bala ŋarra nhäŋala nhinanharamirrina, walala nherrara nhinanharamirrina balanyarana bitjan buŋgawawu ŋunhi nhinanharawuy. Bala ŋayi marrtjina ŋunhinayi Waŋarr ŋunhi ŋayi nhinana yukurrana beŋuru liŋgu ŋurruŋuru, ŋunhiyina ŋayina marrtjina walŋa-ḏikṯiknha walŋu Waŋarr, bala nhinanana ŋunhimalayi ŋuriki mala-yarr'yunarawuna yolŋu'-yulŋuwuna. Yo, girriny'tja nhanŋu bena ŋanyana dhikana watharrnha walŋu, ga marwat nhanŋu gaywaraŋu'na ŋanya dhapirrknha, ga nhinananydja ŋayi yukurrana ŋunhiliyinayi nhinanharawuyŋurana. Ga ŋunhiyi nhinanharawuyndja bitjarra warray yukurrana biyaku ŋuli ŋäṉarr gurtha ŋatŋatthurru yukirri, ga djalkirimirri warray, ga ŋunhiyi djalkirinydja ŋoyŋuranydja bitjan gurthana yukirri nhäri, biyapulnha ŋanyana dhika ṉilŋṉilŋ'tja, biyaku ŋuli gurtha. 10Yo, nhäŋalanydja ŋarra ŋunhiyi gurtha bitjarrana ŋayi ḻarryurrunanydja maya'-mayaŋdhinana, bitjan gapuna maya'-mayaŋnha, ŋuliŋuruyinydjayi nhinanharawuyŋurunydja yukurrana waṉḏinana, ga mirithirrina dhikana guḻku'na yolŋunydja walala dhärrana ḻiw'maraŋalana bitjarra buku-ŋal'yurrunana yukurrana nhanŋu. Ga wiripu-guḻku' biyapul miṯtji guḻku'yi yana dhärrana nhanukala gumurrŋuranydja ŋurikiyi mala-yarr'yunarawunydja, bala ŋayi ḻapmaraŋala djorrany'tja ŋunhi ŋurikina mala-yarr'yunarawuna yolŋu'-yulŋuwuna.

11Yo, nhäŋalanydja ŋarra yukurrana ŋunhiyinydja malanha, ga ŋayinydja yukurrana ŋunhi dhandurruŋdja yutjuwaḻany'tja mukthurruna warray waŋana yukurrana, be warray yukurrana waŋana bitjarra, märr-winya'yurruna warray, ŋurr'yurruna warray nhanukalay ŋayi ŋula nhäyu. Ga dhäŋuru ŋuliŋuruyinydjayi Garrayyunydja ŋunhiyi bumarana ŋanya murrkay'kuŋalana ŋunhinhayi be nhänhanydja wäyinnha ŋunhi dhuḏitj ŋayi dhawaṯthurruna, ga rumbalnydja walala ŋanya ḏupthurruna ŋunhana-wala bena-wala wäŋalili ŋunhi rakunymirriwalana, ga nhäranana ŋayi ŋunhi ŋuriŋi gurthayuna yulŋunydja, baḏuwaḏuyurrunana yana. 12Ga biyapul ŋayi Garrayyu ŋunhinydja wiripuŋunhanydja malanha ḻurrkun'nhanydja bitjarra nyilŋ'maraŋalana dharraḏakuŋalana; märr-gurriri yana walala yurru ŋunhiyi walala nhinanydja yukurra, ga yakana biyapulnydja walala yurru buŋgawamirri nhina yukurra.

13Yo, mukthurrunaŋga yana ŋarra bukaway'yina yukurrana, bala ŋarra nhäŋala ŋula yolnhana, ŋayi yukurrana dhärrananydja yolŋuna rumbalnydja, marrtjinanydja ŋayi yukurrana lili waŋupini'kurru beŋuru djiwarrŋuru. Marrtjinanydja ŋayi yukurrana ŋurikalana ŋunhi ŋurruthaŋala ŋayi nhinana yukurrana, ŋurikalana dhärranhayŋuwalana, bala ŋayi dhärrananydja ŋunhana yana nhanukala gumurrlilina. 14Bala ŋayi Godthu dhunupa wekaŋalana ŋunhiyi birrka'mirrinhana bäpurru'nhanydja nhanukalana goŋlili ŋurikalayina, ŋayina yurru yukurra ŋarambiya'yu ŋayathama ga gäma miṯtjinha ga bäpurru'nha bukmaknhana; buku-ḻiw'marama yana wäŋakurru yolŋu walala nhanŋuwaynha yurru warrpam'nha yana, ga bukmak yurru yana buku-ŋal'yundja nhanŋuway waŋganygu. Ga ŋunhiyinydjayi yurru buŋgawa gupaḏalnha-wala yanana, ga romdja nhanŋu yurru dhärra bitjanna liŋguna dhä-yawar'yunamiriwnha, yakana yurru yana baḏuwaḏuyundja.

15Yo, nhäŋalanydja ŋarra yukurrana ŋunhiyi ṉirryurruna bitjarra, ŋoy-wilwilmirriyu dhika, ŋoy-barrarimirriyu ŋunhiyi. 16Bala ŋarra marrtjina galkikuŋala walŋu ŋurikalayi ŋunhi ŋayi yukurrana dhärrana, bala ŋarra dhä-wirrka'yurruna ŋanya bitjarrana, ‘Nhä ŋunhiyi mayaliny'tja ŋunhi ŋarra nhäŋala malinydja?”

17Bala ŋayi ḻakaraŋala ŋarrakala bitjarrana, “Ŋunhiyinydjayi ḏämbumiriwnydja wäyin malanha ḻakarama yukurra ḏämbumiriwnhana ŋunhiyi bäpurru'nha, ŋunhi yurru ŋayi maḻŋ'thun yalala ŋuriŋi dhä-yawaryunaramirriyu waluyu, bala walala yurru waŋga'-waŋgany ŋunhi bitjan buŋgawana dhiyaku munatha'wuna wäŋawu. 18Ga ŋunhala dhä-yawar'yunaraŋuranydja nhanukalaynha Godkalana yurru yolŋu'-yulŋuyu goŋdhu märrama dhuwala munathany'tja wäŋa, bukmak yana warrpam' yurru ŋurikala goŋŋura walalaŋgala, gupaḏalnha-wala yurru.”

19Bala ŋarra dhä-wirrka'yurruna bitjarra, “Wäy, ḻakaraŋa mak ŋarrakala ŋunhiyi wäyinnha, ŋunhi ŋayi maḻŋ'thurruna dhuḏitj walŋu, ŋunhiyi rumbal barrari-wukunharamirri ŋunhi ya', bathalamirri ŋunhi ḻirra galŋu ga dharirr, ŋunhi ŋayi yukurra muŋdhu'-muŋdhun wiripu-guḻku'nha ŋuriŋi nhanukalay ŋayi djalkiriyu, ŋunhiyi mak ŋarrakala ḻakaraŋa. 20Nhä ŋunhiyinydjayi 10-dja dhandurruŋ nhanukala muḻkurrŋuranydja mayali' ḻakarama yukurra? Ga yol ŋunhi dhandurruŋ yutjuwaḻany'tja?... ŋunhi ŋayi maḻŋ'thurruna dhuḏitj walŋu?... ŋunhinydja ŋunhi ŋayi ḏulŋurr'yurruna ḻurrkun'nha dhandurruŋnha ŋuliŋuruyi? Yo, maŋutjimirrina ŋayi ŋunhi yulŋunydja, ga bitjarra liŋgu ŋayi yukurrana märr-winya'yurruna be-e-e, ŋurr'yurruna yulŋunydja nhanŋuway ŋayi waŋananydja yukurrana. Yo, barrari-wukunhamirrina ŋunhi ŋayinydja, barrarimirrina galŋu yana ŋurikala wiripu-guḻku'walanydja. Yol ŋayi ŋunhiyi yolŋu yutjuwaḻany'tja dhandurruŋ?”

21-22Yo, ŋarra dhä-wirrka'yurrunanydja bitjarrayi, liŋgu ŋarra nhäŋala yutjuwaḻa'nha ŋunhiyi dhandurruŋnha, ŋayi yukurrana bumara warray Godkunydja ŋunhi yolŋu'-yulŋunha, ga djuḻkthunmaraŋalana ŋayi walalanha yukurrana yulŋunydja, yana liŋgu ga Godnha ŋayipina marrtjina lili, bala ḻapmaraŋalana ŋunhiyi djorrany'tja mala-yarr'yunarawuna.

Yo, djarr'yurrunanydja ŋayi marrtjina mala-yarr'yurrunanydja ŋunhi nhanŋuwaynydja yolŋu'-yulŋunha, bala ŋayi waŋana bitjarra, “Dhuwalanydja walala gay ŋarrakuway walŋu yolŋu'-yulŋu ŋayaŋu-dhunupamirri.” Bala ŋayi wekaŋala walalaŋgalana goŋlilinydja bukmak wäŋanhanydja; walala yurru ŋunhiyi walala Godku ŋunhi yolŋu walala nhina yukurra buŋgawanydja walŋu bukmakku wäŋawu buku-ḻiw'marama.

23Yo, ŋayi ḻakaraŋala ŋuriŋinydja ŋunhi ŋarra dhä-wirrka'yurruna ŋanya bitjarra, “Ŋunhanydja gay' ŋunhi ŋayi maḻŋ'thurruna dhuḏitj galŋu, ŋunhayinydjayi malina ŋayi bäpurru'na, ŋunhi ŋayi yurru maḻŋ'thun yalala dhä-yawar'yunaramirriyu waluyu. Yo, ŋuthandja ŋayi yurru bena birrŋ'thunna bathalayirrina, yindiyirrina walŋu, yurru ganaŋ'thun warray ŋayinydja yurru ŋurikala wiripu-guḻku'walanydja, bitjan ŋayi yurru buŋgawana yulŋunydja bukmakkuna, birrka'mirriwuna buku-ḻiw'marama, bumana marrtji yurru muŋdhu'-muŋdhunna yolŋu'-yulŋunhanydja bukmakkumana. 24Ga ŋunhiyi yukurra ḻakarama dhandurruŋ malanha malinydja 10-nha yana buŋgawamirrinhanydja, ŋunhi walala yurru nhina yukurra ŋurru'-ŋurruŋuna ŋurikiyi wakingunydja walŋu bäpurru'wu. Ga ŋuliŋuruyi dhäŋuru ga wiripuna yurru yolŋu buŋgawayirri, bala ŋayi yurru ḏupthunna yana ŋunhiyinydja malanha yana, ŋunhi ḻurrkun'nhanydja buŋgawanha walalanha. 25Ga waŋanydja ŋayi yurru mirithirrina walŋu yanana, bathalamirrina ŋanyana dhäruktja yurru waŋa ŋayi yukurra yätjkumana ŋunhanydja ŋunhi yuwalkŋunhanydja galŋu Godnha, ga bitjandhiyi liŋgu ŋayi yurru ṉiṉ'ṉiṉmaramana, muŋdhu'-muŋdhunna Godkunydja ŋunhi yolŋunha walalanha. Bala ŋayi yurru djambina romdja ŋunhinydja, märr yurru walala yakana buku-ŋal'yun ŋuriki yuwalkŋuwunydja walŋu Godku, ga walalanydja ŋunhi Godkunydja yolŋu walala nhanukalana galŋu goŋŋura yurru ḻurrkun'nha dhuŋgarra ga biyapul 6-nha ŋaḻindinydja yurru. 26Ga ŋunhala bala dhä-yawar'yunaraŋuranydja ŋayi yurru Godthu ŋanya djarr'yunna, nhämana marrtji, bala ḻakarama yätjnha yana ŋanya, bala ŋayi yurru miṯtjinhanydja ŋunhi bäpurru'nhanydja märramana dhawaṯmaramana ŋuliŋuruyi nhanukala goŋŋurunydja; yakana biyapul ŋayi yurru buŋgawa walŋu, yanana ŋayi yurru Godthunydja ŋanya baḏuwaḏuyunna warrpam'thuna.

27“Ga ŋuliŋuruyi dhäŋuru nhanukalanydja, Godthu yurru wekama miṯtjinha bäpurru'nhanydja bukmaknha yana buku-ḻiw'marama ŋurikalana goŋlili nhanukalaŋumirriwalana yolŋu'-yulŋuwala, ga walalana yukurra yurru ŋayathamanydja, ga gämanydja bukmak nhä malanha warrpam' gupaḏalnha yanana-wala yurru. Bala yurru bukmak ŋunhi munatha'wuynydja buŋgawa walala dhäruk-märranharamirri walala Godkalaŋuwuna ŋurikina yolŋu'-yulŋuwu.”

28Bala ŋayi dhawar'yurrunanydja Dänyulyu waŋana bitjarrana, “Dhuwalayina malanha ŋarra yukurrana nhäŋalanydja ŋunhi malinydja, bala ŋarra ŋunhi gaŋgathinanydja beŋuruyi yakurrŋurunydja, wirrkina ŋarra ŋoy-yuṉdhurrunhanydja walŋu. Bala ŋarra dhäruk-mukthurrunana, yakana ŋarra yana ḻakaraŋala ŋula yolkala yolŋuwalanydja nhä ŋunhi ŋarra nhäŋala, ga ŋäkula ŋarra.”