gup2018

Acts 18

Paul Yerrkani Kunkuyeng Kore Kunredkimuk Corinth

Acts 18:1-8

1Kalukburrk Paul bolkbawong kore Athens dja wam kore kunred kabolkngeyyo Corinth. 2Kumekbe nakudji bininj ni nawu Jewni ngeyyoy Aquila. Nungka danginj kore kunred bolkngeyyoy Pontus. Ngalbu ngalbininjkobeng nuye ngeyyoy Priscilla. Bedda korroko beneni kunred kabolkngeyyo kukadjeh Rome kore kubolkkimuk Italy. Wanjh kunkudjikenh Claudius nawu kumekbe Italy wohrnawohrnani wanjh nungka benbebkeng nawu birriwernkenh Jews bininj nawu birrihni kore Rome kunred. Wanjh kunmekbekenh Aquila dja Priscilla benewam kore Corinth.

Wanjh bu Paul kumwam kore kumekbe Corinth wanjh nungka wam benbenehyawani wanjh benbenengalkeng. 3Wanjh kumekbe bedda birridjarrkni bu birridjarrkdurrkmirri birrimarnbuni nawu dabburlin. Aquila dja Priscilla nakka wanjh benehmarnbumarnbuni munguyh nawu dabburlin bu benebidmaknin. Dja mak Paul manekke durrkmirri korroko. 4Bu kunkodjkewern manbu Sabbath ngarreni kumhrey, Paul munguyh djalrey kore kunrurrk synagogue ngimi bu djareni benmarnbuyi birriwoybukwoyi Jesus, bininj nawu Jews dja mak nawu Greek birriwokdi bininj.

5Wanjh kumekbe bolkyimi Silas dja Timothy benebebmeng kumekbe kore Corinth. Bedda benemdolkkang Macedoniabeh. Wanjh kaluk Paul munguyh bendjalmarneyolyolmi bininj bu nungka yimiyimi bedberre nawu Jews bu Jesus nungka wanjh woybukkih duninjh nawu Christ. 6Dja nahni Jews bininj kumekbe wanjh bedda birringurdkeyi dja mak birriyolyolmi kunwarrekenh nawu Paul. Wanjh nungka madjborrborrdjerrinj kore kumirrk bedberre bu madjdjulngwerrinj, dja benmarneyimeng, “Ngaye bu yimankek bengdayhkeng ngudberre dja wanjh bonj, ngudda minj kandibekkayinj. Dja bu ngudda ngurridowen wanjh kunukka ngudman ngudberre. Ngaye minj mak God nganwelengname bu kuninjkunukenh. Dja wanjh bu bolkkime ngaye ngabendjalmarneyolyolme bedberre bininj nawu minj Jews.”

7Wanjh kunmekbekenh kunu Paul benbawong, dja rurrkbawong manbu synagogue dja ngimeng kore kunrurrkbuyika manbu darnhrurrkdi kore synagogue kumhrurrkdi. Mahni kunrurrk nuye bininj minj Jew, nawu ngeyyoy Titius Justus dja nungka wanjh boddangeni nuye God. Nawu Paul wabmeng yoy kore nungka. 8Bininj nawu rurrknahnani synagogue ngeyyoy Crispus. Nungka dja nawu nuye namud birridjarrkwoybukwoni Jesus nawu kawohrnan rowk. Dja mak birribuyika birriwern bininj nawu birrihni kumekbe Corinth, wanjh birribekkani Paul bu wokdiwokdi, wanjh bedda birriwoybukwong Jesus, dja mak birrikodjdjuhmeng.

Nawu Kawohrnan Rowk Bimarnekebwaralbukkarrinj Paul

Acts 18:9-11

9Kunkakkudjikenh nawu Kawohrnan Rowk bimarnekebwaralbukkarrinj nawu Paul, dja bimarneyimeng, “Yuwn bu yikele, dja munguyh yidjalwokdin bedberre bininj. Dja yuwn bu yiwohwokngurdme. 10Dja ngaye wanjh munguyh ngarrdjarrkre, bu minj nangale mak ngunwarrewon dja ngunbun. Dja ngaye ngabenkarrme birridjalwern bininj kore kondjanjkunu kunred.” Kuhni nawu Kawohrnan Rowk bimarneyimeng Paul.

11Wanjh Paul kumekbe yerrkang bu dird nawern eighteen bimarneyimerranj. Nungka munguyh bendjalmarneyolyolmi god nuye kunwok kore weykani bininj bedberre.

Nawu Jews Bininj Birrimarnemarnbom Kunyid Nuye Paul

Acts 18:12-17

12Bu kumekbe bolkyimi nakudji bininj nawu ngeyyoy Gallio bu dedjingmey wohrnani kumekbe kubolkkimuk kabolkngeyyo Achaia. Bu kundjalmekbeni, bininj nawu Jews birrimirndemornnamerrinj kudjalkudji ba bu birringurdkemeninj Paul kore weykaweykani. Wanjh birrimey Paul birrikang dja birrinameng kore kumirrk nuye Gallio ba bu kabidjaddjadme nungka. 13Wanjh bedda birrimarneyimeng nawu Gallio, “Nanihnjanu bininj yimankek nungka kabenmarnbun bininj bu kabirrimarneboddangen God ba bu kabirribakke mankarre ngadberre.”

14Wanjh Paul yimankek kuyinwokdiwirrinj, dja wanjh Gallio nungka werrk wokdanginj kore benmarneyimeng bedberre nawu Jews bininj, “Mah, wanjh ngurrina ngudda nawu Jews, dja kandibekka. Bu ngudda ngurriyimeninj nahni bininj kunwarre duninjh yimeninj, dja nuk bu karrebakkeyi manbu mankarrekimuk, wanjh kunu ngadjadmeninj. 15Wanjh mahnimanu ngudmandeleng mankarre. Ngurridjaldangwerren kunngeybubuyikakenh dja kunwokkenh ngudberre kore mandjalkarreyekkeyekke ngudberre. Ngaye kunu minj ngadjare ngadjadme nanihnjanu bininj. Wanjh ngurribalka dja ngudmandeleng ngurrimarnburrimen.” 16Wanjh Gallio benkukbebkeng rowk kore kururrk manbu kabindidjadmekenh. 17Wanjh nawu Jews bininj birriwam birrimey nakudji namak bininj nawu ngeyyoy Sosthenes. Nungka nawu wohrnani kore synagogue. Wanjh birrimkang kore kunrurrk manbu kabindidjadmekenh wanjh kumekbe bedda birridjalbuni. Wanjh birridjalbuni Sosthenes, dja bonj, nawu Gallio minj baleh kurduyimeninj bu benmarrkmayinj bedberre.

Paul Rengehrey Kabbala Kore Kubolkbubuyika

Acts 18:18-23

18Bu kuhni wanjh yimerranj nawu Paul djahdjalni kunkuyeng kore Corinth. Wanjh kalukburrk benwoknang nawu bininj yiwarrudj bedberre dja wam bidbom kore kabbala manbu bikang kore kubolkkimuk bolkngeyyoy Syria. Wanjh nawu Priscilla dja Aquila bedda dorrengh birridjarrkwam. Wanjh birridjarrkwam birribebmeng kore kunred kabolkngeyyo Cenchrea. Kaluk bu kumekbe birribebmeng kunred wanjh Paul ngabekdadjkerrinj nungandeleng kore bimarnewokkurrmerrinj God. 19-21Wanjh bu birrihrey birribalbebmeng kore kunredbuyika kabolkngeyyo Ephesus. Wanjh Paul djalwam ngimeng kore kunrurrk synagogue dja birridangwerreni nawu Jews bininj. Bedda birridjawam bu yimankek kunkuyeng birriniwirrinj, dja Paul yimeng burrkyak. Bu benbawong wanjh benmarneyimeng, “Bu God kadjare wanjh kunukka ngaye ngamdurndeng ngudberre.” Dja wanjh wam yawoyhbidbom kabbala, dja bolkbawong kumekbe kunred Ephesus. Dja nawu Priscilla dja Aquila benebolkmaddi kumekbe Ephesus.

22Paul djahdjalwam kabbala dja bebmeng mankabkalibuyika kore kabolkngeyyo Caesarea. Nungka kumkoluy kore kabbalabeh dja wam kurrenge kore Jerusalem, dja benbarnmeybarnmey bininj nawu yiwarrudj bedberre. Kaluk nungka benbawong wam kurrenge bu durndi kore Antioch. 23Wanjh nungka kumekbe wohyerrkang kunkuyeng. Kaluk nungka bolkbawong Antioch dja wam djalwohrengehrey kunredbubuyika kore kubolkkilehkilelk ngarre kubolkwarlah kabenebolkngeyyo Galatia dja mak Phrygia. Bu nungka benkangerayekwoni bininj nawu birrimunkekadjungi Jesus.

Nawu Priscilla dja Nabininjkobeng Ngarre Aquila Benebukkabukkani Nakudji Bininj nawu Apollos

Acts 18:24-28

24Bu kuhni kurdukurduyimerranj, Priscilla dja Aquila bedda benehdjaldi kumekbe Ephesus. Bedda kumekbe birrinarrinj nakudji bininj nawu ngeyyoy Apollos. Kaluk nungka danginj dja djordminj kore kunred bolkngeyyoy Alexandria, bu nungka kumwam yerrkang Ephesus. Nungka wokmenmenmakni dja burrbuni rowk kore bimbuyindi God nuye kunwok. 25Nungka kerrngehkenhni birribukkabukkani, bu burrbuni kore nawu Kawohrnan Rowk nuye. Nungka djaldjareni bu bimarnedurrkmirriwirrinj God. Nungka wanjh bendjalmarneyolyolmi bininj mandjad duninjh bu Jesuskenh. Nungka wurd djalburrbuni kore John benkodjdjuhkeyikenh. Dja minj wernburrbuyinj bu bininj kabirridjuhme kore kunngey nuye Jesus. 26Wanjh nungka dedjingmey benmarneyolyolmi bininj kore kunrurrk synagogue bu minj mak balkeleniwirrinj bedberre. Wanjh Priscilla dja Aquila benebekkang kore wokdiwokdi, wanjh benemey benekang kore bedda beneyoy dja benewernhmarneyolyolmeng kundjalwern kore Godkenh.

27Kaluk bu yerrekah wanjh Apollos djareni djowkkemeninj rawinj kore kubolkkimuk kabolkngeyyo Achaia. Wanjh birribuyika bininj birrihdjarrkni kore Ephesus nawu birridangerrinj kore Jesus, dja bedda birrinjilngmakminj nuye nawu Apollos. Bedda birribimbom djurra dja birribidnakenwong ba bu bininj nawu birrimunkekadjungi Jesus kabirrikimang kore kumekbe kunred Achaia.

Kaluk bu nungka wam bebmeng kumekbe wanjh benwernhbidyikarrmeng bininj nawu God bendjalkongibom dja mak birriwoybukwong Jesus. 28Kaluk Apollos birridangwerreni nawu Jews bininj kore kurobbe dja benyurrhkeyi bedberre kundulkarre dorrengh. Nungka benbengdayhkeyi kore Bible bimbuyindi bu Jesus wanjh nungka nawu Christ.