PITJ

Acts 1

Luke-alu Palumpa Maḻpa Wati Ini Tjiyapilala Ngaṉmanytju Wangkanytja

1-2Uwa Tjiyapilatja, panya nyiri ngaṉmanyitjangkaṉa tjukurpa Jesunyatjara walkatjunu nyuntu nyakula uti kulintjaku, panya paluṟu ngaṉmanypa mantangkalpi nyinara waṟka palyantja munu aṉangu tjuṯangka nintintja kuḻu. Uwa, paluṟu mantangka nyanga nyinara palyantja uwankaraṉa nyiringka panya walkatjunu palunya ilkaṟikutu mantjintja kuḻu, munu panyaṉa walkatjuṟa nyuntulakutu iyaṉu.

Palu ilkaṟikutu mantjintja kuwaripangka Jesulu Kurunpa Miḻmiḻngatjarangku palumpa nintintja tjuṯangka tjukurpa tjuṯa wangkangi munu tjananya wituningi waṟka palumpa palyantjaku. Panya paluṟu tjananya ngaṉmanytju ngurkantanu munu tjananya wituṟa iyaṉu palumpa tjukurpa aṉangu tjuṯangka tjakultjunkunytjaku. Palulanguṟu paluṟu wati palunya tjananya ini tjunu, Iyantja Tjuṯa. 3Ka panya Jesunya ilunytjatjanu pakaṟa palula tjanala utiringangi tjuṯa aṟa alatjiṯu, kaya nyara palulanguṟu palunya nyakunytjatjanungku kuliningi, “Mulapa paluṟu kuwari wanka nyinanyi.” Panya paluṟu tjiṉṯu 40-aṟangka tjanala rawa utiringangi, munu tjanala tjakultjunangi Godalu aṉangu tjuṯa walytjanmaṟa mayatjangku kanyintja.

4Kutjupa-aṟa paluṟu tjanala tjunguringkula mai ngalkuningi, munu tjananya wangkangu alatji, “Jerusalemalaya paṯaṟa nyinama ankunytja wiya, panya Mamalu nyuranya ngaṉmanytju kalkuṉu ungkunytjikitjangku. Kaya nyangangka paṯanma, ka nyuranya ungkuku kalkuntja panya palunya, panya ngayulu nyurala ngaṉmanytju wangkangu palunya. 5Kulilaya! Ngaṉmanytju panya Johntu aṉangu tjuṯa kuranguṟu kuṉṯaringkunyangka uṟungka tjarpatjuṟa baptise-katingi, palu kuwari nguwanpa Mamalu nyuranya baptise-katiku Kurunpa Miḻmiḻnga iyaṟa nyurala unngu tjarpara nyinanytjaku.” Alatji Jesulu tjanala wangkangu.

Jesunya Ilkaṟikutu Mantjintja

6Munuya tjiṉṯu kutjupangka puḻi ini Alipatjarala tjunguringkula ngaṟangi Jesunya munu palumpa iyantja tjuṯa kuḻu, kaya palula tjapinu alatji, “Mayatja! Nyuntu wanyu kuwari ngura nyanga Israelku mayatjariku? Munulanyan nyuntu Israelkunu uwankara mayatjarira aṯunymaṟa kanyilku?”

7Ka Jesulu wangkangu tjanala, “Wiya, Mamalu kutjungku tjiṉṯu nyara palunya ngurkantanu ngayulu Israelku mayatjarinytjaku. Munu paluṟu nyurala tjakultjunkunytja wiya nyura ninti nyinanytjaku. 8Palu wanyuya kulila! Kurunpa Miḻmiḻṯu pitjala nyurala unngu tjarpara nyuranya witulyankuku nyura kutjupa kutjupa tjuṯa witulyangku palyantjaku. Ka nyura tjukurpa ngayunyatjara rapangku wangkaku ngura nyanga Jerusalemala, munu ngura ititja tjuṯangka kuḻu manta nyanga Judeala winkingka, munu palulanguṟu nyura manta nyara Tjamiṟiyalawanungku ngayunyatjara para-wangkaku aṉangu tjuṯangka, munu palulanguṟu nyura manta winkingka ankula ngayunyatjara para-pitjaliṟa tjakultjunkuku aṉangu winkingka uṟungka muṉkara kuḻu.” Alatji Jesulu tjanala wangkangu. 9Ka wangkara wiyaringkunyangka maḻangka Godalu palunya katuṉu ilkaṟikutu, kaya maḻpa panya tjuṯangku ngaṟala palunya ilkaṟikutu katuringkunyangka ira-nyangangi, ka palulanguṟu ngangkaḻingku palunya angatjunu.

10Ka paluṟu tjana ngaṟala ira-nyakunyangka wati kutjara tjanala itingka utiringkula ngaṟangi mantara piṟantjara. 11Munu pula wangkangu palula tjanala, “Wati Galileenya nguraṟa tjuṯa! Nyaaku nyura ngaṟala ilkaṟikutu ira-nyanganyi? Nyara paluṟu panya palu puṟunypaṯu maḻaku pitjaku, panya nyura nyangu ilkaṟikutu ankunyangka, palu puṟunypaṯu paluṟu ngula pitjaku.” Alatji pula wangkangu tjanala munu wangkara wiyaringkula palula tjanalanguṟu arkayiringu.

Judasaku Aṟangka Nyinanytjaku Wati Kutjupa Ngurkantankunytja

12Kaya palula maḻangka iyantja panya tjuṯa maḻaku anu Jerusalemalakutu puḻi panya palulanguṟu. (Puḻi panya paluṟu Jerusalemala itingka ngaṟangi.) 13Munuya Jerusalemala wirkaṟa ngurakutu anu munuya waḻingka tjarpara tatiṟa ruuma katutjangka nyinangi wati nyanga tjana panya ini nyanganpa Peternya, Johnnga, Jamesanya, Andrew-nya, Philipanya, Thomasanya, Patjalamunya, Matthew-nya, Simonnga, Jamesanya, Judasanya tjana. (Jamesanya panya Alpiyatjaku katja, ka Judasanya panya James kutjupaku katja.) 14Munuya wati nyanga paluṟu tjana Godala tjapintjikitja rawa tjunguringkupai, kaya minyma panya Jesunya waṉalpai tjuṯa kuḻu palula tjanala tjunguringkupai, munu Mary-nya Jesuku panya ngunytju munu maḻanypa tjuṯa kuḻu.

15Ka tjiṉṯu kutjupangka paluṟu tjana piṟuku tjunguringu aṉangu Jesuku mulamularingkupai tjuṯa nampa nyangatja 120 nguwanpa, ka Peterlu pakaṟa tjanala wangkangi alatji,

16-17“Walytja wiṟu tjuṯa, kulilaya! Panya nyiringka ngaṟanyi alatjiṯu tjukurpa Judasanyatjara Kurunpa Miḻmiḻṯu iriti Davidala nintintja. Ka tjukurpa panya paluṟu utiringu panya Judasalu nintinu Jesunya witintjaku. Palu panya Jesulu ngurkantanu Judasanya nganaṉala tjungu para-ngaṟanytjaku, ka paluṟu mulapa nganaṉala tjungu Godaku waṟkaringi.”

Alatji Peterlu wangkangi. 18(Ka Judasalu panya Jesunya kurangku tjanala witintjaku nintintjatjanungku mani mantjiṟa anu manta payamilantjikitja munu manta payamilaṟa palulalta katanguṟu punkaṉu munu tjuni tjilpiraraṟa unngunguṟu uwankara pakaṉu munu ilungu. 19Kaya Jerusalemala nyinanytja tjuṯangku kulinu Judasanya ilunytja munuya manta panya palunya ininu palumpa tjanampa wangkangku, Akiltamanya, panya ini paluṟu alatji wangkanyi, “Manta nyanga palula panya aṉangu ilura milkaḻi tjutingu.”)

20Ka Peterlu piṟuku wangkangu, “Panya Davidalu iriti tjukurpa Judasanyatjara walkatjunu Psalmangka alatji,

‘Wanyuwi palumpa nguraya wantikatira ara, ka kutjupa nyinanytja wiya alatjiṯu ngaṟama.’

Ka piṟuku ngaṟanyi Psalm kutjupangka kuḻu alatji,

‘Ka paluṟu wiyaringkunyangka uti kutjupa palumpa aṟangka nyinama.’

21-22Ka nyara palulanguṟula uti kutjupa ngapartji ngurkantanama nganaṉala tjunguringkula Godaku waṟka palyantjaku wati panya palumpa aṟangka. Utila wati panya Jesula tjungutja ngurkantanama panya kuwaripatjara Jesula nganaṉala tjungu para-ngaṟanytjanya, munu panya paluṟu nganaṉa tjungungku Johntu uṟungka baptise-katinyangka nyakunytjanya munu Jesunya ilkaṟikutu ankunyangka tjungungku nyakunytja kuḻu, wati tjungutja mulapa kutjupa wiya, panya paluṟu Jesunya ilura wankaringkula pakantja nyakunytjatjanungku aṟa nintingku tjakultjunkunytjaku nganaṉala tjungungku.”

23Kaya palulanguṟu wati kutjara ini walkatjunu Josephanya ini kutjupa kutjara Paatjapatjanya munu Tjatjanya, ka wati panya kutjupa ini Matjaiyatjanya. 24Kaya nyara palulanguṟu ini kutjara walkatjunkunytjatjanungku tjungungku Godala tjapiningi wangkara, “Mayatja, nyuntu ninti nganampa uwankaraku panya nganaṉa unngu kulintjitjaku. Wanyulanya nyuntu nintila wati nyanga kutjaranguṟu nyuntu ngurkantankunytja nganaṉala tjunguringkula nyuntumpa waṟkarinytjaku Jesulu iyantja. 25Panya Judasalu waṟka nyangatja wantingu munu kura puḻka palyantjatjanu anu ngura kurakutu. Kalanya Mayatja wiṟungku nyuntu nintila palumpa aṟangka kutjupa ngurkantaṟa tjunkunytjaku.” 26Munuya tjapiṟa wiyaringkula ini panya kutjara ngaṉmanytju walkatjunkunytjatjanungku nguṟurpa waṉingu, ka Matjaiyatjaku ini utiringu. Kaya palunya tjunguṉu wati panya Jesulu iyantja tjuṯangka, kaya 11 ngaṟanytjatjanu 12-aringulta paluṟu tjanala tjunguringkunyangka.