gnnNTOTPO

Genesis 27

Yitjakthu dhäruknha wekaŋala Djaykupku, yanapi ŋayi Yetju

27:1-29 (Isaac blessed Jacob, thinking he was Esau)

1Yo, Yitjaktja marrtjina wirrkina murrŋaram'thina, bala maŋutjinydja ŋayi marrtjina bambaythinana; yakana ŋamathaŋala nhäŋa'-nhaŋala. Bala yana ŋayi wäthurrunana Yetjuwuna, maḻamarrwu walkurwu nhanukiyingalaŋuwu, bala waŋanana yukurrana nhanukala bitjarra, “Gäthu ŋarrala. 2Ŋarra dhuwala murrŋaram'nha liŋguna, galki ŋarra yurru gananna nhumalanha, rakunydhirrina. 3Märraŋa nhuŋuway gara malanha, bala marrtjiyana gatju, wäyinnha ŋarraku buŋa. 4Ga bathan nhe yurru, bala gäŋana lili ŋarraku. Ŋarra yurru ḻukana nhokuŋu, ga dhäŋuru ŋathaŋurunydja, bala ŋarra yurru nhokala bukukurru waŋana; Garraywuŋuna dhäruk wekama yukurra nhokala, ŋunhi yurru nhaltjan ŋunhala bala yalala ŋamakurru' nhuŋu.”

5Bitjarranydja ŋayi yukurrana waŋana Yetjuwala Yitjak, bala ŋayinydja gonha' Ripaykayunydja ŋäkula warray yukurrana. Ga yuwalkthi ŋayi Yetjuyunydja märraŋala garana, bala marrtjina wäyinlilina. 6-10Dhunupana ŋayi Ripaykanydja wäthun Djaykupkuna, “Djaykup, waḏutja go,” bitjan. “Ŋäkanydja nhe yurru ŋamathaŋa ŋarranha. Ma' marrtjiyana waḏutja, ga wutthurra wäyin nanikut maṉḏanha märrma', djana'-ḏumurru maṉḏanha yana yulŋunydja, ga lili gäŋa ŋarrakala; ŋarra yurru bathan dhika djana'mirriyama, bala nhe yurru gäma mäḻu'wuna. ḻukanydja ŋayi yurru, bala dhäŋuru ŋathaŋurunydja ŋayi yurru nhuŋuna wekamanydja Godnhanydja dhäruk, märr nhunana yurru Godthu guŋga'yundja.”

11Yurru ŋayi Djaykuptja waŋana bitjarra warray gam', “Yurru ŋayi ŋunha wäwa'mirriŋunydja ŋarraku bulka'mirri warray rumbal, ga ŋarranydja dhuwala buyuwuyu warray yolŋu. 12Mak ŋayi mäḻu'yunydja ŋarranha yurru mulka'-mulkana, bala guyaŋirri ŋarranha yanapi ŋarra mayali'-wilkthurru yukirri ŋanya. Ŋuli ŋayi yurru dharaŋandja ŋarranha, bala yurru ŋayinydja ŋarrtjunna ŋarranha ŋiniya... dhäruktja yurru wekama gonha ŋarraku yätjnha, yakana ŋula ŋamakurru'.”

13Ga ŋayi ŋäṉḏi'mirriŋunydja waŋana buku-wakmaraŋala bitjarra, “Yaka nhe warwuyurra. Ŋarrakuway yana mäkiri'-witjurra. Gatjuy mukthurra yana marrtjiya, ga wutthurra wäyinnha maṉḏanha.” 14Bala yuwalkthi Djaykuptja marrtjinana, bala wutthurrunanydja märrma'na wäyindja, bala gäŋalana lili, bala yana ŋäṉḏi'mirriŋuyunydja batharana dhika djana'mirriyaŋalana.

15Ŋuliŋurunydja ŋayi Ripaykayu girri'na märraŋala Yetjuwana, bala dhaṯthurruna Djaykupnhana ŋuriŋiyi Yetjuwala girri'yunydja, 16ga bitjarrayi liŋgu ŋayi ŋunhi märraŋala nanikutnhanydja barrwaṉ, bala nherra'-nhirrara Djaykupkala waṉalilina maṉḏanyŋulili ga mayaŋ'lili. 17Bala ŋayi märraŋala ŋathana ŋunhi dhäkay-djulŋina ga dämba, bala goŋlilina wekaŋala Djaykupkalana. “Ŋay', gäŋana mäḻu'wuna,” bitjarra ŋayi Ripaykayundja waŋana.

18Bala ŋayi Djaykupthunydja warr-way märraŋalana ŋunhi ŋathanydja, bala yana gäŋalana nhinana bala Yitjakkuna. Ŋunhalanydja ŋayi galkinydja, bala waŋanana “Ŋay' mäḻu,” bitjarra. Bala ŋayinydja waŋana lili nhanŋunydja, “Gay gäthu,” bitjarra. “Yol ŋuli nhe dhuwali gäthunydja ŋarraku?”

19Ga Djaykuptja waŋana ḻakaranhamina, “Ŋarraŋga dhuwala Yetju, nhuŋu maḻamarr gäthu-ŋali,” bitjarra. “Ŋay' dhuwalana ŋathanydja nhuŋu be, ŋarra nhuŋu gäŋalana lili, bitjarra nhe waŋana ŋarrakala. Ŋay' ḻukiyana, ga yurruna nhe Garraywuŋu dhäruktja yurru wekama ŋarraku.”

20Yurru ŋayi Yitjaktja waŋana mukthurruna buku-ḏuwaṯthurruna yukurrana bitjarra. “Nhaltjarra nhe waḏutjanydja märraŋala?... märr nhe waḏutjanydja roŋiyina dhuwala lili?”

Bala ŋayinydja Djaykuptja waŋana buku-ruŋiyinmaraŋala bitjarra, “Garrayyuŋga waŋarryu nhokala guŋga'yurruna ŋarranha, bala yurruna ŋarra bumara waḏutjanydja.”

21Ga ŋayi bäpa'mirriŋunydja Yitjaktja waŋana bitjarra, “Go-go lili giṯthurra dhipala galkilili, märr ŋarra yurru dharaŋan nhuna mulka'-mulka. Yuwalk muka dhuwala nhe Yetju muka yulŋunydja?” Bitjarra ŋayi bäpa'mirriŋunydja waŋana.

22Ŋayi Djaykuptja giṯthurruna märr galkilili, bala ŋayi mulka'-mulkanana marrtjina baṉdjana maṉḏanha, baṯ-gay mulkananydja bulka'mirri warray. Bala ŋayi waŋanana bitjarrana, “Rirrakaynydja dhuwala nhe bitjan Djaykup warray, yurru rumbalnydja dhuwala nhe ga bulka'mirri, Yetju warray mak nhe dhuwalanydja,” bitjarra. 23Yaka ŋayi ŋuriŋi bäpa'mirriŋuyunydja dharaŋara walŋu Djaykupnha, liŋgu ŋayi ŋanya mayali'-wulaŋala nhawiyu ŋuriŋi bulka'yu nherra'-nhirraṉarayu.

Bala ŋayi ŋunhi bäpa'mirriŋunydja girri'-ŋamathinana, gumurr-ŋamathinana nhanŋuna. 24Ga biyapul ŋayi buku-ḏuwaṯthurruna waŋana, “Yuwalkka dhuwala nhe ŋayipiŋga Yetjuŋga yulŋunydja?” Ga ŋayinydja waŋana gäthu'mirriŋunydja nhanŋu, “Ŋe, ŋarrapiŋga dhuwala yuwalkŋuŋga.”

25Ga ŋayi Yitjaktja waŋana bitjarrana, “Go ŋathanydja nhe gäŋana lili, ga dhäŋuru ḻukanhaŋurunydja ŋarra yurru wekamana nhuna nhäwina. Yo, nhena yukurra yurru djingaryun ŋarrakalanydja dharapulŋura; nhe yurru ŋurruŋuna yukurra djingaryun Godkalaŋuwunydja miṯtjiwu yolŋu'-yulŋuwu.” Bala yana Djaykupthu ŋathanydja ŋunhi gäŋalana mäḻu'mirriŋuwana, bala ŋayi ḻukanana ŋunhi wäyindja nhanukuŋu.

26Ga dhawar'yurrunanydja ŋayi ŋunhi ḻukanhaŋurunydja, bala ŋayi bäpa'mirriŋuyunydja waŋanana ŋanya Djaykupnha bitjarra, “Go gilitjiya lili ŋarrakala gäthu.” 27Bala ŋayi Djaykuptja marrtjina galkithinana, bala ŋayi bäpa'mirriŋuyunydja dhunupana waŋgi'yurrunana girri'na nhanŋu, ga yuwalkthi ŋunhi girriny'tja Yetjuwu warray. Bala ŋayi Yitjaktja waŋana dhäruknha nherrara nhanukala Djaykupkalanydja bitjarrana, 28“Godthu nhuna yurru guŋga'yundja wirrki yana, ga dhiyala munathaŋuranydja yurru wäŋaŋura ŋatha ŋuthan ḻatju'thirrina ga guḻku'na biyapulnha walŋu nhuŋu. 29Wiripunydja bäpurru' yolŋu'-yulŋu buku-nyilŋ'thunna yurru nhokala, ga walala yurru nhuŋunydja djämamirrina walala. Nhenydja yurru walŋu ŋurruŋuyirrina nhokalaŋuwu wäwa'mirriŋuwunydja ga nhokalaŋuwu gurruṯu'mirriwu walalaŋgu; walala yurru bukmakthuna nhuŋu djämanydja yukurra. Godthu yurru guŋga'yundja ŋunhinha walalanha ŋunhi walala nhuna yurru guŋga'yun, gumurr-wekama yurru lili nhuna, ga ŋunhi yurru nhuna wiripu-guḻku'yunydja buku-nherraṉ, ŋunhiyinydja Godthu yurru walalanhanydja buku-nherraṉdhi.” Ga bitjarra ŋuriŋiyi murrŋaram'thu bäpa'mirriŋuyu wekaŋalanydja nhanukala yukurrana Djaykupkala dhäruktja, liŋgu ŋayi birrka'yurruna yanapini ŋunhiyi maḻamarr walkur nhanŋu Yetju yäku.

Bala Djaykupthunydja gonha'yurrunana ŋanya mäḻu'mirriŋunhanydja, bala marrtjinana.

Yetjuyu wirrkina wal'ŋu dhä-ŋäŋ'thurruna Godkalaŋu dhawu'wu, yurru dhuḏitjnha ŋunhiyi yulŋunydja

27:30-40 (Esau begged his father to bless him too)

30Yurru ŋayinydja bala marrtjina Djaykuptja, bala ŋayi Yetjunydja bunanana ŋulinyaramirriyu, ŋulaŋuru wäyinŋurunydja, gäŋalanydja ŋayi wäyin nhanukiyinguŋu djambatjpuynydja, 31bala yana batharanydja ŋayi wäyindja ŋunhi ḻatju'kuŋalana dhika, bala yana gäŋala bäpa'mirriŋuwana.

Gäŋalanydja ŋayi bäpa'mirriŋuwanydja, bala waŋana bitjarra, “Ŋay', mäḻu gaŋgathiyana. Dhuwalana wäyindja ŋarrakuŋu djambatjpuynydja. ḻukiyana nhe yurru, ga beŋurunydja ŋathaŋurunydja, bala nhe yurru dhäruknha wekaŋa Godkuŋuna ŋarraku.”

32Ga mäḻu'mirriŋunydja ŋunhi Yitjaktja wirrkina ṉirryurruna dhika, bala gaŋgathinana, bala waŋana bitjarrana, “Way, yolŋga dhuwala nhe yulŋunydja?” bitjarra.

Ga Yetjunydja buku-ruŋiyinmaraŋala bäpa'mirriŋuwu bitjarrana waŋana, “Ŋarra muka be, nhuŋu maḻamarr gäthu'mirriŋu Yetju muka yäku,” bitjarra.

33Ŋayi Yitjaktja bäpa'mirriŋunydja wirrkina dhika marrmarryurruna, wirrkina dhika ŋoy-wiḻaŋ'thurruna manapara, bitjarra warwuyurrunana yukurrana wirrkina. “Liŋguna dhuwala ŋarra dhawar'yunmaraŋalanydja bay', liŋguna dhuwala ŋarra wekaŋalanydja be yolpana mak,” bitjarra. “Liŋgu gäŋala ŋayi ŋarraku ŋatha, bala ŋarra ḻukanana nhanukuŋu, bala ŋarra yukurrana bukumirriyaŋalana Godnha, wekaŋalana yukurrana ŋunhi dhäruknha nhanŋu Godkuŋu. Ga yuwalknha dhuwala yurru ŋanyana Godthu guŋga'yundja yukurra yurru bitjanna liŋguna, ga nhina yurru ŋayi ŋamathamana.”

34Bala ŋayi Yetjunydja bena yatjurruna wirrkina dhika, “Mäḻu, ŋarrakunydja wekaŋana Godkuŋunydja ŋunhi dhäruk,” bitjarrana ŋayi yukurrana waŋana. 35Ga ŋayi bäpa'mirriŋunydja waŋana nhanŋu, “Dhuḏitjnha dhuwala nhe bunananydja. Ŋayina gutha-ŋalina marrtjina lili ŋarrakala, bala ŋayina märraŋalanydja ŋunha. Bala ŋarra wekaŋalanydja bukmaknha nhä malanha nhanukalana.”

36Ga Yetjuyunydja waŋana ŋanya bala bäpa'mirriŋunha bitjarra, “Nhäna dhika nhe yurru ŋarranhanydja wekama?”

37Ga ŋayi mäḻu'mirriŋunydja waŋana biyapul nhanŋu buku-ruŋiyinmaraŋala, “Liŋguna dhuwala ŋarra ŋanyana ŋurruŋukuŋalanydja, ga bukmakthu nhanukala gurruṯu'mirriyunydja walalay yurru nhanŋuna yukurra djäma, ga ŋathanydja yurru nhanbala guḻku'thirrina.”

38Bala Yetjunydja biyapul nyäy'-nyayyurruna dhika waŋana, “Mäḻu wekaŋa yana ŋarranhanydja, ŋula waŋgany bäy ŋamakurru'.” Bala ŋayi ŋäthinana.

39-40Ga bäpa'mirriŋunydja waŋana nhanŋu bitjarra, “Mari yurru nhuŋu guḻku'thirrinydja, ga gutha'mirriŋuna nhuŋu yurru buŋgawanydja; nhe yurru nhanŋuna djämanydja. Yurru yalalaŋumirriyunydja nhe yurru yarryun nhanukala, bala yurru ŋurrkamana ŋanya, bala nhe yurru ganaŋ'thunna, nhepiyirrina yurru.”

Yitjakthu djuy'yurrunana Djaykupnha bala ŋapipi'mirriŋuwalana nhanukalaŋuwala

27:41—28:5 (Isaac sent Jacob away to his Uncle Laban)

41Ga Yetjunydja wirrkina dhika maḏakarritjthina Djaykupkunydja, bala ŋayi waŋana bitjarra, “Galki mäḻuny'tja yurru dhuwala rakunydhirrina, bala yalalanydja ŋarra yurru dhuḏitjtja buma ŋarrakuway gutha'mirriŋunhanydja Djaykupnhanydja rakunyguna.

42Ŋayi ŋäṉḏi'mirriŋuyunydja ŋäkula yukurrana ŋanya dhäruk Yetjunha, bala wäthurruna nhanŋu Djaykupkuna, bala waŋana nhanukala Djaykupkala bitjarrana, “Way, ŋunha yukurra ḻiya-ŋamaŋamayunmirrina wäwa'mirriŋunydja nhuŋu bunharawuna rakunygunharawuna. 43Nhe yurru gananna dhuwalanydja wäŋa ga marrtjiyana-wala waḏutjana yana Yaranlilina wäŋalili, märr nhe yurru nhiniya yukirriya ŋunhalana wäwa'mirriŋuwalana ŋarrakalaŋuwala Laypangalana. 44-45Nhiniyanydja nhe yukirriya ŋunhala yana bili, ga gonha yurru ŋayi wäwa-ŋali dhuwala yal'yun nhuŋu, ga yurruna ŋarra yurru dhäruktja djuy'yunmirri, märr nhe yurru roŋiyirrina lili.”

46Bala ŋayi Ripaykanydja marrtjina Yitjakkalana, ga waŋana ŋanya bitjarra, “Yetjuyunydja dhuwala liŋguna märraŋala miyalknha dhiyakuynhana wäŋawuynha. Yaka ŋarranydja ḏukṯuk ŋayi Yurru Djaykupthunydja ŋawatthun miyalknha dhiyakuynhanydja, liŋgu dhuwalayinydja dhäykawurru yakana walala marŋgi Godku.”