gup2018

John 12

Ngalkudji Daluk Birrengebarungi Jesus Mankalkkidmanjmak Dorrengh

John 12:1-8

(Matthew 26:6-13; Mark 14:3-9)

1Kore djandikudjini bu dedjingmey mulil manbu God kunkareni bendarrkidbawongkenh bedberre nawu Jews, wanjh Jesus kumbebmeng kore kunbolk Bethany. Nawu Lazarus kumekbe dingihdi, namekbe nawu bininj Jesus birrolkkayhweng kunmidjbeh. 2Dja birrikarrmi manme birridjarrknguni Jesus dorrengh bu nungkakenh. Wanjh Martha weyhweykani benwoni manme. Lazarus dja nawu Jesus nuye bininj birrineyhneykendi bu birringuni manme Jesus dorrengh. 3Mary wam mey kalkkidmanjmak mokenmey nawu nadjalwernhmakkaykenh manbu kabirrikukbarurrenkenh, manbu bayahmeng bu nakimuk duninjh kunwardde karremarnbom. Wanjh ngaleng kalkkidyakbom kore Jesus kurrenge nuye, wanjh birrengeborndungi kunngabekwi ngalengngarre. Wanjh kumekbe kore kururrk birrihni wanjh kalkkidmanjmakbanjni.

4Nawu Judas Iscariot nungka kumekbe dingihdi. Nanihnjanu wanjh karrehmarnbuni bu yerrekah bikukweykayi Jesus. Wanjh nungka yimeng, 5“Njale mak yiwarrewong nawu kalkkidmanjmak, dja karriweykayi kunwardde ba ngarrimayi nawernkenh bu karrbenwoyi nawu birrimarladj bininj?” 6Bu kuninjkunu Judas yimeng, minj nungka benwernhkongibuyi nawu birrimarladjni bininj, dja nungka djaldjareni bu mayi kunwardde nungan nuye. Nungka mak djalnahnani kunwardde bedberre nawu Jesus nuye bininj, dja mak yikahwi balwohdjirdmangi bedberre.

7Wanjh Jesus bimarneyimeng, “Yibawo ngalinjngalu daluk! Ngahli kuninjkunu kakurduyime kayingkihmarnbun bu ngayekenh ngandiyikukdudjengkenh. 8Ngudda munguyh ngurrhbenkarrme nawu birrimarladj, dja ngaye minj munguyh kandiwernhkarrme.”

Nawu Priests Birrikihkimuk Birrikarremarnbom Bu Birribuyi Lazarus

John 12:9-11

9Wanjh nawu birridjalwern Jews bininj birriwobekkang Jesus bu kumekbe ningihni. Wanjh bedda birriwam kore Bethany bu birridjareni birrinayi Jesus. Dja mak birridjareni birribalkuninayi Lazarus nawu Jesus birrolkkayhweng kore kumidjbeh. 10Dja nawu priests birrikihkimuk birrikarremarnbom bu birribuyi Lazarus. 11Bedda birridjareni birribuyi Lazarus dja nawu birrihnani bu birriwern bininj nawu Jews bindibawoni nawu priests dja wanjh birriwoybukwong Jesus.

Bininj Birriburlumi Jesus Bu Nungka Balhngimi Kore Jerusalem

John 12:12-19

(Matthew 21:1-11; Mark 11:1-11; Luke 19:28-40)

12-13Kaluk kunbarnangarrabuyika birrimirndewern bininj birrirey kore Jerusalem kabirringimen mulilkenh manbu God bendarrkidbawongkenh. Bu birriwobekkang nungka Jesus kamre kore kumekbe kubolkkimuk, bedda birrimey marrunj manyende dja nungka birridabkeng. Dja wanjh bedda birrihkaykakayhmi, “Hosanna! Ngarridjare God kunmakmak dorrengh kabimarneyime nahni bininj nawu kamhre kore kunngey nuye God nawu Kawohrnan! Nahninjanu bininj wanjh king nawu kawohrnan rowk kadberre nawu Israel kankebmawahmeng!” [Psalm 118:25]

14Jesus ngalkeng donkey yaw dja morneyerrkang. Kumekbe kore ngokko bimbuyindi kore djurra, 15“Yuwn ngurrikele, ngudda nawu ngurrikang kunred kabolkngeyyo Zion. Ngurrina! Nawu king ngudberre kamhre. Nungka kamorneni kore donkey yaw” [Zechariah 9:9]

16Jesus nawu nuye bininj benbukkabukkani, minj kunu birribangmekarreburrbuyi. Kaluk burrk bu Jesus yawoyhdolkkang kore kumidjbeh dja durndi kore heaven wanjh kunu bedda birriburrbom kore djurra bimbubimbuyindi bihmulewani Jesus, wanjh birrikarremenmenburrbuni kuhni wanjh birriwern bininj birrimarnekurduyimi nungka.

17Nawu bininj birridjarrkdi Jesus birrinang bu bikayhmeng Lazarus kore kumidjbeh dja birrolkkayhweng kore kuwardderurrk bu biyawoyhmimbiwong, kuhni wanjh bedda bindimarnemulewani birribuyika bininj. 18Kumekbekenh kunu birrimirndewern bininj birridabkeng Jesus, bu birriwobekkang nungka Jesus ngudjkimukni kuhni bu kurduyimi benmarnbuni bininj birriburrbuni God. 19Nawu Pharisee bindinang bininj baleh birrihmarnekurduyimi Jesus, wanjh bedmandeleng birrimarneyimerrinj, “Ngurrina, minj baleh bolkkime karrikurduyime. Dja nawu nadjalwarlahkenh rowk nawu bininj nungka kabirrimunkekadjung.”

Yikahwi Bininj Nawu Birriwokdi Greek Kunwok Birridjareni Birrinayi Jesus

John 12:20-26

20Kumekbe mak birrihdi yikahwi bininj nawu minj Jews. Bedda wanjh birridjarrkmirnderaworrinj kumekbe kundjalkudji kore Jerusalem bu kabirridi yiwarrudj ngarre manbu mulil. 21Bedda birrimyikang Philip nawu nakang kunred Bethsaida kore kubolkkimuk Galilee, wanjh bedda birridjawam, “Nawu yikimuk, kab kamak ngad ngarrinan Jesus?” 22Wanjh Philip wam bimarneyimeng Andrew, dja benebalwam benemarneyimeng Jesus.

23Wanjh Jesus yolyolmerrinj yimeng, “Kuhni wanjh bolkkime marnbuyindanj, bu God wanjh nganwernhkukenwon ngaye nawu Bininj Duninjh ba bu birriwarlahkenh bininj ngandinan kunmakmak duninjh ngardduk dorrengh. 24Woybukkih djalwoybukkih duninjh marneyime ngudberre, ngurriburrbun bu manmim kadudjindan kore kurorre dja yiman karrowen, wanjh kayawoyhyimerran ba bu mankolhdebubuyika kawernmerren bu kabebbebme. Dja bu mahni manmim minj kadudjindan dja karrowen, wanjh kunu minj mankolhdebuyika kabebme. 25Bininj nawu kabirridjaldjare kabirridarrkidkarrmerren, bedda wanjh kabirribaldjaldowen. Dja birribuyika bininj kore konhda kunred bedda nawu yiman kabirriwidnarren dja kabirridowen, kunu wanjh kabirrimalngmimbi munguyh munguyh kore God. 26Nangale nawu nganmarnedurrkmirri wanjh nanu nganmunkekadju. Kore ngaye ngahni, namekbe nawu nganmarnedurrkmirri wanjh kumekbe nganedjarrkdi. Dja nahni nawu ngaye nganmarnedurrkmirri, wanjh Ngabbard ngardduk kabiburlume.”

Jesus Mulewarrinj Bu Baleh Kabolkyimerran Bu Nungka Karrowen Kore Cross

John 12:27-36

27Jesus yimeng, “Ngaye wanjh bolkkime ngakangewarremen. Dja bolkkime baleh ngamarneyime Ngabbard? Yiddok ngayime nungka, ‘Ngabba, kanngehkemen bu kuninjkunu kakurduyimerran ngardduk bolkkime darnkih nganmarnebebme.’ Yiddok kuninjkunu ngaye ngayime? Burrkyak. Ngaye wurra kunekkekenh ngamwam ba bu nganmarnekurduyimerran.” 28Wanjh Jesus dingihdi yiwarrudj, yimeng, “Ngabba, yibenmarnebukkarrimen ba bu ngundingeyburlume.” Wanjh kumwokbebmeng kaddumbeh, yimeng, “Ngaye ngokko ngakurduyimeng, dja bolkkime ngayawoyhkurduyime yerreh.” 29Birridjalmirndewern bininj birrimornnamerrinj kumekbe wanjh birriwokbekkang bu kumwokdanginj kaddumbeh. Yikahwi birriyimeng yimankek namarrkon ngurdulmeng. Dja yikahwi birriyimeng bu angel bimarnewokdanginj Jesus.

30Wanjh Jesus benmarneyimeng, “Kuhni kunwok ngurribekkang minj ngaye ngardduk, dja ngudda ngudberre. 31Bolkkime wanjh God kabendjadme birriwarlahkenh bininj nawu kabirrihni kubolkwarlahkenh rowk. Dja mak bolkkime God kabikukburriwe namarnde nawu kawohrnan kondanjkunu kunrorre. 32Dja ngaye kaluk bu bininj ngandikukwayhke kaddum kore kurorrebeh, wanjh kunukka ngabendjaldurndiwe birriwarlahkenh bininj rowk kore ngaye.” 33Bu kuninjkunu Jesus benmarneyimeng bininj wanjh mulewarrinj kore baleh yerrekah kabimarnekurduyimerran bu nungka karrowen kore cross kundulk. 34Birriwern bininj birriwokbekkang, wanjh birrimarneyimi, “Ngad ngarribimnang kore djurra kabimbuyindi mankarre kadberre, kayime nawu Christkarrarrkiddi munguyh djalmunguyh. Dja njalekah ngudda yiyime nawu Bininj Duninjh bu kabirrikukwayhke kore karrowen. Nangale nawu Bininj Duninjh yihmulewan?”

35Wanjh Jesus benmarneyimeng bedberre, “Ngudda ngurridjalwohkarrme nawu kabolkwolkan bu djal kundedjumbungkenh. Wanjh werrk ngurriray kore kabolkwolkayindi, wardi yerreh kunkak ngunbarrkbun ngudberre. Dja nangale nawu kamununyame nakka wanjh minj kabolknan dja kabolkwakwan kore kahre. 36Bu ngaye kondanjkunu ngahni kabolkwolkan ngudberre, wanjh kandiwoybukwo. Wanjh kunukka ngudmanwali ngurriyimerran bu ngurrbenmarnebolkwolkan birribuyika bininj kore ngurrire kubolkmunun munguyh.” Bu Jesus kuninjkunu benmarneyimeng rowk wanjh bendjalbawong dja wam warlkkarrinj bedberre.

Yikahwi Bininj Minj Birriwoybukwoyinj Jesus

John 12:37-43

37Bu Jesus kunwernhkah durrkmirri kundulkarre dorrengh bu benbukkani. Dja birriwern bininj minj birriwoybukwoyi. 38Wanjh kunu woybukkendanj kore nawu prophet Isaiah benmulewam bedberre bininj kore yingkihbimbom, dja yimeng, “Ngudda nawu Yiwohrnan, minj nangale kandiwoybukwoyi bu ngad ngundimulewam bedberre. Dja minj nangale ngunnayi kore yibenbukkani kundulkarre ke.” [Isaiah 53:1]

39-40Mak Isaiah yimeng, “God benmimdubbewong dja benmarnbom birrikangerayekminj, ba bu minj kabirrinan kore kunmim bedberre, dja mak minj kabirriburrkburrkbekkan kore kukange bedberre. God yimeng, ‘Ngaye ngabenmarnekurduyimeng ba bu bedda minj kabirriborledme kore ngaye ngabenmarnbun.’” [Isaiah 6:10] Wanjh kunmekbekenh kunu minj birriwoybukwoyi nawu Jesus. 41Bu kunkareni Isaiah bimbom kuninjkunu bu biyingkihnang Jesus bu nungka namakkaykenh duninjh dja nawernhdulkarrekimuk, wanjh kunu biyolyolmeng.

42Dja bu kunmekbe bolkyimi, wanjh birriwern birribuyika nawu yikahwi Jews birriwohrnani wanjh birriwoybukwong Jesus. Minj bedda bindimarneyimeninj birribuyika bininj dja bindimarnekeleni nawu Pharisees nawu wardi bindikukburriwemeninj kore Synagoguebeh bu birriwoybukwoyi Jesus. 43Bedda nawu Pharisees birridjareni bindiburlumeninj bedman bininjdeleng. Dja minj birridjareniwirrinj kore God yimeng bedda birrimak.

Bu Jesus Nuye Kunwok Kabendjadme nawu Bininj

John 12:44-50

44Bu kumekbe wanjh Jesus kayhmeng bedberre wernkih duninjh, yimeng, “Bu nangale bininj nganwoybukwon ngaye, wanjh minj ngaye ngadjalkudji, dja nakka kabiwoybukwon God nawu nganmunkeweng warridj. 45Nangale nawu ngaye ngannan, wanjh nakka kabinan nawu ngaye nganmunkeweng. 46Ngaye ngamwam ba bu ngabenmarnebolkwolkan birriwarlahkenh bininj rowk. Ba bu nangale nawu nganwoybukwon wanjh minj kare kahdi kore kubolkmunun.

47-48Ngaye wanjh ngamwam kondanjkunu kurorre ba bu ngabenngehke bininj rowk. Minj kunu ngabendjadmekenh. Bininj nawu ngandiwokbekkan dja ngandidjalwokburriwe, wanjh kunu God nungan kabendjadme bu yerrekah kore kayiburnbun rowk. Minj ngaye ngabendjadme, dja manbu kunwok ngawokdi wanjh yiman kabendjadme. 49Bu ngaye ngawokdi minj ngayeman ngardduk kore marnehmarneyime ngudberre. God nawu Kornkumo nganmunkeweng, nungka wanjh wokkurrmerrinj nuye bu kuhni ngamulewan dja mak bu baleh ngayime bu ngawokdangen ngudberre. 50Ngaye ngaburrbun bu ngudda ngurriwokmarrkmang God nawu Kornkumo wanjh kunukka ngurridjaldarrkid munguyh munguyh. Wanjh kuninjkunu marnehmarneyime ngudberre djalwoybukkih kore Ngabbard nganwokwong dja nganwokrayekwong bu baleh ngaye marneyime.”