gnnNTOTPO

GALATJIYAPUYŊUWU DHÄRUK 3

Romdhunydja yurru yakana walŋakuma ŋula yolŋunha

1Nhä dhuwala nhuma Galatjiyawuynydja yolŋu walala?... muḻkurr-dhumukmirri? Nhäkuna nhuma yukurra guyaŋirri djarrpi'kumanydja? Yolthu dhika nhumalanha ḻiyanydja bawa'yunmaraŋala marrŋgitjkalanydja girri'yu? Ŋäthilinydja ŋunhinydja ŋarrapinydja ḻakaraŋala nhumalaŋgu yuwalkkuŋala yana warraŋulkuŋala marrtjina Garraynha Djesunhanydja, nhaltjarra ŋayi rakunydhina ŋunhi dharpaŋura mälakmaranharaŋura walŋakunharawu ŋilimurruŋgu. 2Ŋarra yurru waŋa dhä-wirrka'yun nhumalanha waŋganygu yana dhärukkunydja. Nhaltjarra ŋunhi ŋayi Garrkuḻuktja Godkunydja Birrimbirr gärrina nhokala ŋayaŋulili?... ŋuriŋiyi ŋunhi nhe yukurrana djäma Djuwskala romdhu? Bäyŋu warray. Nhuma märraŋalanydja Godku Birrimbirr ŋuriŋi liŋgu ŋunhi nhe ŋäkula ŋunhiyi dhäwu' Djesu-Christkalaŋuwuy, bala märr-yuwalkthinana. 3Nhäna dhuwala nhuma yulŋunydja?... bawa'mirrina walala?... muḻkurr-dhumukmirrina? Liŋgu muka nhe ŋunhi ŋurru-yirr'yurrunanydja Garrkuḻukthunydja ŋuriŋinydja Godkalanydja Birrimbirryu, ŋunhi nhe ŋayaŋu-dhunupayinanydja nhanukala yana ganydjarryu. Ga nhäkuna nhe yukurra guyaŋirri bitjandja?... yanapi nhe yurru marrtjina-wala ŋamakurru' gäna wal'ŋu, nhokiyingalanydja yana ganydjarryu, yana liŋgu ga dhawar'maramana nhe yurru nhepina?

4-5Ŋayi Godthunydja wekaŋala nhanŋuway ŋayi Birrimbirr Garrkuḻuktja nhokala ŋayaŋulili liŋguna, bala djämana ŋayi ŋuli ŋula nhä malanha ganydjarrmirri nhokalaŋukurrunydja. Bay', bäyŋu yana ŋiniya nhuma marŋgithina ŋuliŋurunydja?... ŋunhi ŋayi maḻŋ'thurruna nhumalaŋgala? Bay' gonhana ŋayi ŋe?... gulkuruna dhuwala. Ma' guyaŋiya walala, bala marŋgithiyana. Dhiyalinydja nhumalaŋgala Godthunydja ŋuli djäma yukurra ganydjarr-ḏumurru nhä malanha ŋunhi nhuma ŋuli ŋäma ŋanya dhäruk, bala märr-yuwalkthirrina; yakana ŋayi yurru djäma Godthu bitjandhiyi ŋuliwitjan romgurrunydja ŋula nhäkurrunydja.

6Ŋäthilinydja benydja Yipurayimdhu märr-yuwalkthina Godnha, bala ŋayi Godthunydja ŋanya ḻakaraŋala ŋayaŋu-dhunupana ŋayi yolŋu. 7Ŋäkanydja walala, bala marŋgithiyana. Walalanydja ŋuli Djuwstja yolŋu'-yulŋu walalanhawuy walala ḻakaranhamirri Yipurayimguna yumurrku' bitjanmirri, yurru ŋunhinydja yolŋu'-yulŋu ŋunhi walala ŋuli märr-yuwalkthirri yukurra Godnha, ŋunhiyina walala yuwalktja wal'ŋu Yipurayimgunydja yumurrku. 8Godthunydja ḻakaraŋala be ŋäthili yana ŋunhiyi mulku'-mulkurunhanydja yolŋu'-yulŋunha, bitjarra gam', “Godthu yurru ŋayaŋu-dhunupakuma ŋunha mulku'-mulkurunhanydja yolŋu'-yulŋunha; ŋunhi walala yurru märr-yuwalkthirri ŋanya Godnha, walalanydja yurru yolŋu walala nhanŋuwaynha, liŋgu ŋuriŋiyi walalaŋgalay märr-yuwalkthinyarayuna.”

Be ŋäthilinydja wal'ŋu Yipurayimdhu ŋäkula dhuwalayi ŋamakurru' dhäwu', liŋgu ŋayi Godthu ḻakaraŋala nhanukala bitjarra gam', “Ŋuliwitjandja nhokalaŋukurrunydja ŋarra yurru goŋmirriyama gäma bukmaknha yana bäpurru'nhanydja,” bitjarra. 9Bala ŋayi Yipurayimdhunydja märr-yuwalkthinana dhäruktja ŋunhiyi Godnha, bala ŋayi Godthu goŋmirriyaŋalana ŋanya Yipurayimnhanydja, galkikuŋalana gäŋala. Ga ŋunhi ŋayi yurru ŋula yolthu yolŋuyu yuwalkkuma märr-yuwalkthirri yukurra Godnha, bala ŋanyana ŋayi yurru Godthu bitjandhi liŋgu goŋmirriyamayi rrambaŋi yana Yipurayimnha.

10Ŋanapurruŋgu Djuwskunydja rom malanha guḻku' mirithirri, ga wiripu-guḻku'yunydja Djuwsthu ŋuli guyaŋirri yanapi Godthu yurru ŋanya ŋamakurru'-ḻakarama ŋunhi ŋayi yurru ŋuriŋiyi yolŋuyu ŋayathama ŋunhinha malaŋunha romnha bukmaknha. Yurru bäyŋu, liŋgu yakana ŋula yolthu yolŋuyu yurru bukmak ŋayathamanydja ga djämanydja; wiripunydja ŋayi ŋuli romnha bakmarama ŋula waŋganynha, bala ŋuriŋiyinydja ŋayi yurru Godthunydja ŋanya yätj-ḻakaramana, bala djuy'yunna dhä-ḏir'yunaramirrilili wäŋalili gupaḏalkumana. Liŋgu djorra'yunydja ŋunha yukurra ḻakarama bitjan warray, “Godthunydja yurru nhumalanha dhä-ḏir'yun gupaḏalkumana yanana, ŋunhi nhe yurru yakanydja bitjan liŋgu ŋayathama rom malanha waŋga'-waŋgany ŋunhi yukurra ŋorra ŋunha djorra'ŋura.” 11Yo, Godthunydja yaka yukurra yolŋunha ḻakarama ŋayaŋu-dhunupa ŋuliwitjan romgurrunydja ŋunhi, liŋgu gulkuruna ŋilimurru yurru ŋunhiyi romnha ŋayathamanydja. Liŋgu bitjan yukurra dhuwala djorra'yunydja ḻakarama, “Ŋunhi ŋayi yurru yolŋuyu yuwalkkuma märr-yuwalkthirri, bala märr-nherraṉmirri Godkalana, Godthunydja yurru ŋanya ŋunhiyi yolŋunha ḻakarama ŋayaŋu-dhunupana, ga ŋayaŋu-gurruṯu'mirrina, bala ŋunhiyinydja yurru yolŋu nhina walŋana.” 12Liŋgu romdja dhuwala wiripu warray, ganaŋ'thun yukurra ŋulaŋuru märr-yuwalkthinyaraŋurunydja. Yo, djorra'yunydja yukurra ḻakarama bitjan, “Ŋunhiyina yurru yolŋu nhina yukurra walŋanydja, ŋunhi ŋayi yurru djäma yukurra bukmakthunydja romdhu malaŋuyu, ga yakanydja ḏaw'yun ŋula rom waŋgany.” Ga ŋunhiyinydjayi ganaŋ'thunna yukurra märr-yuwalkthinyaraŋurunydja.

13Dhunupa muka nhanŋu Godkunydja ŋayi yurru waŋa ḻakarama ŋilimurrunhanydja yätj-ḻakarama, bala djuy'yunna rakunydhinyarawuna, liŋgu yaka ŋilimurru ŋayathaŋala ŋunhiyi rom nhanŋu bukmakkuŋala. Yurru Djesu-Christtja ŋayipinydja ŋal'yurrunana dharpaŋura mälakmaranharawuyŋurana, bala rakunydhinana, bitjarrana ŋayi ŋunhiyinydja, yana bini ŋayina yätj, liŋgu Godkalanydja Djorra'yu yukurra ḻakarama bitjan, “Ŋunhi yurru ŋula yol rakunydhirri dharpaŋuranydja yukurra dhaŋgama, ŋunhiyinydja bitjan Godthu ŋayipi yukurra ŋanya dhä-ḏir'yun, liŋgu ŋunhiyinydja yolŋu yätjnha, yakana ŋamakurru.” Yurru ŋilimurruŋgala ŋunhi dharapulŋuranydja ŋayi Djesu rakunydhina; ŋilimurruŋgu yätj ŋunhiyinydja ŋayi yukurrana gäŋala bala ŋunha dharpalili mälakmaranharawuylilinydja, ga nhanukalaynydja maŋgu'-waṉḏinyarayu ŋuriŋinydja ŋayi ŋilimurrunha dhawaṯmaraŋalana dhä-ḏir'yunaraŋurunydja romŋuru. 14Yo, ŋayi Djesunydja bitjarrayi rakunydhinanydja, märr yurru Godthunydja nhumalanha mulku'-mulkurunhanydja goŋmirriyamana wal'ŋu ŋuliwitjan nhanukalaŋukurrunydja Djesu-Christkalaŋukurrunydja; nhumanydja yurru nhanŋuwaynha yolŋu walala, bitjan yana liŋgu bitjarra ŋayi dhawu'mirriyaŋala Yipurayimgala ŋäthili be wal'ŋu. Bala ŋayi yurru Godthunydja wekamana nhanŋuwaynydja ŋayi Garrkuḻuknhanydja Birrimbirrnha ŋurikinydja yolŋuwu ŋunhi ŋayi yukurra märr-yuwalkthirri Djesunha, bitjan yana liŋgu bitjarra ŋayi dhawu'mirriyaŋala.

Godkunydja dhawu' yurru yukurra dhärra bitjanna liŋguna-wala yana

15Gutha walala ŋarraku, ŋarra yurru dhuwala ḻakaramanydja mali yana, bitjan warraŋulkuma nhumalaŋgu. Ŋunhi ŋuli yolŋuyu maṉḏathu dhawu'-nherraṉminyara maṉḏakuway maṉḏa nherraṉmirri, nherraṉdja maṉḏa yurru ŋunhiyi dhawu' ḏälkumana yanana, ga ŋunhiyi dhawuny'tja maṉḏaku yurru yukurra dhärrana yana. Yakana yurru waŋganydja yolŋu ganaŋ'thun ŋuliŋuruyi dhawu'ŋuru, ga yakana yurru ŋula yolthu bukulili ŋal'marama biyapulnydja. 16Ga ŋayipi yana Godthu dhawu'-nherrara Yipurayimgalanydja bitjarranydja gam', “Ŋarra yurru gurruṯu'mirriyamana bukmaknhana bäpurru'nhanydja ŋuliwitjan nhokalaŋukurrunydja, liŋgu dhuwalayi dhawuny'tja ŋarra nherrara nhuŋu, ga ŋuriki yolŋuwu ŋunhi ŋayi yurru dhawal-wuyaŋirri dhipuŋuru yarraṯaŋuru nhokala,” bitjarra ŋayi God waŋana ŋäthilinydja. Yo, ŋayi Godthu yaka waŋana ḻakaraŋala, “Dhawuny'tja dhuwalayi ŋuriki yolŋu'-yulŋuwu ŋunhi walala yurru yarraṯaŋuru nhokala maḻŋ'thun,” yaka ŋayi ŋunhi bitjarrayi dhawu'-nherrara guḻku'wunydja yolŋu'-yulŋuwu, liŋgu waŋganygu yana yolŋuwu ŋayi dhawu'-nherraranydja ŋunhiyi, nhanŋuway yana Djesu-Christku.

17Yo, biyapul ŋarra yurru ḻakarama dhuwalayi yana waŋgany yulŋunydja, märr yurru nhuma marŋgithirri yuwalkkuma. Ŋurruthaŋalanydja ŋunhinydja ŋäthilinydja Godthu dhawu'-nherrara Yipurayimgala, bala ŋayi waŋananydja bitjarrana, “Dhuwalanydja dhawu' yurru yukurra dhärrana yana, ga yuwalkkuma yana ŋarra yurru djämanydja, ŋunhi ŋarra dhuwalayi dhawu'-nherrara.” Ga dhäŋuru ŋuliŋurunydja mirithirri guḻku' dhuŋgarra djuḻkthurruna 4-wandurut ga 30, bala ŋayi Godthu wekaŋalana romdja Mawtjitjkalana, yurru ŋuriŋinydja romdhu yakana ŋula wiripuyaŋalanydja bilmaraŋala ŋunhiyi dhawuny'tja, yakana ŋuriŋiyi romdhunydja ŋunhiyi dhawu'nha baḏuwaḏuyurruna ŋunhi Godthu ŋayipi nherrara ŋunhiyinydja ŋäthili. Godkunydja dhawu'-nherraṉara mukthun yana dhärra yukurra djambimiriwnha nhämiriwnha. 18Ŋunhi bini ŋayi Godthu ŋilimurrunha gurruṯu'mirriyanhana ŋuriŋina ŋunhi ŋilimurru ŋayathama ŋuli yukurra ŋunhiyi rom, ŋunhiyinydja mayali' yukurra ḻakarama, yakana ŋayi goŋmirriyanha bini ŋulimurrunha galkikunhanydja ŋuriŋina liŋguna ŋunhi ŋayi ŋäthili dhawu'mirriyaŋala. Liŋgu Godthunydja ŋanya Yipurayimnha goŋmirriyaŋala warray ŋuliwitjarra yana liŋgu nhanukalayi ŋayi dhawu'-nherraṉarakurru, yakana ŋula romgurrunydja.

19Yo, ŋäthilinydja ŋayi Godthu nherrara ŋunhiyi dhawu', ŋayi yurru ŋilimurrunha märrama nhanŋuwayliliyama, bala ŋuliŋurunydja dhäŋuru ŋayi wekaŋala romnha, dharraykuŋala yana ŋilimurrunha, märr yurru ŋilimurru yaka biyapul djäma yätjtja. Liŋgu Godtja waŋana bitjarrana, “Dhuwalayinydja rom yukurra yurru dhärrana yana, dharraykuma yukurra yurru ŋarrakuway yolŋu'-yulŋunha, yana liŋgu-u-u ga ŋunhiyi yolŋu yurru Yipurayimgala yarraṯaŋuru maḻŋ'thun, ŋunhiyi ŋunhi nhanŋu ŋayi Godthu nherrara ŋunhiyi dhawu'.” Yo, Godthu wekaŋala romdja ŋunhi Mawtjitjkala ŋuliwitjarra djiwarr'wuywala yolŋu'-yulŋuwala, märr yurru ŋayi Mawtjitjthunydja ḻakaramana ŋunhiyi romnha wiripu-guḻku'waḻana yolŋu'-yulŋuwala. 20Yurru dhawuny'tja ŋunhiyi biyapulnha wal'ŋu dharrpal, liŋgu ŋayi Godthu waŋananydja ŋunhiyi dhawuny'tja ḻakaraŋala ŋayipina yana Yipurayimgu, yakana ŋayi wekaŋalanydja ŋunhiyi dhawu' ŋula yolŋuwala wiripuŋuwalanydja.

Nhäku ŋunhi ŋayi romdja wekaŋala Godthu?

21Wiripunydja ŋuli yolŋuyu walalay guyaŋirri bitjan, yanapi Godku rom ŋunhi ŋayi wekaŋala Mawtjitjkala waŋganyŋura gali'ŋura ŋunhiyinydja, ga ŋunhi dhawuny'tja ŋayi Godthu dhawu'-nherrara ŋunhiyinydja wiripuŋura gali'ŋura. Nhä dhuwaliyinydja?... Yuwalk muka? Yääw, yaka warray. Rrambaŋi maṉḏa yana yukurra dhärra, liŋgu ḻakarama yukurra ŋuriŋiyi maṉḏathu waŋganyguma yana. Ŋunhi bini ŋayi ŋula romdhunydja walŋakunha yolŋu'-yulŋunha, yolŋunydja bini ŋunhi ŋayaŋu-dhunupayinyana ŋuriŋiyina romdhuna, bala ŋilimurru bini nhinanha gurruṯu'mirrina walala galkina Godkalana ŋuriŋinydja ŋunhi romdhu ŋayathanharayu. 22Yurru Godkunydja dhäruk yukurra waŋa bitjan, “Nhämunha' yolŋu walala yukurra nhina dhiyalami munatha'ŋuranydja, birrka'mirri yolŋu walala yukurra nhinanydja garrpiṉarana yätjkuŋuna; bitjanna liŋguna walala yukurra guyaŋirrinydja ga djämanydja yätjnha yanana.” Dhiyakuyina märrwu ŋayi Godthu nherrara dhawuny'tja ŋunhiyi bitjarrayi, “Ŋarra yurru walŋakuma bala gurruṯu'mirriyamana ŋunhinhanydja yolŋu'-yulŋunha ŋunhi walala yurru märr-yuwalkthirri Djesu-Christnha.”

23Ŋunhi ŋäthilinydja, yurruna ŋilimurru ŋäkula Djesu-Christnha bala märr-yuwalkthinana nhanukala, ŋulinyaramirriyunydjayi ŋilimurrunydja yukurrana nhinana djäkaŋura ŋurikala romgala, yurru ŋuriŋinydja romdhunydja ŋilimurrunha yukurrana bitjarra garrpirana, yana liŋgu-u-u, bala ŋayi Godthu warraŋulkuŋalana maḻŋ'maraŋalana Djesu-Christnhana ŋilimurruŋgala, märr yurru ŋilimurrunydja märr-yuwalkthirrina nhanukala. 24-25Ŋäthilinydja ŋunhinydja romdhunydja ŋunhi yukurranha ŋilimurruŋgala ḻakaranha marŋgikunha nhaltjanarawu nhinanharawu ŋamathanharawu, ŋunhiyinydja romdja balanyarana bitjan ŋayi djäkamirrina ŋilimurruŋgu, yana liŋgu-u-u ga Djesu-Christ marrtjina lili dhipala munatha'lili. Ga dhiyaŋunydja-wala ŋunhi ŋali yurru märr-yuwalkthirrinydja Djesunha, bala märr-nherraṉmirrina nhanukala, ŋali yurru nhina yukurra waŋganyŋura yana Godkala; ŋuliwitjan märr-yuwalkthinyarayuna ŋilimurruŋgalay, ŋali yurru nhina yukurra gurruṯu'mirrinydja Godkala, yakana biyapulnydja ŋilimurru yurru nhina yukurra ŋunhiliyi yana romgalanydja djäkaŋura.

26Yo, dhiyaŋunydja-wala dhuwala nhumanydja yumurrku' nhanŋuwaynha Godkuna yana; ŋayi märraŋalanydja nhumalanha nhanŋuwayliliyaŋalana ŋuliwitjarrana ŋunhi nhe märr-yuwalkthina märr-nherraṉmina nhanukala Djesu-Christkala. 27Yo, ŋunhiyinydja Godthu bitjarrana ŋayi dhambay-manaparana waŋganyguŋalana nhumalanha ŋula nhämunha'nhanydja Djesu-Christkalana, ŋuliyina ŋunhi nhuma ḻiya-ḻupthurruna yäkuyu nhanukalana, ga ŋunhiyinydja bitjarra nhuma djambina, bala nherrara dhaṯthunmina Djesunhana, märr yurru nhuma nhina yukurra ŋamakurru'na bitjan Garray ŋayipi. 28Yo, dhiyaŋunydja-wala ŋilimurru dhuwala nhämunha' ŋunhi Godku yumurrkuny'tja waŋganynha yana ŋurruk; ŋanapurru Djuws ga nhuma mulku'-mulkuru yolŋu'-yulŋu waŋganyŋurana dhuwala ŋilimurru, rrambaŋina yana Godkala maŋutjiŋura, ga djämamirrinydja yolŋu ga buŋgawanydja nhanŋu rrambaŋi maṉḏa yana, ga miyalk ga ḏarramu rrambaŋi yana, yaka ganaŋ'thunara barrkuwatjthirri yukurra, liŋgu bukmak ŋilimurru nhämunha' märr-yuwalkthinyaramirrinydja waŋganynha yana, dhambay Djesu-Christkalana. 29Ga ŋunhi nhe ŋula yol yolŋu yuwalktja Garraywunydja yolŋu yana, ŋunhiyinydja nhe bitjan ŋulaŋuruna yarraṯaŋuru Yipurayimgalana, bala märramana nhe yukurra yurru Godkuŋu nhä malanha ŋamakurruny'tja, ŋunhi nhä ŋayi Godthu dhawu'mirriyaŋala.