PITJ

Genesis 24

Isaacanya Munu Ripikanya

1Ka Aipuṟamanya tjiḻpi mulararingu munu pukuḻpa mulapa nyinangi, panya Mayatja Godalu palunya rawangku pukuḻmaṟa kutjupa kutjupa tjuṯa mulapa ungangi. 2-4Ka Aipuṟamaku wati waṟkaripai kutju nyinangi mayatja palula maḻatja wati tjiḻpi, munu paluṟu wati waṟka kutjupa tjuṯa aṯunymankupai munu Aipuṟamalu kanyintja uwankara nyakula aṯunymankupai, munu wati waṟka tjuṯa kuḻu witulpai waṟkarinytjaku. Ka Aipuṟamalu tjiḻpi panya palunya aḻṯira wangkangu, “Ngayuku katja Isaacanya kuri wiya nyinanyi, kaṉa mukuringanyi nyuntu ankula palumpa kuri nguriṟa mantjintjaku. Palu ngura nyanga Kainannga nguraṟa kuri palumpa mantjintja wiyangku wantima. Nyuntu alinytjara ara maḻaku ngura nyara ngayulu iṯi ngarinytjitjakutu, munu ngayuku walytja tjuṯanguṟu kungkawaṟa ngurkantaṟa mantjila kuri palumpa. Wanyuṉi Mayatja Godala miṟangka mulamulangku kalkula ngura nyara palunya nguraṟa kutju mantjintjikitjangku. Paṉṯa nyangaṉi pampuṟa tjukaṟurungku wangka, kaṉa pampuṟa kalkunnyangka nyuntumpa mulamularingkuku.”

5Ka wati tjiḻpi paluṟu wangkangu, “Uwa palya, ngayulu ankula nyuntumpa walytjanguṟu palumpa kuri ngurilku nyuntumpa katjaku. Palu tjinguṟu kungkawaṟa ngayulu ngurkantankunytja ngayula tjungu pitjawiyangku wantiku ngura nyanga palulakutu, kaṉa yaaltjiriku? Tjinguṟuṉa Isaacanya ngura nyara palulakutu ma-katiku nyuntumpa panya ngurakutu, mulapa?” Alatji paluṟu tjapiningi Aipuṟamala.

6Ka Aipuṟamalu wangkangu, “Wiya, wiya! Ngayuku katja nyara palulakutu katiwiyangku wantima. 7Uwa, mulapa ngayulu ngura nyara palula iṯi ngaringu, ka panya ngayuku walytja tjuṯa nyara palulaṯu nyinanyi. Palu Mayatja ilkaṟitjangku ngayunya ngalya-katingu ngura nyara palulanguṟu. Munuṉi ngura nyangaku kalkuṉu manta nyanga Kainanku ngayuku walytja maḻatja maḻatja ungkunytjikitjangku palumpa tjanamparinytjaku. Pala palulanguṟuṉi kulila, panya nyara palulakutu ankunyangka Mayatja Godalu nyuntula kuranyu angelpa iyalku, ka nyuntunya nintilku ngayuku katjaku kuri tjukaṟurungku nguriṟa mantjintjaku. 8Ka kungkawaṟa nyuntu ngurkantankunytjalu tjinguṟu wantiku nyuntula tjungu pitjawiyangku. Palulanguṟu kutjuṉin kuliṟa wantima ngayunya ngaṉmanytju kalkuntjatjanungku. Palu ngayuku katja katinytja wiyangku wantima ngura nyara palulakutu.”

9Ka kuliṟa tjiḻpi panya waṟkaripaingku mayatja palumpa Aipuṟamanya paṉṯa pampuṉu, munu kalkuṉu panya Aipuṟamalu wangkanytja uwankara wangaṉarangku kuliṟa palyantjikitjangku.

10Munu paluṟu kamula 10 mantjinu Aipuṟamaku kamula tjuṯanguṟu. Ka Aipuṟamalu kutjupa kutjupa tjuṯa palunya ungkul'iyaṉu ulytja wiṟu tjuṯa kungkawaṟatja, puḻinguṟu palyantja wiṟu tjuṯa munu kutjupa kutjupa tjuṯa kuḻu, ka paluṟu kamulangka tjunkula karpiṉu katira kungkawaṟa panya palunya ungkunytjikitjangku palumpa walytja tjuṯa kuḻu. Munu paluṟu ma-pakaṉu wati waṟkaripai tjuṯatjara manta ini Mitjupu-taimiyalakutu, panya manta nyara palula alinytjara wiluṟara tawunu kutjupa ngaṟangi Aipuṟamaku maḻanypaku ngura wati panya Nayuku.

11Munu tjiḻpi panya paluṟu ankula ankula tawunu nyara palula wirkaṟa kamula tjuṯa pupatjunu mina piṯingka itingka tawunungka uṟilta. Ka panya mungartji-mungartji ngaṟangi, panya kungkawaṟa tjuṯa waringka minaku pitjapai. 12Ka tjiḻpi panya paluṟu Godala tjapinu, “Mayatja wanyuṉi kulila! Panya nyuntu ngayuku mayatjaku Aipuṟamaku God. Wanyuṉi kuwari nintila Isaacaku kuri ngurintjaku, ngayuku mayatja Aipuṟamanya pukuḻarinytjaku. 13Ngayulu nyanga minangka paṯaṟa ngaṟanyi, kaya kungkawaṟa tjuṯa kuwari waḻinguṟu mina tjutintjikitja pitjanyi. 14Kaṉa kuwari kutjungka mina piningka katinyangka nyakula alatji wangkaku, ‘Wanyuṉi mina tjikintjaku ungama nyuntumpa pala pitinguṟu.’ Ka tjinguṟu paluṟu alatji wangkaku, ‘Uwa, tjikila! Kaṉa wanyu mina kutjupa kuḻu tjutilku nyuntumpa kamula tjuṯaku kuḻu.’ Ka paluṟu alatji wangkanyangkaṉa kulilku, ‘Munta-uwa, mulapa Godalu mayatja Aipuṟamanya kalkuntjatjanungku palyaṉu munu kungkawaṟa nyangatja palumpa katjaku ngurkantanu.’ ” Alatji tjiḻpi panya Aipuṟamaku waṟkangku Godala tjapiningi palunya kungkawaṟa tjukaṟurungku nintintjaku.

15Ka paluṟu tjapinnyangka kungkawaṟa ini Ripikanya minaku ngalya-wirkanu piti waṟa piningka tjunkula. Ka kungkawaṟa nyanga palumpa mama panya wati ini Pitjuwilnga. Ka wati Pitjuwilku panya mama ngunytju pula ini Nayunya, Milkanya. Ka paluṟu panya Aipuṟamaku maḻanypa, Nayunya, Ripikaku panya tjamu. 16Ka Ripikanya kungkawaṟa wiṟu mulapa munu watiku ngurpa nyinangi. Munu paluṟu mina panya piṯikutu ukalingkula piti panya waṟangka mina tjutiṟa tjaalyngaṟatjunu munu piningka tjaḻiṟa maḻaku pitjangi. 17Ka wati panya tjiḻpi ngapari-ngapari wirtjapakaṉu palulakutu munu wangkangu, “Wanyuṉi mina tjukutjuku ungama nyuntumpa pala pitinguṟu.”

18Ka wangkangu, “Uwa, tjikila!” Munu paluṟu piti tjaṟuṟa witiṟa kanyinu paluṟu tjikintjaku. 19Munu tjikiṟa wiyaringkunyangka paluṟu wangkangu, “Kuwariṉa mina puḻka tjutini nyuntumpa kamula tjuṯaku kuḻu, tjana kuḻu tjikiṟa palya ngaṟanytjaku.” 20Munu paluṟu pitinguṟu mina winki pupatjunu piti kutjupangka panya kukangku tjikilpaingka, munu maḻaku wirtjapakaṉu mina piṯikutu piṟuku tjutintjikitja, munu paluṟu mina puḻka ilaṟa katira tjutiṟa ngaṟangi kamula tjuṯaku tjana tjikiṟa palya ngaṟanytjaku. 21Ka tjiḻpi panya paluṟu kungkawaṟa palunya wangkawiyangku ngaṟala miṟaningi kuliṟa, “Tjinguṟu nyanga palunya Godalu ngayunya nintini Isaacaku kuri katinytjaku.”

22Kaya kamula tjuṯangku tjikiṟa wiyaringkunyangka tjiḻpi paluṟu palumpa ulytjanguṟu mantjinu ringi tjukutjuku mulyatja, munu munytjulpaku manguṟi-manguṟi kutjara. Munu palulanguṟu kungkawaṟa palula ringi mulya aḻangka tjarpatjunu, munu munytjulpa kutjarangka manguṟi-manguṟi kutjara tjunu. Ka ringi nyanga paluṟu, manguṟi-manguṟi kutjara kuḻu apu gold-nguṟu palyantja mani puḻkatja. 23Munu tjiḻpi panya paluṟu kungkawaṟangka wangkangu, “Mama nyuntumpa ini ngananya? Tjinguṟu paluṟu ruuma kanyini nganaṉa palumpa ngurangka ngarinytjaku munga kuwari?”

24Ka wangkangu, “Ngayuku mama ini Pitjuwilnga panya Nayuku pulampa Milkaku katja. 25Ka nganampa ngurangka mai ukiṟi puḻka ngarinyi kamula tjuṯangku ngalkunytjaku munu tjanampa ngaripai kuḻu ngaṟanyi. Ka ruuma kutjupa ngaṟanyi nyura ngarinytjaku.”

26Ka palulanguṟu tjiḻpi panya paluṟu pukuḻarira Mayatja Godanya waḻkuntjikitjangku tultjungaṟakatingu, 27munu alatji waḻkuṟa wangkangu, “Mayatja, nyuntu wiṟu mulapa, panya nyuntu ngayuku mayatja Aipuṟamaku God, munun palumpa mukuringkula wangaṉarangku kuliṟa palyaṉu panya nyuntu palunya kalkuntjatjanungku. Panya nyuntuṉin ankunyangka tjukaṟurungku nintinu ngayuku mayatjaku walytja tjuṯa, nyanga Nayukunu tjuṯa.”

28Ka kungkawaṟa panya paluṟu ngurakutu wirtjapakaṟa uwankara tjakultjunu palumpa ngunytjungka munu walytja tjuṯangka kuḻu. 29-30Ka palumpa kuṯa ini Laipannga kuḻu palula tjanala tjungu nyinangi. Munu paluṟu nyangu palumpa maḻanytju mulyangka, munytjulpangka kuḻu kanyinnyangka munu tjiḻpi panya paluṟu wangkanytja uwankara tjakultjunkunyangka kuliningi. Munu nyakula kuliṟa mapalku pakaṟa anu tjiḻpi panya palulakutu mina panya piṯingka paṯaṟa ngaṟanyangka tawunungka uṟilta. Munu ankula ma-wirkaṟa nyangu tjiḻpi panya paluṟu kamula tjuṯatjara ngaṟanyangka. 31Munu Laipantu palula pukuḻṯu wangkangu, “Palya, nganampa ngurakutu ngalya-pitja. Panya nyuntunya Mayatja Godalu wiṟuṟa wankaṟu ngalya-katingu. Nyanga palula wanyu ngaṟanytja wiya ngalya-pitja, panya ngayulu ngaṉmanytju nyuntumpa ngura palyaṉu ngayuku waḻingka, munuṉa nyuntumpa kamula tjuṯaku kuḻu ngura palyaṉu.”

32Ka tjiḻpi panya paluṟu anu palumpa waḻikutu wati panya palumpa maḻpa tjuṯa kuḻu, munuya wirkaṟa tjarpangu waḻingka. Ka Laipantu kamula tjuṯanguṟu ulytja uwankara mantjiṟa tjunu munu kamula tjuṯa ungu mai ukiṟi ngalkula paḻtjaringkunytjaku munu ngura ngarinytjaku tjanampa palyaṉu ukiṟi piḻṯinguṟu. Munu palula maḻangka mina tjutiṉu tjiḻpi paluṟu tjina paltjintjaku, palumpa maḻpa tjuṯangku kuḻu. 33Munu palulanguṟu tjanampa mailta pauṟa katingu tjana ngalkunytjaku. Palu tjiḻpi panya paluṟu alatji wangkangu, “Munta! Wanyuṉa ngayulu tjukurpa wangkama nyurala mai nyanga ngalkunytja kuwaripangka.”

Ka Laipantu wangkangu, “Wiya palya wangkama, kala kulinma.”

34Ka paluṟu nyanga alatji wangkangu, “Ngayuluṉa Aipuṟamaku waṟkaripai. Paluṟu ngayuku mayatja. 35Ka Mayatja Godalu palunya puḻkaṟa mulapa pukuḻmanu munu palunya kutjupa kutjupa tjuṯa mulapa ungu nyanga alatji, tjiipi tjuṯa, nanikuta tjuṯa, puluka tjuṯa, munu mani gold tjiilpa kuḻu puḻka mulapa ungu, munu wati minyma palumpa waṟkarinytjaku tjuṯaṯu ungu, kamula tjuṯa, tangkiyi tjuṯa kuḻu ungu palunya. Ka paluṟu puḻka mulartjara pukuḻ-pukuḻpa nyinanyi. 36Ka palumpa kuringku Tjiiṟalu pampa mulararira katja kanyinu palumpa, ka paluṟu katja palunya uwankara ungu, panya ulytja, kuka, kamula, tangkiyi, tjinatjara uwankara paluṟu kanyintja ma-ungu. 37Munuṉi kalkuntjaku ngayunya wangkangu kuri palumpa katjaku ankula nguriṟa mantjintjaku. Alatji paluṟu kalkuntjaku wangkangu ngayunya, ‘Kuri ngayuku katjaku kungkawaṟa ngura nyanga Kainannga nguraṟa mantjintja wiyangku wantima. 38Palu nyuntu alinytjara ara maḻaku ngura nyara ngayulu iṯi ngarinytjitjakutu, munu ngayuku walytja tjuṯanguṟu kungkawaṟa ngurkantaṟa mantjila kuri palumpa.’ Alatjiṉi wangkara wituṉu Aipuṟamalu.

39“Kaṉa palula tjapinu, ‘Palu tjinguṟu kungkawaṟa paluṟu ngayula tjungu pitjanytja wiyangku wantiku. Kaṉa yaaltjiriku?’

40“Ka paluṟu panya wangkangu, ‘Wiya Mayatja Godalu nyuntunya nintilku. Panya ngayulu palula tiṯutjarangku wangaṉarangku kulilpai, ka paluṟu angelpa nyuntula kuranyu iyalku, ka nyuntunya nintilku ngayuku katjaku kuri tjukaṟurungku nguriṟa mantjintjaku nyara ngayuku mamaku walytja tjuṯanguṟu.’ Alatjiṉi wangkara rapaṉu Aipuṟamalu. 41Munuṉi wangkangu, ‘Palu nyuntu nyara tjanalanguṟu kungkawaṟa kutju ngurkantankuku, kaya tjinguṟu palumpa walytja tjuṯangku wantiku palunya nyuntunya ungkul'iyalwiyangku ngalya-katinytjaku. Nyara palulanguṟu kutju nyuntu kalkuntja panyatja wantima kulilwiyangku, tjana ungkuwiyangku wantinyangka.’ Alatji Aipuṟamalu ngayunya wangkangu, ka nyangaṉa pitjangu.

42“Munuṉa panya kuwari mina piṯingka wirkaṟa tjapinu Mayatja Godala nyanga alatji, ‘Mayatja! Nyuntu panya ngayuku mayatjaku God, Aipuṟamaku. Wanyuṉi kuwari nintila Isaacaku kuri nguriṟa mantjintjaku. Nyanga alatjiṉa arkaṟa ngurkantankuku. 43Kuwariṉa minangka itingka ngaṟanyi, munuṉa kungkawaṟa kutjupa minaku pitjanyangka nyakula palunya tjapilku, “Wanyuṉi mina tjikintjaku ungama nyuntumpa pala pitinguṟu.” 44Ka tjinguṟu paluṟu alatji wangkaku, “Uwa, tjikila, kaṉa wanyu mina kutjupa kuḻu tjutilku nyuntumpa kamula tjuṯaku kuḻu.” Ka paluṟu alatji wangkanyangkaṉa kulilku, “Munta-uwa, Mayatja Godalu kungkawaṟa nyanga palunya ngurkantanu ngayuku mayatjaku katjaku.” ’

45“Ka ngayulu panya Godala tjapinnyangka mulapaṯu mapalku ngalya-wirkanu kungkawaṟa panya Ripikanya piti waṟa piningka tjunkula, munu paluṟu minakutu ukalingkula mina ilaṟa pitingka tjutiṟa piningka tjunu ngurakutu katinytjikitjangku. Kaṉa palula tjapinu, ‘Wanyuṉi mina tjikintjaku ungama.’ 46Ka paluṟu mapalku piti tjaṟuṉu wangkara, ‘Uwa, tjikila! Kaṉa nyuntumpa kamula tjuṯa kuḻu minatjanula.’ Kaṉa tjikinu, ka paluṟu kamula tjuṯa kuḻu minatjanuṉu.

47“Kaṉa palula tjapinu, ‘Nyuntumpa mama ini ngananya?’ Ka wangkangu, ‘Ngayuku mama ini Pitjuwilnga panya Nayuku pulampa Milkaku katja.’ Kaṉa palulanguṟu ringi tjarpatjunu palula mulya aḻangka, munu manguṟi-manguṟi kutjara munytjulpangka tjunu. 48Munuṉa tultjungaṟakatira Aipuṟamaku God waḻkuṉu. Ngayulu palumpa pukuḻarira palunya mirawaṉingu ngayuku mayatjaku God, panya paluṟu ngayunya tjukaṟurungku ngalya-katingu nyanga palulakutu ngayuku mayatjaku walytja tjuṯakutu, munuṉi tjukaṟurungku nintinu kungkawaṟa nyanga ngayuku mayatjaku maḻanyku puḻiri. Kaṉa nyakula kulinu, ‘Nyanga palunya Godalu ngurkantanu ngayuku mayatjaku katjaku.’

49“Uwa alatjiṯuṉa wangkanyi, ka nyura yaaltji kulini? Nyura wanyu ngayuku mayatja Aipuṟamanya pukuḻarinytjaku tjukaṟurungku palumpa katjaku kuri iyalku? Uwanmaraya kaṉa kuliṟa pukuḻarima. Palu wantirampaṉiya utingku wangka, kaṉa kungkawaṟa kutjupa ngurila.”

50Ka Laipantu pula Pitjuwiltu mamaṟarangku aṟa nyanga palunya kuliṟa tjiḻpi panya palula wangkangu nyanga alatji, “Wiya, wiṟun nyangatja wangkanyi nyuntunya Mayatja Godalu ngalya-katinytja, ka ngali wiyanmankunytjaku wiya alatjiṯu ngaṟanyi. Nyangatja paluṟu kutjungku palyantja Mayatja Godalu. 51Nyangatja Ripikanya. Palunya mantjiṟa ma-kati, ka wirkankunyangka nyuntumpa mayatjaku katjangku palunya aḻṯiku, panya alatjingantjaku Mayatja Godalu wangkangu.”

52Ka nyangatja kuliṟa tjiḻpi panya paluṟu puḻkaṟa pukuḻaringu Mayatja Godaku munu pupakatira ngalyangku manta pampuṟa palunya waḻkuṉu. 53Munu palulanguṟu paluṟu palumpa ulytjanguṟu mantjinu mantara tjuṯa, munu kutjupa kutjupa wiṟu tjuṯa apu gold-nguṟu, tjiilpanguṟu palyantja tjuṯa, munu Ripikanya ungu mantarangka tjarpanytjaku, munu wiṟu panya tjuṯa tanpantjaku. Munu paluṟu Ripikaku kuṯa, ngunytju kuḻu ma-ungkukatingu, kutjupa kutjupa wiṟu tjuṯa mani puḻkatja tjuṯa.

54Palulanguṟuya tjiḻpi panya paluṟu munu palumpa maḻpa tjuṯangku ngalkula tjikiṟa paḻtjaringu, munuya ngura pala palulalta ngaringu munga kutju. Munuya ngarira tjiṉṯuringkula pakaṟa tjiḻpi panya paluṟu wangkangu, “Wanyuṉi maḻakungku iyala ngayuku mayatjakutu.”

55Palu Ripikaku kuṯangku ngunytjungku kuḻu arkaṟa wangkangu, “Wiya kuwaripangku wantima, ka kungkawaṟa nyanga paluṟu tjukutjuku nganaṉala nyinama tjinguṟu tjiṉṯu 7 tjinguṟu tjiṉṯu 10, munu palulanguṟu nyuntula anama. Palya?”

56Ka tjiḻpi panya paluṟu wangkangu, “Wiya wantir'iyalalanya markuntja wiyangku. Panya Godalu ngayunya tjukaṟurungku ngalya-katingu kungkawaṟa nyanga palulakutu. Wanyulanya-puṯa wantir'iyala, kaṉa kungkawaṟa palunya mayatjakutu kati.”

57Ka pula katjaṟarangku wangkangu, “Wanyu paṯala, kali aḻṯi kungkawaṟa palunya, ka paluṟu kuliṟa wangka.” 58Munuya Ripikanya aḻṯira tjapinu, “Yaaltjin kulini? Nyuntu ankuku wati nyanga tjiḻpi palula?”

Ka wangkangu, “Uwa palya, ngayulu ananyi.”

59Kaya palulanguṟu Ripikanya palula tjanala tjungu iyaṉu palumpa ngunytjungku, kuṯangku, walytja tjuṯangku kuḻu. Munuya minyma pampa panya Ripikanya iṯinguṟu kanyintja kuḻu palula tjungu iyaṉu. 60Munuya Ripikanya pukuḻmaṟa tjakuṟinu alatji wangkara, “Nyuntulanguṟu aṉangu mungilyi mulapa ma-tjuṯaringkuku maḻatja maḻatja, kaya tjanampa mirpaṉtju tjuṯa pungkula wiyanma alatjiṯu nyuntumpa walytja tjuṯangku maḻatja maḻatjangku kuḻu.” 61Ka Ripikanya palumpa kungkawaṟa waṟkaripai tjuṯa kuḻu pirtji-pirtjiṟa kamulangka tati-tatinu munuya tjiḻpi panya Aipuṟamaku waṟkangka tjunguringkula anu. Alatji wati panya tjiḻpi paluṟu Ripikanya nguriṟa mantjinu munu ma-pakaṟa anu maḻaku palumpa mayatjakutu.

Isaacalu Ripikanya Aḻṯinytja

62Ka nyara palula-aṟangka wati panya Isaacanya pilangka nyinangi Kainanta uḻpaṟira, ka palumpa ngurangka itingka mina piṯi ngaringi, panya mina pala palunyaya wangkapai nyanga alatji, “Ngura nyanga palula panya palunya nyangu Tiṯutjara Nyinapailu”. 63Munu nyara palula nyinara paluṟu mungartji kutjupa ilytjikutu anu unytju, tjinguṟu urukulintjikitja. Munu ilytjingka ma-pitjala kata ma-katuṟa aḻa miṟantjikitjangku nyangu kamula tjuṯa ngalya-pitjanyangka. 64-65Ka Ripikalu kamula katunguṟu waṟaringkula nyangu Isaacanya ngalya-pitjanyangka, munu paluṟu ukalingkula Aipuṟamaku waṟkangka wati panya tjiḻpingka tjapinu, “Wati ngananya nyaratja ngalya-pitjanyi?”

Ka wangkangu tjiḻpi panya paluṟu, “Wiya, nyaratja ngayuku mayatja, Isaacanya.” Kanku Ripikalu nyangatja kuliṟa raikingka yunpa tjutuṉu.

66Ka wati panya tjiḻpingku Isaacala wangkangu, “Nyangatjaṉa ngalya-katingu nyuntumpa kuri.” Munu paluṟu tjukurpa uwankara tjakultjunu panya paluṟu ankula kungkawaṟa mantjintja. 67Ka Isaacalu Ripikanya mantjiṟa katingu palumpa ngunytjuku tiintakutu munu palunya kuri aḻṯingu. Munu paluṟu palumpa puḻkaṟa mukuringu, ka Ripikalu palunya pukuḻpa palyaṉu panya wati paluṟu ngunytjunguṟu tjituṟu-tjituṟu nyinangi.