PITJ

Acts 27

Paulanya Pautangka Katinytja Rome-alakutu

1Ka palulanguṟu Pitjitjalu Paulanya Rome-alakutu iyantjikitjangku kuliningi. Panya ngura nyara paluṟu manta ini Italila nguṟurpa ngaṟanyi. Munu kulintjatjanungku wati tjaultji kuranyitja ini Tjuliyatjala wangkangu wati panya Paulanya pautangka katinytjaku wati puṟitjina kutjupa tjuṯa kuḻukuḻu. Panya Tjuliyatjalu tjaultji tjuṯa kanyiningi nampa nyangatja 100, munuya paluṟu tjana uṯuḻu kutju ngaṟangi ini nyanga alatji, Mayatja Tjiitjaku tjaultji tjuṯa. Ka nganaṉa kuḻu Paulala tjunguringu palula tjanala tjungu ankunytjikitja. 2Munula uwankara pauta ngura panya Atuṟa-mitiyamanya nguraṟangka tatinu tjaultji panya tjuṯa kuḻukuḻu, panya pauta nyara paluṟu manta panya Aitjala itiwanu ankunytjikitja riti ngaṟangi ngura kutjupa tjuṯakutu. Munula palulanguṟu uṟu puḻkawanu ma-pakaṉu alinytjaralku. Ka wati ini Aṟitjakatjanya kuḻu nganaṉala tjungu pauta palula anangi. Wati nyanga paluṟu panya manta ini Matja-tuniyalanguṟu panya palumpa ngura tawunu ini Tjitjala-nikanya.

3Kala pautangka ankula ankula mungaringu munula rawaṯu ankula ankula tjiṉṯungka kutju ma-wirkanu ngura ini Tjaitanta. Ka tjaultji tjuṯaku mayatjangku Tjuliyatjalu Paulaku ngaḻṯuringkula wangkangu, “Palya nyuntu unytju pautanguṟu ukalingkula ankula nyawa nyuntumpa maḻpa tjuṯa ngura nyanga palula nyinanytja tjuṯa. Kantaya nyakula mai ulytja kutjupa kutjupa tjuṯa kuḻu uwa katinytjaku.” Kala mulapaṯu anu Paulaku maḻpa tjuṯakutu nyakunytjikitja.

4Munula palulanguṟu pautangka piṟuku tatinu munula ma-pakaṉu alinytjaralku. Munula ankula ankula manta tjukutjuku ini Tjaipuṟitjala minuṟuwanu wati-pitjangi, panya waḻpa puḻkangkulanya puḻkaṟa uṉṯuningi, kala puṯu nguwanpa anangi waḻparakutu. 5Munula nyara palulanguṟu piṟuku wiluṟaralku wati-pitjangi munula uṟu puḻkangka nguṟurpa anangi manta kutjarangka tjaṟuwanu manta ini Tjilitjiyala pulala Pampiliyala. Munula palulanguṟu manta ini Laitjiyala wirkanu ngura ini Maiṟala. 6Ka ngura nyara palula wati tjaultjiku mayatjangku nguriṟa nyangu pauta kutjupa Italilakutu ankunytjikitja riti ngaṟanyangka munulanya nyara palulalta tatitjunu. Pauta paluṟu kunyu ngura ini Alika-tjantuṟiyalanguṟu pitjangu uḻpaṟiranguṟu manta ini Itjipitalanguṟu.

7Kala pauta palula tatiṟa wiluṟaralku ma-pakaṉu munula waḻparakutu anangi purkaṟa alatjiṯu tjiṉṯu tjuṯa nguwanpa munula ngula kutju ma-ilaringu ngura ini Kanaitatjalakutu. Palu nyara palulanguṟula puṯu piṟuku wiluṟaralku anangi, panya waḻpa puḻkangku alinytjara wiluṟaranguṟu nganampa pauta puḻkaṟa uṉṯuningi maḻakukutungku. Ka palulanguṟu wati panya pauta katipaingku wiluṟaralku puṯu ankula kulinu uḻpaṟiralku ankunytjikitjangku. Kala mulapaṯu kaṯakutjara anu uḻpaṟiralku munula manta tjukutjuku ini Kuṟitala ilaringkula ngura ini Tjalmunila itingka wirkanu kampa kakaraṟa. 8Munula nyara palulanguṟu manta palula kampa uḻpaṟira minuṟuwanu anangi wiluṟaralku. Purkaṟa alatjiṯula anangi, munula ankula ankula manta nyara palula nguṟurpa wirkanu uṟu patipatingka ngura ini Pilunpa Wiṟula. Ka pala palula itingka ngura tawunu ini Latjiyanya ngaṟangi. Kala uṟu patipatingka tjarpara ngaṟakatingu mantangka itingka uṟungka.

9-10Munula ngura nyara palula nyinara kuliningi, “Ai! Nganaṉa purkaṟa pitjanyangkaṯu nguwanpa nyiṉngaringu, kala nyangatja maḻaringu nguwanpa piṟuku wiluṟaralku ankunytjaku, panya Jewku inma puḻka ngaṉmanypa ngaṟala wiyaringu.” Panya wariringkunyangka pauta tjuṯa puṯu ankupai uṟu puḻkangka nguṟurpa panya tjaka nyiṉngangka waḻpa puḻkangku uṉṯuṟa uṟu wiṯatjara katulpai, ka tjinguṟu pauta uṟungka nguṟurpa ankunyangkampa uṟu katuringkula pautangka tjarpaku ka pauta panya uṟungka kaṟulukatiku. Ka nyara palulanguṟu Paulalu wati panya pauta katipai tjuṯa wangkara nguḻutjunangi alatji, “Wati tjuṯa! Kulilaya! Utila piṟuku ankunytja wiya nyinama! Panya ngayulu kulini tjinguṟu nganaṉa pautangka piṟuku tungunpungkula ankunyangkampa nganaṉala kutjupa kutjupa utiringkuku waḻpa nyanga puḻkangka. Tjinguṟu uṟu puḻka pautangka tjarpaku, kala tjinguṟu pauta winki kaṟulukatiku munula uwankara iluku mantangka wirkankunytja wiyaṯu.” Alatji Paulalu tjananya wangkara nguḻutjunangi.

11Palu wati panya pauta palumpa walytja munu wati pauta katipai kuḻu puṯu mulamularingangi Paulalu wangkanyangka, ka tjaultji tjuṯaku mayatjangku kuḻu paluṟu wangkanyangka kulintja wiyangku wantingi, munu wati panya palumpa pulampa kutju mulamularingangi paluṟu pula wangkanyangka. 12Panya wari ngaṟanyangka uṟu nyara patipati palula pauta tjuṯa tjunkula wantira nyinanytjaku wiṟu wiya nguwanpa. Kaya palulanguṟu wangkara kuliningi ankunytjikitjangku. Munuya kulinu, “Palyantila wiluṟaralku tjukutjuku uṟungka ankuku manta nyanga Kuṟitala itiwanu munula wirkankuku ngura nyara tawunu ini Piinikala, mununtila nyara palula pauta tjunkula wantira nyinama wari wiyaringkunytjaku paṯaṟa. Panya ngura nyara palula uṟu patipati wiṟu mulapa ngaṟanyi yuu wiṟu pauta tjuṯa waringka ngaṟanytjaku, panya kampa wiluṟara kutju aḻa ngaṟanyi, ka panya waḻpa uḻpaṟiranguṟu munu alinytjaranguṟu kuḻu wangkanyangka pauta tjuṯa kuḻpi-kuḻpingka kumpiṟa ngaṟapai palya alatjiṯu.”

Waḻpa Puḻka Pakantja

13Ka nyara palula-aṟa waḻpa tjukutjuku wiṟuṟa wangkangi uḻpaṟiranguṟu. Kaya wati tjuṯangku kuliningi, “Ai! Waḻpa nyangatja-manti wiṟumpa wangkanyi nganaṉa ankunytjakumpa!” Munuya pauta panya karpiṟa wantinytjatjanungku aṟalytjanu waḻpangku uṉṯuntjaku. Munula manta panya Kuṟitala itiwanu uṟungka ma-pakaṉu alinytjara wiluṟaralku. 14Palu nyara palulanguṟu waḻpa kutjupa puḻka mulapa manta panya Kuṟitalanguṟu pakaṉu ini Alinytjara Kakaraṟatjanya munu puḻkaṟa alatjiṯu rurkuningi. 15Munu waḻpa panya puḻka paluṟu pauta panya puḻkaṟa alatjiṯu uṉṯuningi ngura wiyakutu, ka katipai tjuṯangku puṯu arkaṟa tjukaṟuruningi mantakutu ankunytjikitjangku, munuya pakuringkula wantingu, ka waḻpangku nganaṉanya mantanguṟu uṉṯuṟa ma-katingi uḻpaṟira wiluṟaralku. 16Kala ankula manta tjukutjuku mulata ini Kuutala ilaringkula palula minuṟuwanu anangi, ka waḻpa uṟu kuḻu tjukutjukuringu nguwanpa. Ka panya pauta puḻkangku pauta tjukutjuku ruupangka karpintja iṯarikatingi. Kaya ngura nyara palulawanu ankula wati pauta puḻka katipai tjuṯangku pauta panya tjukutjuku ilaṟa ilaṟa paku puḻkaringkula nguwanpa wantir'iyaṉu 17Palu puḻkaṟaya ilaṟa katuṟa utitjunu pauta panya puḻkangka katu munuya ruupangka karpinu. Munuya nyara palula maḻangka ruupa kutjupa tjuṯa mantjinu munuya pauta puḻkangka unnguwanungku para-karpiṟa aṟintanu pauta puḻka paluṟu witu ngaṟanytjaku uṟu puḻkangku uṉṯuṟa kaṯantankunytjaku-tawara. Munuya paluṟu tjana alatji kuliṟa nguḻuringangi, “Kuwarintilanya waḻpa nyanga puḻkangku manta kutjupakutu uṉṯuṟa katinyi uḻpaṟiralkungku ngura panya ini Tjaiṯitjalakutu. Ngura nyara palula itingka panya uṟu ma-tartjaringu ngaṯi mulapa wiya, ka tjinguṟu pauta nyangangku uṟu unngu manta pampulku ka mantangku witiṟa kanyilku, ka tjinguṟu uṟu wiṯatjara puḻkangku pauta pungkula kaṯantaṟa minya-minyaṟa wiyalku.” Alatjiya kuliṟa nguḻuringangi munuya palulanguṟu tiinta panya puḻka katu ngaṟapainya tjaṟuṟa karpiṟa tjunu waḻpangku manta tartjakutu uṉṯuṟa katinytjaku-tawara. Ka palulanguṟu waḻpangku pauta panya purkaṟangku uṉṯuṟa katiṟinangi wiluṟaralkungku. 18Palu waḻpa paluṟu rawa mulapa puḻkaṟa rurkuningi mungangka kuḻu munu pauta panya puḻkaṟa alatjiṯu uṉṯuningi. Ka mungawinki wati panya tjuṯangku luuta puḻka tjuṯa panya pauta unngu ngarinytja tjuṯa mantjiṟa uṟungka waṉingi pauta panya uparingkunytjaku. 19Munuya rawa ankula ankula piṟuku tjiṉṯu kutjupangka kutjupa tjuṯa ngapartji uṟungka waṉingi ruupa tjuṯa, tiinta puḻka tjuṯa, puṉu kutjupa kutjupa tjuṯa kuḻukuḻu. 20Ka waḻpa paluṟu rawangku pauta panya nganaṉanyatjara puḻkaṟa uṉṯuṟa uritjinganingi. Kanti wampa tjiṉṯu tjuṯa ngaṟala wiyaringangi ngangkaḻingku tjuṯuṟa kanyinnyangka, panya nganaṉa tjiṟirpi nyakunytja wiya alatjiṯu, kililpi tjuṯa kuḻukuḻu. Munula palulanguṟu puḻkaṟa nguḻuringkula kuliningi, “Kuwarintila uwankara alatjiṯu iluku aṉangu kutjupa maḻaringkula wanka nyinanytja wiya.”

21Munuya wati panya paluṟu tjana mai ngalkunytja wiya puḻkaṟa alatjiṯu waṟkaringi. Ka palulanguṟu Paulanya tjanala kuranyu pakaṟa ngaṟangu munu tjanala wangkangi alatji, “Wati tjuṯa! Uti nyura panyatja ngaṉmanytju ngayulu wangkanyangka kulinma, munula manta nyara Kuṟitalaṯu ma-nyinama luuta nyanga puḻka tjuṯa uṟungka waṉinytjaku-tawara. Tjinguṟu nganaṉa ngura nyara palula nyinanyangkampa waḻpangku puṯu kaṯantanama pauta nyanga palunya. 22Palu kuwariṉa nyuranya wangkanyi nguḻuringkunytja wiya kurunpa raparingkunytjaku, panya pauta nyangatja kaṯakatira minya-minyaringkuku, palu nyuntu nganaṉa uwankara ilunytja wiya wankaringkuku. 23Kulilaya! Ngayulu panya Godanya waḻkulpai, munuṉa ngayulu palumpa walytja nyinanyi. Ka mungangka Godalu palumpa angelpa iyaṉu ngayulakutu. 24Ka paluṟu alatji ngayula wangkangu, ‘Paul! Nguḻuringkunytja wiya ngaṟama! Panya kuwari Godalu nyuntunya wankaṟunkuku munu paluṟu wati nyanga nyuntula tjungu pautangka nyinanytja uwankara kuḻu ngaḻṯunytjungkuṯu wankaṟunkuku panya nyuntu tjanampa tjapinnyangka paluṟu kulinu. Munu paluṟu nyuntunya mayatja Tjiitjala wankaṟu wirkakatiku, ka nyuntu nyara palula miṟangka ngaṟaku paluṟu nyuntunya kuliṟa ngurkantankunytjaku.’ Alatji angeltu wangkangu ngayula. 25Ka wati wiṟu tjuṯa! Uti nyura raparingama panya ngayulu Godalu wangkanyangka kuliṟa mulamularinganyi alatjiṯu, ka panya angeltu wangkanytja mulapa alatjiṯu alatjiriku. 26Palu waḻpa nyanga puḻkangku pauta nyanga uṉṯuṟa katiṟinkuku manta tjukutjukukutu, ka mantakutu ilaringkunyangka mantangku pauta nyangatja witiṟa kanyilku.” Alatji Paulalu wangkangi tjanala.

27Ka panya waḻpangku nganaṉanya rawangku munga 14 uṉṯuṟa katiṟinangi uṟu puḻkangka ini panya Atuṟi-yatikala. Ka munga pala palula wati panya pauta katipai tjuṯangku kulinu, “Mantakutu-mantila nguwanpampa ilaringu.” 28Munuya ayana tjukutjuku ruupa waṟangka karpiṟa uṟungka ukalilyinu uṟu unngu manta pampuṟa miitjuṟamilaṟa ngaṯi nyakunytjikitjangku. Munuya pampuntjatjanungku nyangu panya uṟu paluṟu nampa 120 ngaṟangi tjaṟu nguwanpa ngaṯi puḻka mulapa wiya. Kaya piṟuku ngula tjukutjuku rawa nguwanpa ankula piṟukuṯu ayana panya palunya ukalilyinu ruupangka panya karpintjitja. Munuya manta unngu pampuntjatjanungku nyangu, “Munta mulapa uṟu nyangatja tjukutjuku ma-tartjaringu nampa 90 kutju.” 29Ka wati panya pauta katipainya nguḻu-nguḻuringu alatji kuliṟa, “Kuwarintilampa puḻingku uṟu unngunguṟu atuṟa aḻalku pauta nyangatja.” Munuya nyara palulanguṟu ayana panya ini aingka kutjara kutjara ruupangka karpintja tjuṯa uṟungka unngu waṉingu ukalingkula manta unngutjangka tjarpara pauta palunya witiṟa kanyintjaku puḻikutu ilaringkunytjaku-tawara. Munuya nyara palulanguṟu tjanampa god ngalypa-ngalypa tjuṯangka tjapiningi mapalku tjiṉṯuringkunytjaku mukuringkula. 30Ka wati pauta katipai kutjupa tjara mukuringangi kampangkaṯu ankunytjikitja pauta panya puḻka wantikatira. Munuya paluṟu tjana pauta tjukutjuku kampangkaṯu araltjaṟa ukalilyinu uṟukutu wati panya pauta puḻkangka nyinanytja tjuṯangku ngunti kulintjaku alatji, “Munta, aingka panya kutjupaya tjinguṟu kuranyunguṟu ukalilyini.” Palu wiya. 31Ka Paulalu tjananya pauta kuḻunypa ukalilyinnyangka nyakula wati tjaultji tjuṯaku mayatjangka wangkangu tjaultji tjuṯangka kuḻu alatji, “Wati nyanga pauta katipai tjuṯa uti nyinama pauta nintingku katinytjikitja. Palu tjinguṟu tjana wantikatinyangkampa nyura pauta nyanga palunya puṯu wirkakatiku mantangka munu nyura uṟungkaṯu iluku.” 32Kaya palulanguṟu wati panya paluṟu tjana pauta tjukutjuku ukalilyinnyangka tjaultji tjuṯangku ruupa nguṟurpa kaṯaṉu, ka pauta paluṟu punkaṟa uṟungka tjarpara wiyaringu.

33Ka ngalya-katjaṟungkannyangka Paulalu tjananya puḻkaṟa wangkara wituwituningi mai ngalkunytjaku. Munu wangkangu, “Kulilaya! Kuwari nyanga tjiṉṯu 14-aringu panya nyura nguḻungku mai wantira ngalkuwiya rawa nyinanyangka. 34Kaṉa nyuranya kuwari wangkanyi mai ngalkula paḻtjaringkula kuṉpuringkunytjaku, munu wanka nyinanytjaku. Rapariwaya panya nyura kuwari pika wiya alatjiṯu wankaṟu mantangka wirkankuku.” 35Munu alatji wangkara wiyaringkula Paulalu mai mantjiṟa palula tjanala miṟangka Godanya waḻkuṟa wangkangu, “Wiṟungkulanyan mai nyangatja ungu!” Munu palulanguṟu paluṟu mai kaṯantaṟa ngalkuningi. 36Kaya uwankarangku palunya ngalkunyangka nyakula raparingu munuya tjana kuḻu mai mantjiṟa ngalkuningi uwankarangku. 37Panya wati paluṟu tjanaya nampa nyanga alatjiṯu pauta nyangangka nyinangi, 276, tjuṯa mulapa. 38Munuya uwankarangku mai tjana mukuringkunytja ngalkula paḻtjaringu. Ka luuta kutjupa tjuṯa pauta unngu ngaringi mai panya wiita tjuṯa yakutja puḻka tjuṯangka, panya mai palunyaya katingi Italilakutu. Kaya wati nyanga tjuṯangku pauta uparingkunytjaku yakutja maitjara palunya tjananya uwankara mantjiṟa pautanguṟu waṉingu uṟungka.

Pauta Kaṯakatira Minya-minyaringkunytja

39Ka tjiṉṯu pakannyangka wati pauta katipai tjuṯangku manta ngaṟanyangka nyakula puṯu ngurkantanangi, “Ngura yaalitja nyangatja?” Palu nyanguya uṟu patipati ngaṟanyangka manta palyatjara puḻi wiyatjara munuya kulinu, “Utila pauta nyara palulakutu katima munu manta pala palyangka nyinatjunama.” 40Munuya palulanguṟu ruupa panya aingkatjara tjuṯa kaṯantaṟa aingka panya tjuṯa wantir'iyaṉu uṟungka. Ka panya pautangka maḻarku puṉu waṟa tjaṟukutu ngaṟangi watingku uritjingaṟa pauta tjukaṟuruṟa katiṟinkupai. Kaya ngaṉmanytju puṉu palunya ruupangka tjunguṟa karpinu uṟu panya puḻkangku uritjingaṟa kaṯantankunytjaku-tawara. Munuya palulanguṟu ruupa panya palunya araltjanu puṉu panya palunya uritjingaṟa pauta tjukaṟuruṟa katiṟinkunytjikitjangku. Munuya tiinta kutju katu lipiṟa utitjuṟa karpinu pautangka kuranyu pauta palunya waḻpangku uṉṯuṟa katinytjaku manta palyakutu. 41Palu pauta mulya mantangku witiṉu. Ka uṟu wiṯatjara puḻkangku pitjala maḻarkunguṟu pauta panya palunya puḻkaṟa pungkula kaṯantaningi.

42Kaya tjaultji tjuṯa mukuringangi wati panya puṟitjina tjuṯa iluntankunytjikitja uṟungka tjarpara kumpiṟa ankunytjaku-tawara. 43Palu wati panya tjanampa mayatjangku Tjuliyatjalu painu Paulanya tjananya iluntankuwiyangku wantinytjaku. Munu tjananya wangkangu, “Uṟungka tjarpapai tjuṯaya uṟungka waṟarakati munuya uṟungka tjarpara ankula mantangka wirkaṟa! 44Ka nyura ngapartji uṟungka puṯu tjarpapai tjuṯangku puṉu pala pautanguṟu kaṯakatinytja tjuṯa mantjila munuya tatiṟa mantakutu ara!” Kala mulapaṯu nyanga palunya palyaṟa uwankara wankaṟu wirkanu mantangka, ka pauta panya paluṟu kaṯakatira minya-minyaringu alatjiṯu uṟungka nguṟurpa.