gnnNTOTPO

Djon 18

Djesunha mulkanana miriŋuyu

1Bala ŋuliŋurunydja dhurrwaraŋuru ŋunhi ŋayi yukurrana Djesuyu bitjarrayi bukumirriyaŋala, bala ŋanapurru gonha'yurrunana ŋunhiyinydja wäŋa, ŋayipi Djesuyu ga ŋanapurru ḻundu'mirriŋuyu walalay nhanukala. Marrtjinydja ŋanapurru yukurra-a-a, bala buḏapthun, dhulmu-ḏakthunna Giturunbuyŋunydja, bala ŋanapurru wäŋgama djunamana gädnimirrililina wäŋalili, bala yana gärrina ŋanapurru ŋunhimalayi. 2Yo, Djudatj-Gariyattja yäku, ŋunhiyinydja ŋunhi ŋayi goŋ-wekaŋala ŋanya Djesunha miriŋuwala walalaŋgala goŋlili, marŋgi ŋayi ŋurikiyi wäŋawu, liŋgu walala ŋuli yukurranha nhinanha ŋäthili ḻundu'mirriŋu walala nhanŋu Djesuwu ŋunhiliyi. 3Bala ŋayi dhunupana yana ŋunhi Djudatjtja marrtjina ŋunhimalayina wäŋalili, gäŋala miriŋunhana walalanha, ga buṉbuwuy-djäkamirrinha walalanha, ŋunhinha walalanha ŋunhi walala djuy'yunara ŋurru'-ŋurruŋuwuŋu; marrtjinanydja walala goŋ-baḏayala'mirrina, yurru goŋ-garamirrina walala yukurrana marrtjinanydja lili, withiyaranydja Djesunhanydja.

4Ga ŋayi Djesunydja ŋäthili marŋgithina nhäyinyara yurru nhanŋu maḻŋ'thun bukmak yana, bala ŋayi Djesunydja ŋurruŋulilina wapthurruna, bala waŋana dhä-wirrka'yurruna bitjarrana, “Way walala, yolku nhuma yukurra dhuwala ḻarrumanydja?” bitjarra.

5“Dhuwalanydja ŋanapurru yukurra ḻarruma Djesuwu, Natjurippuyŋuwu ŋuriki yolŋuwu,” bitjarra walalanydja buku-wakmaraŋala nhanŋu.

Ga ŋayinydja buku-wakmaraŋala, “Dhuwala ŋarra,” bitjarra.

Ga ŋayinydja ŋunhiyinydja yolŋu Djudatjtja ŋunhi gumurr-wanharamirrinydja ŋunhili yukurrana dhärrana malaŋura miriŋuwala. 6Ga ŋunhi ŋayi Djesu ḻakaranhaminanydja ŋanyapinyay ŋayi “Dhuwala ŋarra,” bitjarranydja, bala walalanydja dhunupa dhuḏi-yarrkthurrunana, bala yana baḻa-waḻapthurrunana munatha'lilina.

7Ga bulu ŋayi Djesuyu dhä-wirrka'yurruna walalanha, “Yolku nhuma yukurra dhuwala ḻarrumanydja?” bitjarra.

“Way, Djesuwu dhuwala, Natjurippuyŋuwu yolŋuwu,” bitjarra walalanydja.

8“Liŋgu muka ŋarra dhuwala nhumalaŋgu ḻakaranhaminanydja. ‘Dhuwala ŋarra,’ bitjarra. Ŋuli nhuma yukurra ŋarrakunydja ḻarruma, nhumanydja yurru djuy'yunna dhuwali wiripu-guḻku'nhanydja yolŋu'-yulŋunha.” 9Yo, ŋäthili ŋayi Djesu waŋananydja bukumirriyaŋalanydja bitjarranydja gam', “Bäpa, liŋgu ŋarra ŋayathaŋalanydja yukurrana djäkanydja ŋurikinydja walalaŋgu ŋunhi nhe wekaŋala ŋarrakala goŋlili, bukmaknha yana; yaka ŋula waŋgany winya'yunaranydja.” Ga dhiyaŋi dhärukthunydja ŋayi ŋunhi waŋananydja ‘Djuy'yurrana walalanha,’ bitjarranydja, liŋgu mukthurruna yana ŋayi yukurrana djäka ŋanapurruŋgu yulŋunydja.

10Ga ŋayi Djäyman-Betayunydja yukurra ŋayathama mandjawak, bala dhunupana ŋayi dhuḻŋurr'yundja ŋunhiyi mandjawaktja, bala djatthunna, gulk bitjandhi, dhunupa'ŋu mäkiri ŋunhiyi djämamirrinha yolŋunha ŋuriki Ḻiya-ŋärra'mirriwu, yäkunydja ŋayi ŋunhiyi djämamirrinydja yolŋu Malkatj. 11Ga ŋayinydja Djesunydja waŋa nhanŋu Betawu bitjan, “Way, gurrunharra dhuwaliyi mandjawak,” bitjan. “Yaka ŋarra yurru dhuwala waṉḏirri winya'yun dhipuŋuruyi ŋoy-warrinyamirriŋurunydja romŋuru, dhuwalanydja ŋarra yurru yukurra marrtjina-wala balakurruyinydja romgurru; ŋarra yurru burakirrina yana, ga rakunydhirrina, liŋgu bitjarrayi ŋarrakala Bäpayunydja nherrara dhukarrnydja ŋarraku.”

12Bala walala miriŋuyunydja walalay mulkanana ŋanya Djesunha baṯ bitjarrana, bala ḏapmaraŋalana ŋanya ŋopurrnha raki'yuna. 13Bala walala gäŋala ŋäthilinydja ŋanya Yanatjkala wäŋalili, bili ŋayinydja ŋunhiyinydja ḏarramu ŋapipi'mirriŋu nhanŋu Gayapatjku, ga ŋayinydja ŋunhi Gayapatjtja Ḻiya-ŋärra'mirrina yolŋu ŋulinyaramirriyunydjayi. 14Ŋayi ŋäthili yana Gayapatjthu ŋunhi ḻakaraŋala ŋanya Djesunha bitjarranydja gam', ‘Manymak warray ŋunhi yurru waŋganydja yolŋu rakunydhirri yolŋu'-yulŋuwu bukmakku.’

Beta waŋana dhumbal'yurruna Djesuwu

15Bala walala Djesunhanydja garr'yurruna gäŋala djunamana, ga ŋilinyunydja maṉḏa malthurruna marrtjina, Djäyman-Beta ga ŋarra Djon, yurru dhuḏikurru ŋilinyu yukurrana marrtjinanydja märr-barrku. Ga ŋayinydja ŋunhi Ḻiya-ŋärra'mirri yolŋu marŋgi ŋarraku, bala yana dhunupana ŋayi ŋarranha galkarana yulŋunydja, djinawa'lilina ḻoḻulilina ŋunhimalayi buṉbulili; ŋarranydja gulŋiyina, malthurrunayi nhanbala Djesuwa. 16Yurru ŋayinydja Betanydja yukurrana dhärrana ŋunhala bäyma yana, warraŋul dhurrwaraŋura. Ga balayi ŋarranydja dhawaṯthun märranharawu nhanŋu Betawu, ga waŋananydja ŋarra ŋanya miyalknha dhurrwara-djäkamirrinhanydja, bala ŋayinydja yana dhunupana yoraŋalana ŋarraku, bala ŋarra ŋanya Betanhanydja garr'yurruna djinawa'lilina. 17Bala ŋayinydja dharra miyalkthunydja dharaŋan warray nhäma ŋanya Betanhanydja, bala waŋa bitjan, “Way, nhenydja dhuwala ŋurikiyi yolŋuwu Djesuwuna ḻundu'mirriŋu ŋiniya?”

“Yäääw, yaka warray. Yaka ŋarra nhanŋu dhuwala ḻundu'mirriŋu,” bitjan ŋayi Betanydja.

18Yurru guyiŋarrnha ŋunhiyi wäŋanydja mirithirrina, ga gurtha walalaŋgu yukurra ŋawyun, ga walala djämamirrinydja yukurra dhärra'-dharra gurthaŋurana ŋunhi ḻiw'marama, ḻithanmaranhamirri walala yukurra walalanhawuy walala, gorrmurkunhamirri rumbal. Bala ŋayi Betanydja marrtji bala, ga djingar way djingaryun walalaŋgala, bala ŋayinydja yukurra Betanydja ḻithanmaranhamirri ŋanyapinyaynydja ŋayi, bitjandhi yana liŋgu.

Ḻiya-ŋärra'mirriyu Yolŋuyu yukurrana dhä-wirrka'yurruna Djesunha

19Ga ŋayinydja Djesunydja yukurra dhärra gumurrŋura ŋurikala Ḻiya-ŋärra'mirriwala yolŋuwala, dhä-wirrka'yun ŋayi yukurra ŋanya Djesunha bitjan, “Ma', ḻakaraŋa ŋanapurruŋgala nhuŋuway nhe ḻundu'mirriŋunha walalanha, ŋunhi nhaltjan nhe yukurra ŋuli marŋgikuma walalanha.”

20Ga Djesunydja waŋa bitjan, “Ŋarranydja ŋuli yukurra bitjan warray liŋgu ḻakarama baṉarra'ŋura warray, bukmakkala warray yolŋu'-yulŋuwala, ga ḻakaramanydja ŋarra ŋuli yukurra buku-ŋal'yunaramirriŋura yana buṉbuŋuranydja malaŋuŋura yolŋu'-yulŋuwalanydja, ŋunhi walala ŋuli marrtji ḻuŋ'thun. Yaka ŋarra ŋuli dhuwala marŋgikuma djuḻuḻ'yundja ŋula wanhaminydja wäŋaŋura gali'ŋuranydja. 21Ga nhäkuna nhe yukurra dhä-wirrka'yun ŋarranhanydja dhuwala? Dhä-wirrka'yurra ŋunha yolŋu'-yulŋunhana, ŋunhi walala ŋäkula yukurrana ŋarranha. Walalana marŋgi ŋarraku dhärukkunydja; walalana yurru ḻakarama nhumalaŋgunydja, nhä dhäruk ŋunhi ŋarra ŋuli yukurranha ḻakaranha walalaŋgala.”

22Ŋunhi ŋayi Djesu yukurrana waŋananydja bitjarrayi, bala ŋayinydja dharrana waŋganydhunydja yolŋuyu dharraymirriyu, wutthurruna warray ŋanya, ga waŋana bitjarrana, “Yaka waŋiya biyakayi Ḻiya-ŋärra'mirriwunydja yolŋuwu.”

23Ga Djesunydja waŋana buku-wakmaraŋala bitjarra. “Ŋuli bini ŋarra ŋula nhaltjanna yätjkunhanydja waŋanha, ma' ḻakaraŋana ŋurupana bukmakpana yolŋu'-yulŋuwa nhaltjarra ŋarra dhika yätjkuŋalanydja waŋana. Ŋunhi ŋarra dhunupanydja waŋana dhäruk, ga nhäkuna nhe ŋarranha dhuwala wutthurrunanydja?”

24Bala ŋayi Yanatjthunydja dhunupa djuy'yurruna ŋanya bala Gayapatjkalana, ḏapmaranhara yana ŋayi raki'mirri yulŋunydja.

Ga biyapul Beta dhumbal'yurruna Djesuwu

25Ga ŋayi Betanydja baḏak yana dhärrana yukurrana ŋunhiliyi gurthaŋura, ḻithanmaranhamina nhinana, ga walala wiripu-guḻku'yunydja ŋanya dhä-wirrka'yurruna bitjarra, “Way yolŋu, nhenydja dhuwala ŋunhiyina ŋiniya?... ḻundu'mirriŋu ŋurikiyina ḏarramuwu?”

“Yaw, yaka ŋarra dhuwala nhanŋu ḻundu'mirriŋu,” bitjarra ŋayinydja buku-wakmaraŋala.

26Ga ŋayi waŋganydhunydja djämamirriyu yolŋuyu, ŋurikala gurruṯu'mirriyu ŋunhi ŋayi Betayu mäkiri' ŋanya gulkmaraŋala, dhä-wirrka'yurruna ŋanya bitjarra. “Dhuwala ŋarra nhunanydja nhäŋala, ŋunhala muka ŋiniya? gädnimirriŋura?”

27“Yääw yaka warray,” bitjarra ŋayi Betanydja. Bala ŋayi dhunupana yana gurrwawunydja ŋäthinana.

Buŋgawayu ŋurruŋuyuna ŋurikiyi wäŋawuyu dhä-wirrka'yurruna Djesunha

28Bala walala märraŋalana Djesunhanydja ŋuliŋuru Gayapatjkalanydja wäŋaŋuru, djunumana gäŋala ŋurikala Buŋgawawalana wal'ŋu, ŋurikalana ŋunhi ŋayi Buŋgawa ŋurikiyi wäŋawu, Baylatkala yäkuwala. Yurru munhakumirri yana ŋunhi yulŋunydja, ga walala guḻku'na yolŋu'-yulŋunydja ḻuŋ'thurruna marrtjina ŋunhimalayinydja wäŋalili, yurru yaka walala marrtjina djunama ŋunha djinawa'lilinydja wal'ŋu, yana walala marrtjina dhärra'-dharrana ŋunhala bäyma warraŋul, liŋgu Walunydja Ḻäy-yuḻkmaranharamirrina. Liŋgu Djuwskalanydja romdhu yukurra ḻakarama, ŋunhi ŋayi yurru Djuw yolŋu gärri ŋurikalanydja yolŋuwala wal'ŋu buṉbulili ŋunhi ŋayi yaka Djuw bäpurru', ŋuriŋiyina yolŋuyu ŋanya ŋuli yukurranha dhukun'mirri ḻakaranhanydja; yakana ŋayi yurru ŋuriŋiyi rom-dhukun'mirriyunydja yolŋuyu ḻuka ŋunhiyi Ḻäy-yuḻkmaranhamirrinydja ŋatha.

29Bala ŋayi Baylattja yäku yolŋu, ŋunhi Buŋgawanydja walmana warraŋullilina, bala dhä-wirrka'yurruna yolŋu'-yulŋunhana bitjarra, “Nhä dhika dhiyaŋunydja yolŋuyu djäma yätj?”

30Ga walalanydja waŋana bitjarra warray, “Ŋunhi bini ŋayi yakanydja djäma yätj, ŋanapurrunydja bini yakana gänha ŋanya lili nhokala.”

31Ga Baylattja waŋana buku-wakmaraŋala balanydja bitjarrana, “Ma' gatjuy, nhumana ŋanya märraŋa. Nhumana yurru ŋanya dhä-ḏir'yundja nhumalaŋgalaynha nhuma romdhu.”

“Yäääw! Yaka dhuwala ŋanapurruŋgu rom yukurra waŋa bunharawu murrkay'kunharawu yolŋuwu. Nhepina yana waŋganydhuna yukurra gäma ganydjarr dhayuŋanarawu yolŋuwu rakunygunharawunydja.” Bitjarra walalanydja Djuwstja yolŋu'-yulŋu waŋana buku-ruŋinyamaraŋalanydja. 32(Yo, ŋäthili yana ŋayi Djesuyu yukurrana ḻakaraŋalanydja dhiyakuyyi, ŋunhi yurru walala ŋanya buma murrkay'kumana, ga ŋunhayina walala yukurra waŋana bunharawu murrkay'kunharawuna nhanŋu.)

33Bala ŋayi Baylattja djunamayi gärrina bala'liliyi, bala wäthurruna nhanŋu Djesuwuna, bala ŋayi dhä-wirrka'yurruna ŋanya bitjarrana, “Yol dhuwala nhe yolŋunydja?... Ŋurruŋu Djuwsku malawu Buŋgawa?”

34Bala Djesunydja waŋana bitjarrana, “Nhepi dhuwala ŋarranha dhä-wirrka'yurrunanydja bitjarrayi? Mak yolŋuyu nhokala gonha ḻakaraŋala ŋarranha ŋiniya?”

35“Yaka dhuwala ŋarranydja Djuw yolŋu,” bitjarra ŋayi Baylattja waŋana. “Walala ŋunhi nhokala miṯtjiyu, ga ŋurru'-ŋurruŋuyu walalay waŋananydja ŋarranha dhä-wirrka'yunarawunydja nhuŋu. Nhä dhika nhe yukurrana djämanydja?”

36Ga ŋayi Djesunydja waŋana bitjarrana, “Ŋarrakunydja wäŋa yaka warray dhuwala munatha'. Ŋunhi bini ŋarraku rom dhiyakuy munatha'wuynydja, walala bini ŋarrakalanydja yolŋu'-yulŋuyu bunhana yukurranha, gunganhamaranhana ŋarranha, märr yakana walalanydja bini ŋarranha ŋurru'-ŋurruŋuyunydja mulkanha. Yo, ŋarrakunydja rom dhuwala yaka dhiyakuy munatha'wuy.”

37Ga ŋayi Baylatthunydja dhä-wirrka'yurruna bitjarra, “Nhä nhe dhuwala, buŋgawa yolŋunydja?”

Ga ŋayi Djesunydja buku-wakmaraŋala balanydja bitjarrana, “Dhuwalina liŋgu nhe ḻakaraŋala ŋarranha. Ŋarranydja dhuwala dhawal-wuyaŋina ga marrtjina lili dhipala munatha'lili waŋganygu yana ŋurruwunydja, dhiyaku gam', ŋarrana yurru ḻakarama yukurra yuwalkŋuwuynydja wal'ŋu ŋunhi. Ŋunhinydja yolŋu ŋunhi ŋayi ŋurikiyi yuwalkŋuwunydja ḏukṯuk, märr yurru ŋayi nhina yukurra yuwalkŋuŋurana romŋura, ŋayina yurru ŋäma dharaŋandja ŋarranha rirrakay.”

38“Nhä dhika ŋayi yuwalkŋunydja be?” bitjarra Baylatthu dhä-wirrka'yurrunanydja.

Bala ŋayi Baylattja balayi roŋiyina dhawaṯthurrunayi, ga waŋana bukmaknhana yolŋu'-yulŋunha bitjarra, “Way yolŋu walala. Dhä-wirrka'yurrunanydja ŋarra ŋanya ŋunha, ga yakana maḻŋ'maraŋala ŋula nhä yätjtja nhanukala. 39Nhumalaŋgalanydja romdhu, ŋarra ŋuli dhawaṯmarama ḻoḻuŋuru waŋganynha yolŋunha ŋuriŋi Waluyu Ḻäy-yuḻkmaranharamirriyunydja. Yolku nhumanydja ḏukṯuk? Yolnha ŋarra yurru dhawaṯmaramanydja nhumalaŋgu?... Dhuwala gay' ḏarramunha?... Buŋgawanha Djuwsku malawu?” bitjarra.

40Ga walalanydja yukurrana gawaw'yurrunana yanana, waŋana bitjarra warray, “Yakana ŋanapurru dhiyakiyinydja yolŋuwu ḏukṯuk. Ŋanapurrunydja ḏukṯuk Barapatjku; ŋanya yurru nhe dhawaṯmaramanydja ŋanapurruŋgu.” (Yurru ŋunhiyinydja ḏarramu Barabatjtja moṉuŋuna ga manaŋgannha wal'ŋu.)