gnnNTOTPO

Luk 1

Ḻakarama yukurra nhaltjan ŋarra marŋgithirri ŋarrapi dhäwu'wu

1-2Wiripu-guḻku'yunydja ŋuriŋinydja yolŋu'-yulŋuyu yukurrana wukirri dhäwu' Djesuwalaŋuwuy, ḻakaraŋala yukurrana ŋunhi nhaltjarra ŋanapurruŋgala dhiyala maḻŋ'thurruna. Yo, wiripu-guḻku'yu yolŋuyu walalay ŋunhiyi nhäŋalanydja walalaŋgalay walala maŋutjiyu, bala walala yukurrana ḻakaraŋalana ŋanapurruŋgala, ga ŋuriŋiyi walalay ŋunhi walalaŋgala djäkalili ŋayi Godthu wekaŋala nhanŋuway ŋayi dhäruktja, walalana baḻaka'yunmaraŋala ŋunhiyi dhäwuny'tja birrka'mirrililina, bala guḻku'yuna yolŋuyu walalay wukirrinydja yukurrana djorra'lilina. 3-4Ga ŋarrapinydja yukurrana ḻarruŋalana bitjarrana, yaw'yurrunana manapara ŋurikiyi dhäwu'wu, ga dhä-wirrka'yurruna ŋarra ŋunhinhana yolŋu'-yulŋunha ŋunhi walala marŋgimirri gal'ŋu; walalanydja ḻakaraŋala ŋarrakala yuwalkŋuna wal'ŋu dhäwu', bala ŋarra guyaŋina bitjarrana, ŋarra yurru wukirrina yana dhuwalayi dhäwu', ḻakarama yurru ŋarra ŋulaŋuru liŋgu ŋurruŋuru, ga-ga-ga-ga-ga bitjanna bala yurru, märr nhenydja yurru ŋurruŋu Dhiyapala marŋgiyirrina yuwalkkunydja dhäwu'wu. Ga dhuwalana ŋunhi dhäwuny'tja gam'.

Dhäwu'mirriyu gäŋala dhäwu' Djakarrayawu

5Ŋulinyaramirriyunydja ŋunhi ŋayi yukurrana Yirit yäku nhinana ŋurruŋu buŋgawa Djudiyawu ŋarakawu wäŋawu, waŋgany ḏarramu yukurrana nhinana yäku Djakarraya, yurru ḏalkarra'mirri ŋayi ŋunhi yolŋunydja Garraywu, beŋuru yarraṯaŋurunydja Wapayawala. Ga dhäykanydja nhanŋu Djakarrayawu yäku Litjipit, yurru ŋayi miyalktja ŋunhi balanyarayi liŋgu ḏalkarra'mirriwala miṯtjiwala, Yärungala yarraṯaŋuru. 6Yo, maṉḏanydja ŋunhiyi Djakarrayanydja ga miyalktja nhanŋu yukurrana nhinana dhuwurr-ŋamakuḻi' maṉḏa; bitjanna liŋgu maṉḏa ŋuli Godkunydja rom ŋayathanha yukurranha. 7Yurru bäyŋuna maṉḏaku ŋula waŋgany yothuny'tja, liŋgu miyalktja ŋunhi dhalwaŋiny'nha yothu'miriwnha.

8-9Yo, bitjanna bili walala ḏalkarra'mirriyu walalay ŋuli yukurra djämanydja ŋunhiliyi Gunhu'wala Buṉbuŋuranydja, ga bitjanna walala ŋuli djämanydja gam': Waŋgany ŋuli yolŋu ḏalkarra'mirri gulŋiyirri djinawa'lilina Buṉbulili, gäma marrtji ŋayi ŋuli buŋgan bäwny'tja, bala djalkthunna ŋunhiwala gurthalilina, ŋunhi ŋuli yukurra bitjan liŋgu nhära ŋunhiliyi barŋŋura yutjuwaḻa'ŋura, bala ŋuli buŋgandja ḻatju'thirrina dhikana gaŋgathirri ŋawululny'tja bala Gunhu'wuna.

Ga waŋganydhunydja waluyu Djakarrayanhana djarr'yurruna, ŋayina yurru gäma buŋgan bäw' balayi bathanarawu, liŋgu ŋunhiyinydja nhanŋu walu ŋuriki dharrpalwuna djämawu. Bala ŋayi gärrinanydja marrtjinanydja, 10bala djämana ŋayi yukurrana ŋunhili djinawa'na, ŋulinyaramirriyu yana liŋgu ŋunhi walala wiripu-guḻkuny'tja yolŋu'-yulŋu yukurrana dhärra'-dharrana warraŋul Buṉbuŋura, bukumirriyaŋala yukurrana.

11Yo. Djakarrayayunydja yukurrana djäma mukthurruna yana ŋunhiliyi bäyma djinawa', ga dhunupana Godku dhäwu'mirrinydja djiwarr'wuynydja yolŋu maḻŋ'thurrunana, ŋayi yukurrana dhärrananydja galki ŋunhiliyi barŋŋura, ŋunhi ŋayi marrtjina ŋawulul buŋgan bäw' gaŋgathina. 12Ŋayi Djakarrayayu nhäŋalanydja ŋanya, bala wirrkina dhika galyurrunanydja barrarinana manapara. 13Ga ŋayi ŋunhi djiwarr'wuynydja yolŋu waŋana bitjarra, “Way Djakarraya, yaka nhe barrariya,” bitjarra. “Godthunydja nhokuŋu liŋgu ŋäkula bukumirriyanharawuynydja, bala yurru miyalkthunydja nhokala yothu'nhana nhuŋu gäma, gäthu'mirriŋunha ḏarramunha, ga yäkunydja nhe yurru ŋanya nherraṉ Djonnha.

14“Yo, ŋayi yurru dhawal-wuyaŋirrinydja ŋunhiyi yothuny'tja, bala nhenydja yurru märr-ŋamathirrina goŋmirriyirrina dhika wal'ŋu, ga bitjandhi bili walala yurru guḻku' yolŋu'-yulŋunydja waŋa murr'-muka bitjandja ŋuriki yothuwu ŋunhi ŋayi yurru dhawal-wuyaŋirri. 15Godthu yurru ŋanya ḻakarama dharrpal-ḻakarama, liŋgu ŋayinydja yurru ŋunhiyinydja yothu nhina yukurra nhanŋuwuynha Gunhu'wuna yana. Ŋayi yurru yaka ḻuka ŋula leŋumirrinydja gapu, ga beŋuru bili dhawal-wuyaŋinyaraŋuru Gunhu'walanydja Garrkuḻukthu Birrimbirryu yurru yukurra gämana ŋanya. 16Ga ŋayinydja nhokala gäthu'mirriŋuyunydja yurru ḻakaramana yukurra Gunhu'wu dhäruktja ŋurikina walalaŋgu yolŋu'-yulŋuwu ŋunhi walala Yitjuralwala yarraṯaŋuru, bala yurru guḻku'na ŋula nhämunha'na bilyun ŋulaŋuru yätjŋurunydja, bala Garraywalana roŋiyirriyi, liŋgu ŋayi muka ŋunhi Waŋarrnydja walalaŋgu. 17Ŋayinydja yurru marrtji ŋäthili dhukarr-yäkthun Garraywu, bitjan ŋayaŋu-dhunupakuma yolŋu'-yulŋunha. Ŋayi yurru waŋa yukurra ḻakaramanydja Gunhu'wala yana ganydjarrkurrunydja, ŋuriŋiyi bili yana ganydjarryu ŋunhi dhäwu'-gänharamirriyu Yelatjayu yukurrana gäŋala be ŋäthili wal'ŋu, bala walalanydja yurru bäpa'mirriŋuyu walalay ŋäma dhäruknha ŋanya, bala bilyundja, bala märr-ŋamathirrina yurru walalaŋgalayŋuwu ŋunhi yumurrku'wuna. Ga bitjandhi liŋgu walala yurru ŋunhiyi dhäruk-märranhamiriwnydja walala bilyundhi, bala guyaŋirrina walala yurru dhunupana, bitjanna bitjan ŋuli dhuwurr-dhunupamirriyu guyaŋirri yukurra. Yo, ŋayi yurru nhokala ŋunhi gäthu'mirriŋuyu waŋanydja Gunhu'wala yana ganydjarrkurru, bitjan yolŋu'-yulŋunha ŋayi yurru ŋäthilimirriyama yukurra ŋurikinydja ŋunhi ŋayi yurru Garray buna.” Ga bitjarra ŋayi ḻakaraŋalanydja yukurrana Djakarrayawu, ŋuriŋiyi Gunhu'wala dhäwu'mirriyunydja.

18Bala ŋayi Djakarrayayunydja waŋana dhä-wirrka'yurruna ŋunhi dhäwu'mirrinhanydja bitjarrana, “Nhaltjanna dhika ŋarra yurru marŋgithirrinydja, ŋunhi yurru maḻŋ'thun yuwalktja dhuwalayi?... liŋgu ŋarranydja dhuwala worruŋuna, ga ŋarraku miyalk balanyarayi bili yana worruŋuyi.”

19Bala ŋayinydja dhäwu'mirrinydja bitjarra warray waŋana, “Ŋarranydja dhuwala yäku ŋunhiyi Gaypurul, ga dhärranydja ŋarra ŋuli Gunhu'wala ŋunhala wäŋaŋura, gumurrŋura nhanukala. Ŋayi muka ŋarranhanydja djuy'yurruna lili nhokalanydja, ga gäŋala ŋarra dhuwalayi manymak dhäwu' beŋuruyi muka Gunhu'wuŋu. 20Ga nhenydja yaka warray ŋarrakala märr-yuwalkthina dhärukthu, bala nhe yurru dhuwala dhärukmiriwyirrina yulŋunydja, yakana nhe yurru waŋa waŋgany ŋula dhäruk, yana liŋgu ga dhuwalayi yurru maḻŋ'thun rumbalthirri.” Ga bitjarrayina ŋayi dhäwu'mirriyu ŋunhiyi ḻakaraŋalanydja nhanukala Djakarrayawala.

21-22Ga walala ŋunhi wiripu-gulkuny'tja yolŋu'-yulŋu marrtjina dhärra'-dharrana warraŋul, galkurruna nhanŋu walala dhukarr-nhäŋala yukurrana, yurru ŋayinydja bäyŋu warray wadutjanydja walmana. Bala walalanydja guyaŋinana, “Nhäku warray ŋayi dhika weyindja mukthurruna? Mak ŋayi dhika rakunydhinana gonha ŋunhayina ŋärra'ŋurana.” Mukthurruna yana walala yukurrana galkurruna nhanŋu, yana liŋgu ga bunana ŋayi. Nhäŋalana walala ŋanya, ŋayi marrtjina dhawaṯthurruna lili ŋuliŋuruyi, yurru yakana ŋula dhäruktja ŋayi waŋana, yana goŋdhuna waŋganydhuna bitjarra. Bala walala dharaŋarana yana, ŋunhi maḻŋ'thurruna nhanukala ŋula nhä ŋunhili djinawa' ŋärra'ŋura.

23Yo, ŋayi Djakarrayayunydja mukthurruna yana yukurrana warkthurruna ŋunhiliyi Buṉbuŋura Godkala, yana liŋgu ga djämamirri nhanŋu walu ŋunhi dhawar'yurruna, bala ŋayi roŋiyinana balayi nhanukiyingala wäŋalili. 24Yaka weyin bala ŋayi miyalktja nhanŋu Litjipittja ŋunhi yothu'mirriyinana, yurru ŋayi yaka ḻakaraŋalanydja bukmakkalanydja, yana ŋayi nhinananydja yukurrana ḏämbumirri ŋaḻindinydja. 25Guyaŋinanydja ŋayi yukurrana bitjarra, “Yo, Garraynydja ŋarraku liŋguna wuyurrunana. Ŋayi ŋarranha guŋga'yurruna, märr yurru ŋarra yothu'mirriyirri muka, märr yurru ŋarra yakana gora yolŋu'-yulŋuwunydja, liŋgu Garrayyu ŋunhi ŋayipi bitjarrayinydja djäma ŋarrakala,” ga bitjarra ŋayi ḻakaranhaminanydja Litjipit.

Dhäwu'mirriyu gäŋala dhäwu' Merriwu

26-27Ga ŋulinyaramirriyuyi yana liŋgu, waŋgany miyalk yukurrana nhinana wiripuŋura wäŋaŋura yäkuŋura Natjurip, makarrŋuranydja Galali, yurru yäkunydja ŋayi ŋunhiyi miyalk Merri. Yo, Merrinydja ŋunhi wirrkuḻ ḻuni, yaka ŋayi ŋula ḏarramuwala ŋäthilinydja, yurru dhawu'mirrinydja ŋayi ŋunhiyi, nhanŋu Djotjipku yäkuwu, ŋunhi ŋayi yarraṯaŋurunydja Daypitkala, ŋurikala ŋunhi ŋayi baman'ŋuwuy Ŋurruŋu Buŋgawa.

28Yo, nhinanydja ŋayi yukurra Merrinydja, bala waŋganymirri ŋayi maḻŋ'thunna nhanukala, Gunhu'wu ŋunhi djiwarr'wuy dhäwu'mirri yäku Gaypurul, ga waŋanydja ŋayi nhanukala bitjanna, “Way Merri, ŋoy-ŋamathiyana nhiniyanydja, liŋgu Garraynydja dhuwala nhokala galki. Nhenydja dhuwala djarr'yunara Gunhu'wuŋu, liŋgu wirrki ŋayi yukurra nhuŋu märr-ŋamathirrinydja.”

29Yurru Merriyunydja guyaŋina ŋupara ŋunhiyi dhäruk. “Nhäku dhika ŋayi waŋananydja bitjarra ŋarraku?” bitjarra ŋayi Merriyu guyaŋina.

30Ga dhäwu'mirrinydja ŋunhi waŋana bitjarra, “Merri, yaka nhe barrariya. Garraynydja nhuŋu yukurra mirithirri wokthun. 31Nhenydja yurru yothumirriyirrina, bala yurru yothunydja ŋunhi nhokuŋu dhawal-wuyaŋirrinydja ḏarramu, ga yäkunydja nhe ŋanya yurru nherraṉdja Djesu. 32Ŋayinydja yurru ŋunhiyi biyapulnha wal'ŋu ŋurruŋu, ga walala yurru ŋanya ḻakaramanydja gäthu'mirriŋu Gunhu'wu, ŋuriki ŋunhi ŋayinydja biyapul wal'ŋu Waŋarr. Gunhu'yunydja Godthu ŋanya yurru nherraṉ ŋurruŋukumana, ga ŋayina yurru ŋunhi ŋurru-ḏawalaŋunydja Gunhu'walaŋuwu malawu yolŋu'-yulŋuwunydja, bitjanna bitjan nhanŋu märi'mu Giŋ Daypit be ŋäthili baman'. 33Yo, bitjanarawuna liŋguwuna ŋayinydja yurru ŋunhi ŋurruŋu ŋurikinydja malawu ŋunhi walala Djaykupkuŋu mala-wunhara, ga yakana yurru dhawar'yun nhanŋu romdja.”

34Bala Merrinydja buku-ḏuwaṯthurruna dhäwu'mirriwala ŋurikala bitjarra, “Nhaltjan dhika yurru ŋarra yothumirriyirrinydja?... liŋgu ŋarranydja dhuwala ḏarramumiriwnha?”

35Ga dhäwu'mirriyunydja ŋuriŋiyi buku-ruŋinyamaraŋala dhäruk nhanŋu bitjarra, “Godkala Garrkuḻukthu Birrimbirryu nhuna yurru gäma yukurra, ga ganydjarryunydja ŋunhi Gunhu'wala yana yurru nhuna monyguma ḻiw'marama, ga balakurru-witjandhina nhokuŋu yothuny'tja yurru dhawal-wuyaŋirri. Ŋayinydja yurru ŋunhi garrkuḻuk yana ŋula nhämiriw, ganaŋ'thun yukurra, gäthu'mirriŋunydja nhanŋuway Gunhu'wu yana. 36Guyaŋiya nhuŋuway gurruṯu'mirrinha yäkunha Litjipitnha. Ŋayinydja ŋunhanydja worruŋu miyalk, yurru dhalwaŋiny' ŋunhi ŋayi miyalk ŋäthilinydja. Guyaŋiya ŋanya, liŋgu dhiyaŋunydja-wala ŋayinydja ŋunha yothu'mirrina, yurru waŋgany-rulu ga waŋgany bäythinyara ŋaḻindinydja ŋurukuyi yothu'wunydja ŋunha ŋayi yukurra gäma. 37Bäyŋuna ŋula ḏäl Gunhu'wunydja Godku djämawu; nhä malanha dhäruktja ŋayi yurru waŋa, maḻŋ'thunna yurru warraŋulthirrina yanana.” Ga bitjarra ŋunhi dhäwu'mirri waŋananydja Merriwala.

38Bala Merrinydja waŋana buku-wakmaraŋala yoraŋala bitjarra, “Dhuwalana ŋarranydja. Ŋarranydja dhuwala nhanŋuway yana Garraywu. Garrayyu yurru ŋayipi djäma yukurra ŋarrakalanydja bitjandhiyinydja bitjarra nhe ŋarraku dhäruk ḻakaraŋala.” Bitjarra ŋayi ḻakaranhaminanydja Merri. Bala dhäwu'mirriyu ŋunhi gonha'yurrunana ŋanya Merrinha.

Merriyu withiyara marrtjina Litjipitnha

39-40Ga dhurrwaraŋuru ŋuliŋuruyi gathuŋumirri Merriyu guyaŋina bitjarra, “Ŋarra yurru marrtji bay'... märr ŋilinyu yurru waŋanhamirri, Litjipit.” Bala ŋayi gaŋgathina, bala marrtjinana-wala waḏutjana yana. Yurru Litjipittja ga dhuway'mirriŋu nhanŋu Djakarrayanydja nhinanha ŋuli yukurranha buku'-bukuŋura wäŋaŋuranydja, makarrŋura Djudiya, bala marrtjinanydja ŋayi ŋunhimalayina Merri, bala yana bunanana Litjipitku. Gärrinanydja ŋayi bala'lili djinawa'lilinydja, bala yana maṉḏa gumurr-bunanhaminana.

41Ga ŋunhi ŋayi ŋäkula Litjipitthu Merrinha rirrakaynydja, bala nhanŋu Litjipitku yothuny'tja djinawa' guḻunŋuranydja bilyurrunana, bala ŋayaŋuna ŋunha nhanŋu dhaŋaŋdhina Gunhu'wala Garrkuḻukthuna Birrimbirryu. 42Bala yana ŋayi mirithinana waŋana ḻakaraŋalanydja Litjipitthu, bitjarra gam' ŋayi ḻakaraŋalanydja Merriwala.

“Nhenydja dhuwala djarr'yunara Gunhu'wuŋu, ŋulaŋuru wiripu-guḻku'walanydja miyalkkala walalaŋgala;

Nhokala ŋayi yukurra biyapulnydja wal'ŋu marrkapthun,

Ga bitjandhiyi bili ŋayi yukurra marrkapthundhi ŋuriki yothu'wunydja nhokalayŋuwu guḻunbuywunydja.

43Nhenydja dhuwala ŋäṉḏi'mirriŋu ŋarrakalaŋuwu Garraywuna;

Nhäku warray nhe marrtjina lilinydja ŋarrakalanydja,

ŋunhi ŋarranydja dhuwala gali'wuy warray miyalk,

balanyara warray bitjan wiripu-guḻku' miyalk walala.

44Ŋarranydja dhuwala mirithina goŋmirriyinanydja bay' nhokala,

ga ŋuriŋiyi liŋgu ŋunhi ŋarra ŋäkula nhuna rirrakaynydja,

bala yothunydja dhuwala guḻunŋuranydja ŋarrakala wapthurrunana,

bitjarra goŋmirriyina nhuŋuna ŋayi.

45Gunhu'yunydja nhuna yukurra yurru gäma ḻatju'kuma dhika wal'ŋu,

liŋgu wirrkina yana nhenydja ŋanya yukurra märr-yuwalkthirrinydja,

Yuwalk yana Garrayyunydja yurru djämana-wala

bitjandhiyi bitjarra ŋayi nhuŋu dhawu'mirriyaŋala.

“Ga bitjarrayina ŋayi Litjipitthu ḻakaraŋalanydja Merriwala.

Merri wokthurruna manikayyu manapara Garraywu

46Bala Merrinydja waŋana goŋmirriyinana bitjarra,

“Wirrki yana ŋarra wal'ŋu wokthundja yukurra Garraywu,

ḻakarama ŋanya yäkunydja bathala wal'ŋu.

47Ŋayaŋunydja ŋarra yukurra yiŋgathirrina dhika wal'ŋu goŋmirriyirrina,

liŋgu Godtja ŋarraku walŋakunharamirri Garray.

48Ŋarranydja dhuwala gali'wuy yolŋu, yaka ŋarra dharrpal,

yurru ŋayipi Gunhu'yu nhäŋala ŋarranhanydja nhanŋuway djämamirrinhanydja,

bala mel-wuyurrunana ŋayi ŋarraku.

Ga dhipuŋurunydja-wala dhäŋuru yukurra yurru yolŋu'-yulŋuyu guyaŋirrina ŋarranha,

ḻakarama yurru ŋarranhanydja maŋutji-yunupayanhara Godkuŋuna

bitjanna, bitjanna liŋguna yukurra yurru gupaḏalnha-wala.

49Liŋgu yuwalk yana Godthunydja ŋarranha guŋga'yurruna,

djämanydja ŋayi mirithirri wal'ŋu bathala ŋarrakala,

ga yäkunydja ŋayi ŋunhi garrkuḻuk wal'ŋu nhämiriw yana.

50Ŋayinydja ŋunhi mel-wuyunaramirri ŋurikinydja yolŋu'-yulŋuwu ŋunhi walala ŋuli rom-wiyaṉiyirri nhanŋu;

walala ga walalaŋguŋu ŋunhi mala-wunharanydja yurru nhina yukurra nhanukalana djäkaŋura, bitjanna liŋgu gupaḏalnha-wala.

51Ŋayinydja ŋunhi waŋarr wal'ŋu ganydjarr-ḏumurru yana,

ŋilimurrunha ŋayi guŋga'yurrunanydja ŋuriŋina nhanukalay ŋayi ganydjarryuna,

Ga gukuŋala ŋayi waṉḏinyamaraŋala ŋunhinhanydja yolŋu'-yulŋunha ŋunhi walala ŋuli ḻakaranhamirri be walala bathalamirri.

52Wiripunydja ŋuli yolŋu'-yulŋu garrwar-ḻakaranhamirri, liŋgu walala be ŋurru'-ŋurruŋu buŋgawamirri,

yurru ŋayi Godthunydja walalanha nyilŋ'maraŋala, ŋoylili warray yutjuwaḻa'kuŋala;

Ga garrwarkuŋalanydja ŋayi ŋunhinhana ŋurruwuykmirrinhana ga goŋmiriwŋurana ŋunhi yolŋu'-yulŋunha.

53Ŋayi maranhu-wekaŋalanydja ŋunhinhana yolŋu'-yulŋunha ŋunhi walala ŋuli marrya'yirri ŋula nhäku ŋamakurru'wunydja,

ga djuy'yurruna ŋayi ḻukunydjamirrinhanydja walalanha yänana-wala, dhäparknha yana.

54Ŋayi guŋga'yurruna ŋilimurrunhanydja nhanŋu djämamirrinha walalanha Yitjuralpuyŋunhanydja bäpurru'nha;

mel-wuyurrunana ŋayi yukurrana ŋilimurruŋgu,

55liŋgu ŋayi guyaŋirri yukurra ŋunhiyi dhawu' ŋunhi ŋayi wekaŋala be ŋäthili ŋilimurruŋgalaŋuwala märi'muwala Yipurayimgala;

ŋayi yurru djäka yukurra ŋilimurruŋgu Yipurayimgalaŋuwu mala-wunharawu,

ḻatju'kuma dhika wal'ŋu gäma yurru yukurra, ga bitjan liŋgu yurru.”

56Bala ŋayi Merrinydja nhinanana yukurrana ŋunhilina bäyma Litjipitkalana wäŋaŋura, yana liŋgu ga ḻurrkun' ŋaḻindi djuḻkthurruna, bala ŋayi roŋiyinana balayi nhanukiyingalaynha wäŋalili.

Djon ŋunhi dhawal-wuyaŋina

57Ga ŋulinyaramirriyunydjayi walu galkithinana Litjipitkalaŋuwu ŋunhi yothu'wuna, bala yothuny'tja ŋunhi nhanŋu dhawal-wuyaŋinana ḏarramu. 58Bala nhanŋu Litjipitku gurruṯu'mirrinydja walala ga ḻundu'mirriŋu walala galkiwuynydja märr-yiŋgathinana ga goŋmirriyinana nhanukala, liŋgu walala dhäwu'na ŋäkula ŋunhi nhaltjarra Garrayyu nhanŋu mirithirri ŋamakurru' djäma.

59Ga ŋunhi waŋgany-rulu' ga märrma' bäythinyara munha djuḻkthurruna ŋurikiyi yothu'wu, bala walala gäŋalana ŋanya mim'pumirriyanharawu mitthunarawuna, liŋgu ŋayi ŋunhiyi yothu beŋuru malaŋuru Yitjuralwalana, Gunhu'wuna miṯtji.

Bala walala gurruṯu'mirrinydja walala waŋana bitjarrana, “Ŋanapurru yurru yäkunydja ŋanya nherraṉ Djakarraya ŋi, nhanukalaŋuwala bäpa'mirriŋuwala yäku.” 60Yurru nhanŋu ŋäṉḏi'mirriŋunydja Litjipittja waŋana yaka'yurruna. “Yaka,” bitjarra. “Yäkunydja ŋayi yurru dhuwala Djon,” bitjarra.

61“Nhäku warray?” bitjarra walala gurruṯu'mirriyunydja dhä-wirrka'yurruna. “Bäyŋu warray dhika nhuma-bapurruny'tja yolŋu yäku balanyarayi.”

62Bala walala dhä-wirrka'yurruna ŋanya Djakarrayanhana, goŋdhu yana bitjarra, “Yolnha nhenydja yurru yäku nherraṉ dhuwala nhuŋuway yothu'nhanydja?” bitjarra. 63Bala yana ŋayinydja dhärukmiriwyuna märraŋala djorra' ga wukirriwuy, bala yana ŋayi wukirrina ŋanya yäkuna, bitjarra gam', “Dhuwala ŋayi yäkunydja Djon,” bitjarra.

Bala walalanydja marrtjina bukmak yana yolŋu'-yulŋunydja ṉirryunmina ŋäkula. 64Ga ŋulinyaramirriyunayi liŋgu ŋayi Djakarraya biyapulnydja waŋana, dhäruknha maḻŋ'thurruna, bala ŋayi marrtjina wokthurrunana mirithinana wal'ŋu Gunhu'wu.

65Bala walala yolŋu'-yulŋuyunydja ŋäkulanydja borrk-barrarinana, ga dhäwuny'tja ŋurikiyi baḻaka'yurrunana, ḻiw'maraŋala buku'-bukukurruna wäŋakurru ŋunhiliyi Djudiya, yana liŋgu ga bukmakthu yolŋu'-yulŋuyu ŋäkulana. 66Bala walala ḻiyalilina ŋal'maraŋala, ga guyaŋinanydja walala yukurrana bitjarrana, “Nhä mak dhuwala yothuny'tja yurru gurarrthirri? Nhäyinyara mak ŋayi yurru ḏarramunydja? Nhä mak ŋayi yurru djämanydja?” bitjarra walala yolŋu'-yulŋuyu guyaŋinanydja, liŋgu walala marŋgithinana, ga dharaŋara ŋunhi ŋayi ŋunhiyi yothu Garraywalana goŋŋuranydja.

Djakarrayayu ḻakaraŋala Gunhu'wu dhäruk manikaykurru

67Ga ŋayi Djakarraya, bäpa'mirriŋu ŋurikiyi yothuwu Djongu ŋayaŋu dhaŋaŋdhinana Garrkuḻukthuna ŋuriŋiyi Gunhu'wala Birrimbirryu Walŋayuna, bala yana ŋayi dhäruktja waŋananydja Gunhu'wuŋuna wekanhara, ga bitjarrana ŋayi Djakarrayayu ḻakaraŋalanydja.

68“Ŋilimurru wokthunna go Garraywu Yitjuralwalaŋunydja Godku Waŋarrwu;

Go ŋilimurru buku-ŋal'yunna nhanŋu,

liŋgu ŋayi withiyara lili ŋilimurrunha,

bala guŋga'yurrunana ŋayi ŋilimurrunha nhanŋuwaynha miṯtjinha;

ŋayi ŋilimurrunha walŋakuŋalanydja goŋŋuru ŋulaŋuru miriŋuwalanydja ŋunhi.

69Ŋayi ŋilimurruŋgu djuy'yurruna ŋunhi walŋakunharamirrinhanydja ḏälnhanydja wal'ŋu;

Dhawal-wuyaŋinanydja ŋayi ŋunhiyi ŋulaŋuru Daypitkala yarraṯaŋuru,

yurru ŋayi Daypittja ŋunhi nhanŋu djämamirri warray.

70Ŋäthili baman'tja God waŋana ŋuliwitjarra

dhäwu'-gänharamirriwala yolŋuwala walalaŋgala, dhawu'-nherraranydja ŋayi ŋunhi bitjarra,

71‘Ŋarranydja yurru nhumalaŋgu walŋakuma märrama ŋulaŋurunydja miriŋuwala,

ŋurikalanydja ŋunhi walala nhumalaŋgu yukurra nyinyaŋdhun;

yakana yurru walala biyapulnydja ŋayathama yukurra nhumalanha walalaŋgalay goŋdhu.

72Ŋarranydja yurru nhumalaŋgu mel-wuyunna,

bala guŋga'yunna ŋarra yurru nhumalanha,

bitjan yana liŋgu bitjarra ŋarra dhawu'-nherrara nhumalaŋgalaŋuwala märi'muwala walalaŋgala.

Ŋarra yurru guyaŋirri ŋunhi dhawu' ŋunhi ŋarra gurrunhara nhumalaŋgu be baman' ŋäthili.’

73“Yo, Godthu yana ŋayipi dhawu'-nherraranydja ŋilimurruŋgu märi'munhanydja Yipurayimnha,

ga ŋuriŋiyi nhanukalayi ŋayi yäkuyunydja, ŋayi dhäruktja wuṉḏaŋarrkuŋalana yana ŋunhiyi;

74Ŋayi dhawu'-nherraranydja ŋayi yurru walŋakuma ŋilimurrunha goŋŋuru ŋulaŋuru miriŋuwala,

märr yurru ŋilimurru buku-ŋal'yun yukurra waŋganygu nhanŋuway,

ga djäma yukurra yurru nhanŋu barrarimiriwnha nhämiriwnha;

75Ŋilimurru yurru nhina yukurra ḏarrtjalk wal'ŋu ga ŋamakurru' yana,

nhanŋuway yana yolŋu walala gupaḏalnha-wala.

76“Ga nhenydja ŋarraku gäthu'mirriŋunydja, nhe yurru dhäwu'-ḻakaranharamirrina ŋurukuna Waŋarrwu ŋunhi ŋayi garrwar wal'ŋu biyapul.

Nhe yurru marrtji ŋathil'yundja Garraywalanydja,

bala djäma ŋäthilimirriyamana gatjaḻnha nhanŋu.

77Nhe yurru marŋgi-wekamanydja yolŋu'-yulŋunhanydja nhanŋu,

ŋäthilimirriyama yurru ŋunha ŋayaŋu walalaŋgu,

märr yurru ŋayi Garrayyunydja walalanha walŋakumana,

ŋuriŋina ŋunhi ŋayi yurru bäy-ḻakarama walalaŋgu yätjpuy.

78Ŋilimurruŋgunydja dhuwala Waŋarr God mel-wuyunaramirri warray,

wirrki yana ŋayi märr-ŋamathirrinydja yukurra ŋilimurruŋgu.

Galki yurru walunydja dhuwala djaḏaw'yun ŋilimurruŋgu yuṯana,

liŋgu Garraynydja ŋunhi Walŋakunharamirrinydja yurru bunana ŋulaŋuru djiwarr'ŋurunydja.

79Bala djarraṯawun'thunydja ŋunhi nhanukala yurru räkukumana dhuwala munathany'tja wäŋanha;

ŋayi yurru walŋakuma ŋunhinhanydja yolŋunha walalanha ŋunhi walala yukurra nhina bukumunha'ŋura romŋura,

ŋunhinhanydja walalanha ŋunhi walala yukurra bitjan liŋgu barrarirri nhina ŋuruku rakunygu.

Yuwalkkuma yana ŋayi yurru ŋilimurrunha gäma ŋurru-warryundja,

märr yurru ŋilimurru marrtji yukurra ŋuliwitjan ŋayaŋu-yal'yunarakurrunydja dhukarrkurru.” Ga bitjarra ŋayi Djakarraya waŋananydja yukurrana ḻakaraŋala Gunhu'wu dhäruktja.

Djon yindithinana ŋuthara

80Bala ŋayi ŋunhiyi yothu yäku Djon ŋuthara yindithinana, ŋayaŋunydja nhanŋu walŋa yana dhika bira'yunara. Bala ŋayi marrtjina ŋanhdharklilina wäŋalili wiraŋlilina, bala nhinanana yukurrana ŋunhiliyina, yana liŋgu ga walu nhanŋu galkithina, ŋurikina ŋunhi ŋayi yurru milkunharamirrina ŋanyapinyay ŋayi Yitjuralwala bäpurru'wala yolŋu'-yulŋuwala.