gup2018

Romans 9

Bu Paul Benmarnenalkbuni Nawu Jews Bininj Nuye

Romans 9:1-5

1Ngaye bininj nuye Christ marneyime ngudberre bu kunwoybuk duninjh. Ngaye minj ngakurren dja nawu Namalngmakkaykenh nganmarneyime kore kukange ngardduk bu ngawokdi bu djal kunwoybuk. 2Ngayolyolmerren bu ngaye ngadjalwernhnjilngwarreminj bulkkidj duninjh bu ngabenburrbun nawu ngarridangerrinj ngardduk, dja bedda nawu kabirriwirrihme Jesus Christ. Ngaye wanjh ngabendjalmarnenalkbun bedberre munguyh. 3Ngaye ngahdjare bu ngardduk ngarrimud dja mak nawu ngarriredbo bu bininj birriyimerra nuye Christ. Ngadjare God kabenmarnbun bu kabirribelbmerren nawu Christ. Wardi God ngankukburriwe kumekbekenh kore ngaye nganebelbmerren ba bu bedda mak kabirridjarrkbelbmerren. Bonj, ngakanjkurrmerren bedberre! Wardi God nungan nganwarrewan ba bu bedda kabirridjarrkbelbmerren nawu Christ.

4Bedda wanjh Israel nawu bedberreni mawahmawah. God benmarneberrebburrinj bu benmarnedjareminj benmey. Wanjh benmarnbom wurdyaw nuye. Warridj God benmarnekukbukarrinj bu birrinang nungka bu Namakkaykenh duninjh. God benmarnewokkurrmeng bedberre, dja mak benwong kore mankarre nuye, dja benbukkang bu bedda birrimarneboddangeni kore kunrurrk Temple ngarre. Nungka wanjh benberrebbuni nawu Messiah kabimunkewe bedberre. 5Nawu Mawahmawah bedberre wanjh God bendjarrngbom. Dja bedda wanjh mawahmawah nuye nawu Christ kumwam danginj yiman kayime bininj yimerranj duninjh. Kaluk nungka wanjh God duninjh nawu kahbenmarnewohrnan bininj kore kubolkwarlahkenh rowk. Wanjh karridjalburlumen munguyh munguyh, wanjh Amen!

Njalekenh Yikahwi Bininj Minj Kabirriwoybukwon Nawu Christ?

Romans 9:6-29

6God nungka yingkikarremarnbom dja mak wanjh kurduyimerranj rowk. Minj kunwok nuye yakmeninj. Dja kandibekka! Abraham wanjh bikebmawahmeng nawu Israel, wanjh bonj, yikahwi bininj nawu Israel benkebmawahmeng, nakka wanjh minj woybukkihniwirrinj bu nuyeni bininj duninjh. 7Dja mak yikahwi nawu Abraham benkebmawahmeng nuye nakka wanjh minj nungka nuye kore kukangebeh bedberre. Kuhni wanjh God bimarneyimeng Abraham, bu yimeng, “Isaac nawu yibornan, wanjh nungka namekbe nanubeh ngurrbenmang nawu ngurrbenkebmawahme bininj kore kunngey ke.” [Genesis 21:12] 8Kuninjkunu bu ngahyime. God biyingkihberrebbom nawu Abraham bu nungka kabibornan Isaac, dja nawu Isaac kabenbalkarrme birridjalwern bininj nawu mawahmawah mak nuye. Wanjh kurduyimerranj, dja nawu bininj benkebmawahmeng Isaac wanjh nakka woybukkih duninjh benkebmawahmeng Abraham. Birrimekbe wanjh birridjalkudji nawu God benyolyolmeng, dja nawu birribadbuyika birrinamudni nuye nawu benkebmawahmeng wanjh nakka nanu minj Abraham nuye duninjh. Dja bedda God nakka minj benmarnewokkurrmerrinj bedberre. 9Ngurriburrbu kore God yimeng bu kerrngehkenhni bimarnewokkurrmerrinj kore Abraham, bu yimeng, “Kaluk yerrekah bu ngarrungname ke wanjh ngamyawoyhdurndeng, bu ngalbininjkobeng ke Sarah kayawmang narangem.” [Genesis 18:10]

10Dja mak Rebekah benbeneyawkang narahrangem bu benedjarrkdanginj kore nadjalkudji kornkumo benewoneng, nabininjkobeng ngarre Isaac nawu kankebmawahmeng kadberre. 11-12Bu Rebekah minj benbenebangmeyawmayinj, dja benedjarrkmokenni kore kuwarlirrng ngarre, wanjh God bimarneyimeng, “Nawu nawernwarre wanjh nakka kabimarnedurrkmirri nawu nayahwurd”. [Genesis 25:23] Benemekbe wurdwurd bokenh minj mak benebangeyimeninj kore kunmakkenh dja kore kunwarrekenh. Kab kaluk kunukka njalekenh God kumekbeh benbenemarneyimeng berrewoneng? Kunukka God nungan kanbukkan bu nungan kabenyingkihdjarrngbun bininj nawu kabirriyimerran nuye. Bininj minj kabirrimarnburren bedmandeleng bu kabirriyimerran bininj nuye, dja nungka ngaleng wanjh kabendjalmarnbun. 13Ngaye ngayolyolme kore mankarre bimbuyindanj bu yimeng, “Ngaye ngadjalmarnedjareni Jacob, dja minj ngamarnedjare Esau.” [Malachi 1:2-3]

14Kaluk baleh kab ngad karriyime? Yiddok kunubewu God minj namak bu kandjadme? Burrkyak. Yuwn kunmekbeh karriyime. 15Karriburrbu bu baleh God bimarneyimeng Moses, “Ngaye wanjh ngabendjalkongibun nawu bininj bu ngabenmarnedjare, dja mak ngabendjalkongibun bininj nawu ngaye ngabendjarrngbom.” [Exodus 33:19] 16Wanjh God nungandeleng kabendjalkongibun bininj. Bininj minj kabirrinjilngmarnbun nungka dja mak minj bedda kabirridjirrkkan nungka, dja nungan kore kadjalkurduyime nungandeleng nuye. 17Dja karriburrbu God bimarneyimeng nawu Pharaoh kore bimbuyindanj djurra yimeng, “Ngaye marnbom ngudda yingeykimukmen dja mak yibenmarnewohrnan birriwern bu kuhni burudjang, dja ngaye wanjh bu bularrbun rowk, ba bu birriwarlahkenh bininj kabirrinan ngardduk kundulkarre bu ngaye wernhyurrhke duninjh. Dja mak ngandingeyburlume kunngey ngardduk kore kubolkwarlahkenh rowk.” [Exodus 9:16] 18Wanjh kunukka karriburrbun bu God kabenkongibun bininj kore nungan kadjare. Dja bu kadjaremen kore kunnjilng nuye, wanjh kabenmarnbun nawu bininj ba bu kabirrimarnebangmen kore nuye.

19Med rerrih, dja kunubewu ngudda kandidjawan ngaye, “Adju, God nungan kabimarnbun nangale bininj kawarremen, wanjh kunukka minj God kabiwelengname namekbe bininj. Bu God bimarnbom namekbe warreminj, wanjh nahni bininj minj bidyikarrmerrimeninj nungandeleng, dja God nungan nawernhdulkarrekimuk duninjh.” 20Yuwn bu ngad kumekbeh karriyime, dja ngad kunu djal bininj duninjh. God nungan kanmarnbom, dja wanjh kakarrewarre bu karrimarneyime, “Ngayh! Ngudda njalekenh kanmarnbom kore yidjareni? Dja ngaye wanjh ngawarre!” 21Nawu bininj kamang manbu delek, bu nungka kamarnbun kore kunbid nuye nawu nawern nawu yiman kukbubuyika yiman banikkin yarrkka. Nakudji kukmakkaykenh dja nawu nabuyika wanjh nakka walakkih kukwarre. Dja woybukkih nahni bininj nuye bu kamarnbun kore nungka kadjare.

22Kunnekke nungan God yiman kakurduyime. Kunubewu nungan God kabendjalbawon birrimekbe bininj bu kunwarre kabirridjalkurduyime bedman kabirridjalle kunkuyeng. Dja God nungka kabendjaldung bu kunmekbekenh, dja kabendjalmadbun yelehyeledj, wanjh yerreh kunu kabenbalbun kabenbularrbun rowk kore nungka benyingkihmarnekarremarnburrinj. Kaluk bininj rowk wanjh kabirrikurdunan dja kabirrimarneborlhme bu nungka narrulkarrekimuk dja warridj kabendung bininj kore kunwarrekenh bedberre. 23Dja God kurduyimeng bu ngadkenh kadberre warridj nawu nungka kankongibun, dja kanmarneyingkihkarremarnbom bu karridjarrkni kore nungka nuye bu kunmakkaykenh nuye dorrengh. Dja kunu karriburrbun bu nungka Namakkaykenh duninjh! 24Yoh, bu ngadkenh, ngad nawu nungka wanjh kankayhmeng rowk kadberre, ngad nawu Jew dja bininj nawu minj Jew, wanjh nungka kandjarrkkayhmeng rowk. 25Karriburrbu kore prophet nawu Hosea wanjh biwokbimbom kore God wokmulewarrinj, “Birrimekbe nawu bininj nakka minj ngaye ngardduk, wanjh bolkkime ngaye ngabendjalmarneyime, ‘Ngardduk bininj!’ Kaluk ngalmekbe daluk nawu ngaye minj ngamarnedjareniwirrinj, wanjh bolkkime ngaye ngamarneyime, ‘Ngaye marnedjareminj ngudda!’ ” [Hosea 2:23] 26Dja mak kore kabimbuyindi, God wanjh kayime, “Kaluk birrimekbe bininj bu korroko birribekkani maninjmanu kunwok bu yimi, ‘Ngudda minj ngaye ngardduk bininj’, wanjh ngabenngeybun, ‘Bebeywurd nuye God nawu karrarrkid munguyh munguyh.’ ” [Hosea 1:10] 27Dja mak kabimbuyindi kore Isaiah, bu kayhmeng bu maninjmanu kunwok kore yimeng Israelkenh, yimeng, “Birridjalwern nawu Israel benkebmawahmeng, wanjh bedda birridjalmirndiwernminj duninjh, yiman kayime kunkayalanj manbu kore adjbud kahyo! Kaluk kunukka bonj, dja God kabendjalngehke birrimirndeyahwurd nawu nungka nuyekih. 28Yoh, kaluk nawu Kawohrnan Rowk kabendjadme dja kabenbun bininj rowk nawu kore kondanjkunu kurorre, dja werrkwerrk kore nungan kakurduyime, dja mak kayakwon rowk.” [Isaiah 10:22-23] 29Dja mak Isaiah yingkihburrbuni dja bimbom, yimeng, “Nawu Kawohrnan Rowk, nawu Narrulkarrekimuk Duninjh wanjh benbawong yikahwi bininj nawu karrbenkebmawahmeng. Dja bu burrkyakniwirrinj, wanjh ngad karrikukyimerrangimeninj yiman kayime bininj nawu birrikang kunred Sodom dja Gomorrah nawu God benbularrbom rowk.” [Isaiah 1:9]

Bininj Nawu Minj Jews Birriwoybukwong Jesus

Romans 9:30-33

30Kaluk baleh kuhni ngad karriyime bu kuninjkunukenh? Birrimekbe bininj nawu minj Jews minj birridjareniwirrinj bu bedda minj birriwokmayi God nuye mankarre, dja bolkkime bedda kabirridjalwoybukwon God. Yiddok kunu nungka bolkkime kayime bedda birrimak bininj kore nungka? 31Dja bininj nawu Israel benkebmawahmeng, munguyh birridjareni bu yimankek birrimakniwirrinj, kore birriwokmayi God nuye mankarre, dja minj God benwernhmarneyimeninj bu bedda birrimakni kore nungka. 32Njalehkenh nawu Israel benkebmawahmeng wanjh minj birrimayinj kore God kabenmakwan kore nungka? Wanjh nakka nanu birrirohrokmeng bu birridjalkurduyimi kore mankarre birriwernhmarrkmangi, dja minj bedda birridjalwoybukwoyi God bu benngehkemeninj. Bedda yiman kayime birridjareni bu birrinjilngmarnbuyi God, dja kunmekbekenh birridjalwokmarrkmangi manbu mankarre. Bedda yiman yerrih birridengedorreni dja mak birrimankarrinj kore kuwardde manbu kabenbungkarrkbunkenh. 33Kaluk maninjmanu manbu kunwok bimbuyindanj kore God yimeng, “Ngurrina! Ngaye wanjh ngakurrme bininj ngardduk kore kunred Zion. Nungka yiman kayime manwarddekimuk. Namekbe bininj nawu ngardduk, wanjh kabenbungkarrkbun bininj yiman kayime mahni manwarddekimuk, wanjh kabenmarnbun bu kabirrimankan. Dja nawu bininj kabirriwoybukwon nahni nawu bininj ngakurrme, wanjh nakka nanu minj kadjalyeme bu munguyh. Wanjh bonj.” [Isaiah 28:16]