gup2018

Luke 16

Jesus Kanbengdayhke Bu Karriwernhburrbun Kunkodjkuludjad Dorrengh

Luke 16:1-12

1Mak Jesus benmarneyolyolmeng bininj nuye nawu benhbukkabukkani, yimeng, “Nakudji bininj ni nawu nakukenni, dja nungka bikarrmi nakudji nawu bimarnedurrkmirri, bihmarnenahnani nuye yehyeng. Wanjh yikahwi bininj birrimarneyimeng nawu nakukenni, birriyimeng, ‘Bininj nawu ngunhmarnedurrkmirri, nakka wanjh kahkukwarrehwarrewon ngudda ke nawu yihkarrme.’ 2Wanjh namekbe nawu nakukenni bikayhmeng nawu bihmarnedurrkmirri, dja bimarneyimeng, ‘Njale kuhni ngahbekkan bu ngundihmulewan? Kanbukka rowk kore yihbimbuni bu kunwardde yihrohrokmi ngardduk, dja bonj yiburnbom, minj mak kanmarnedurrkmirri.’ 3Wanjh nahni bininj burrbuni dja marneyimerrinj, ‘Kaluk baleh bolkkime ngakurduyime bu nungka nawu nganmarnewohrnan wanjh nganyirrurrkmang, dja minj ngayawoyhmarnedurrkmirri? Ngaye minj ngangudjmak bu yimankek ngarrurrkmirri bu ngabolkkarung, dja mak kunyemi bu yimankek ngani ngabenkukyidjanwohme kunwardde. 4A! Ngaburrbom bu baleh ngakurduyime, ba bininj kaluk ngandikimang ngandinahnan kururrk bedberre bu ngabawon kore ngarrurrkmirri kondah.’

5Kuhni bu burrbuhburrbuni wanjh benkayhmeng rowk nawu birrikarrmi djurra bu birrikarremulewayikenh nawu nakukenni. Wanjh benbebbehkayhmeng, dja nakudji nawu bebmeng werrk nungka bimarneyimeng, ‘Ngudda kaluk baleh kayime kabimdi yikarremulewan nawu ngaye nganmarnewohrnan?’ 6Wanjh nungka yimeng, ‘Kaluk ngakarremulewan one hundred djabbirlana kunkalkkid manbu olive oil.’ Wanjh nungka yimeng, ‘Yima nanih djurra ke dja yiyerrka yibimbu werrkwerrk bu fifty yidjalkarremulewan.’ 7Dja mak nabuyikawali bimarneyimeng, ‘Dja ngudda kaluk baleh kayime kabimdi yikarremulewan?’ Wanjh yimeng, ‘Ngaye ngakarremulewan one thousand baladji manmim manbu kangeyyo wheat.’ Wanjh bimarneyimeng, ‘Yima nawu djurra ke, dja yibimbu eight hundred yidjalkarremulewan.’

8Wanjh nawu nakuken wohburrbom kore nawu bihmarnedurrkmirri kurduyimi, dja wanjh biburlumeng namekbe bininj nawu bihmarnedurrkmirri nawu minj nawoybuk. Wanjh biburlumeng bu nungka yingkihkarremarnbom nungan nuye. Kaluk bininj nawu kabirrihburrbun kurorrekenh, bedda wanjh kabirriwernhburrbun bu kabirriyingkihkarremarnbun bedman bedberre kore bedda bedberre bininj. Dja bininj nawu kabirrihburrbun kore God kabenmarnewolkan, bedda wanjh walakkih kabirriburrbun kabirriyingkihkarremarnbun bedman bedberre kore bedda bedberre bininj.”

9Wanjh Jesus yawoyhyimeng, “Dja ngaye ngayime ngudberre, bu ngurrikukkarrme nawern, wanjh ngurrbenmarnbun bininj nawu kurorrebeh ba ngurridabbolkmen. Kaluk bu money ngudberre kakukyakmen, wanjh ngurrire kore ngundikimang dja ngurriyo munguyh.

10Dja bininj nawu nawoybuk nawu kanahnan mandjad nawu kunyahwurd duninjh, nungka mak nawoybuk bu mandjad kanahnan kunkimuk. Dja bininj nawu minj nawoybuk nawu minj mandjad kanahnan nawu kunyahwurd duninjh, nakka minj mak nawoybuk dja minj mandjad kanahnan nawu kunwern. 11Dja wanjh ngudda bu minj ngurriwoybukniwirrinj bu minj mandjad ngurrinahnayi kunwardde nawu kondah kurorrebeh, kaluk nangale yimankek ngunwoybukwon mak ngunkurrme ngudberre bu ngurrinahnan nawu nadjalmakmak duninjh? 12Dja bu ngudda minj ngurriwoybukniwirrinj bu minj mandjad ngurrinahnayi nawu minj ngudberrekih, kaluk nangale yimankek ngunwon ngudberre nawu ngudman ngudberrekih?”

Jesus Yolyolmeng Moneykenh

Luke 16:13-15

(Matthew 6:24)

13“Bininj nawu kabimarnedurrkmirri nakudji, wanjh minj mak kabimarnedurrkmirri nabuyika, wanjh kakarrewarre, minj bokenh kabenemarnewohrnan kabenbenemarnedurrkmirri, kunu wardi kaluk kabiwidnan nakudji dja nawu nabuyika kabimarnedjare. Dja kunbuyika wardi kaluk kabingulkngun nakudji dja nabuyika wanjh kabinjirrhmiwon. Dja wanjh kadjalkarrewarre bu yimankek ngurrimarnedurrkmirri God bu Kawohrnan ngudberre, dja mak kunwardde ngurrimarnedurrkmirri bu yiman ngunmarnedokme ngudberre.”

14Wanjh Pharisee nawu birridjareni money, bedda wanjh birribekkani rowk bu kuhni Jesus yolyolmeng, wanjh kunu birriwokdjekmiwong dja birrimarnekewkmeng. 15Dja Jesus benmarneyimeng, “Ngudda wanjh ngurrimarnburren yimankek ngurrimak kore bininj ngundihnan. Dja God nungka ngunkangenan ngunkangeburrbun ngudberre. Dja njale kore bininj kabirrinan dja kabirriburlume, wanjh bu God kahnan, nungka kadjalwidnan duninjh.”

Jesus Yolyolmeng Mankarre God Nuye

Luke 16:16-18

(Matthew 11:12-13)

16Mak Jesus yimeng, “Manbu kabimdi kore mankarre dja mak nawu birribimbuni prophet nawu birriwokmulewani God, makka rowk birriwokmarrkmayi bu minj John bangmebebmeninj. Dja bu John bebmeng yolyolmi, wanjh kumwam bu ngaye ngabenbengdayhke bininj kunwok kunmak bu God Kawohrnan rowk. Dja birriwern rowk kabirriwernhrohrokme yiman rerrih kabirrirurrkbakke, ba yimankek kabirringimen kore God Kawohrnan rowk. 17Dja bu yimankek kaddum dja mak kunrorre kabolkyakmen rowk, kunu yiman kakelk, dja bu yimankek kabularrbuyindangen manwohkudji manbu kabimbuyindi kore mankarre, kunu minj kakarremak.

18Dja bininj nawu kabikukmunkewe daluk nuye ngalbu kabenehni, dja kabimang ngalbuyika, namekbe wanjh kabakke God nuye mankarre bu bininj dalukkenh. Dja mak bininj nawu kabimang daluk ngalbu nabuyika bininj benehni bikukmunkeweng, wanjh namekbe nanu nawu kabimang wanjh kabakke God nuye mankarre bu bininj dalukkenh.”

Jesus Benyolyolmeng Parable Manbu Bininj Bokenh Bu Benedoweng

Luke 16:19-31

19Mak Jesus benmarneyolyolmeng, yimeng, “Nakudji bininj ni nawu nakukenni, nawu djongbuhdjongbuyindi medjmakkaykenh duninjh, dja djahdjalnguni munguyh manme manwern manmakmak, dja djalnjilngmahnjilngmarnburreni. 20Dja kumekbe yoy kore kururrkdangmaye nuye kuberrkkah, bininj namarladj nawu birribuyika birrikurrmeng kumekbe. Nungka ngeyyoy Lazarus, dja nungka mokwernni duninjh. 21Wanjh nungka Lazarus wurrmangi djareni nguyi worrkmeninj manbu mankalawawerrk warrawarrhmi kore nakuken nuye ngunihnguni. Dja warridj duruk birrimhrey birrihmokbelenghmi nuye.

22Wanjh kalukburrk doweng namekbe nawu namarladj, dja bu kunmalng nuye wanjh angel birrimey birrimalngkang birrimalngkurrmeng kore Abraham kungurrird nuye. Mak nunganwali baddoweng rerre nawu nakukenni, wanjh birrikukdudji. 23Wanjh kunmalng nuye wam kore kubolkwarre Hades, kumekbe djahdjalmalngkayhmi malngwahmalngwarredongi munguyh. Dja kumekbebeh kunmalng nuye balwohnang Abraham djarreh kumhmalngni, dja Lazarus benehdjarrkni. 24Wanjh bikayhmeng, yimeng, ‘Mawah Abraham! Kankongibu, yimmunkewemen Lazarus, ba kamre kabidkebdjuhme kore kukku ba ngandjennjurlke, dja ngayenu kondahnu ngahwernhdjakbekkan duninjh kore maninjmanu kunak manbirluwoldjen.’

25Dja Abraham yimeng, ‘Ngudda nawu Mawah ngardduk, yiburrbu bu ngudda yihni kurorre ngudda wanjh yihmangi nawern namakmak ke, dja nawu Lazarus mangihmangi wanjh nawarreni. Nungka wanjh bolkkime kondanjkunu kani kumak kore kabikangemarnmarnbun munguyh, wanjh ngudda yihdjakbekkan dja yibadwarredoy. 26Kunu bonj, dja kuhni warridj marneyime, kore ngad dja ngudda manbarrarnkimukken kahyo, ba bu nangale kore ngadbeh kabalmahmirran kabalre kore ngudda, minj ngunbalyikan, minj kadjowkke, kadjalkarrewarre, dja minj mak nangale nawu kumekbebeh kamdjowkke kore ngad kanyikan.’

27-28Wanjh namekbe nawu nakukenni welengyimeng, ‘Ngaye munguyh djalkebdjarrkme Mawah, bu yimunkewe Lazarus kore ngaye ngabbard nuye kunrurrk, kabenwernhbengdung nawu ngaye ngarridangerrinj nawu five narahrangem, dja marndi bedda warridj kabirrimre kondanjkunu kore kunmalng kahwarredong.’ 29Kaluk Abraham bibalmarneyimeng, ‘Bedda kabirrihkarrme djurra nawu God kunwok nuye, dja mak Moses dja prophet birribimbom, wanjh kunmekbe kunwok birribalbekka!’ 30Wanjh namekbe nakukenni yimeng, ‘Burrkyak, Mawah Abraham, dja bu nakudji kumidjbeh kabenbalyikan wanjh kabirribawon bedberre kunwarre, dja kabirriborledme kore God.’ 31Wanjh Abraham yimeng, ‘Bu minj kabirribekkan God nuye kunwok, dja minj mak kabirriwokmang kore Moses dja prophet birribimbom, minj mak bedda kunkange bedberre kabirriwernhwoybukwon bu nakudji karrolkkan kore kumidjbeh.’”