gup2018

Exodus 34

Bu Yawey Kumkoluy Kunngol Dorrengh Kore Moses Dja Biyawoyhwong Mankarre

Exodus 34:1-9

(Deuteronomy 10:1-5)

1Wanjh Yawey bimarneyimeng Moses, “Yiyawoyhdadjdadjke bokenh kunwardde manbalabala, yiman yimi manbu manyungkihni, dja kaluk ngayawoyhbimbun karohrok bu bimbuyindi maninjmanu manyungkih kunwardde, manbu ngudda yibakkeng. 2Bu malamalaywi, wanjh yiyingkihmarnburrimen bu kukabel, dja yimbidbu kore kaddum mahni kunwarddekimuk. Kaluk kumekbe yikurrmerrimen kore kumirrk ngardduk. 3Minj nangale mak ngunemdjarrkre dja mak minj nangale karri darnkih kore kuwarddekimuk. Yiman mak kayime nawu mayh kumirnde, nakka mak minj kundalk kangun darnkih kore kuwarddekimuk.”

4Wanjh Moses dadjkeng bokenh kunwardde manbalabala, yiman yimi nawu kerrngehkenh karrmihkarrmi. Wanjh bu kumhkabelni nungka dolkkang, wanjh warddebidbom, yiman bu Yawey bimarneyimeng, dja mak kang kunbid nuye, dja yibidbom manbu kunwardde bokenh. 5Kaluk kumekbe nungka Yawey kumkoluy kunngol dorrengh wanjh benehdjarrkdi Moses, wanjh Yawey ngeymulewarrinj nuye kunngey.

6Wanjh Yawey bimirrkyurrhkeng Moses dja yimeng, “Ngaye wanjh Yawey. Ngaye Yawey nawu God, dja ngaye ngamimkongiwern duninjh, dja ngabenmarnekurduyime kunmak bedberre bininj rowk bu djal burudjang. Minj ngayiddung werrkwerrk dja ngaleng ngaye munguyh ngabenmarnedjare bininj rowk, dja minj mak ngakurren bu kowe. 7Ngabendjalmarnedjare munguyh birridjalwern rowk nawu bininj. Ngabenmarnebularrbun kunwarre bedberre nawu ngandiwokburriwe dja kabirriyime kunwarre. Dja bonj, ngaleng wanjh ngabenbun bininj nawu kabirridjaldjare kunwarre kabirriyime. Kaluk ngabenbun mawahmawah bedberre nawu birrimekbe birriwarre bininj bu kunmekbe kunwarrekenh. Kaluk bedmanwali ngabenbun nawu kunwarre kabirrihdjalyime dja mak wurdwurd bedberre dja mak mawahmawah dja doydoyh kabindihyime.” Kuhni rowk yimeng nawu Yawey.

8Wanjh kundjalmekbe rerrih Moses boddanj kore kurorre dja wanjh biburluburlumi nawu Yawey. 9Moses yimeng, “Ngudda nawu yiwohrnan rowk, bu ngudda yinjilngmak ngardduk, wanjh karridjarrkray ngaye dja mak nawu nahni bininj rowk. Ngaye ngabenburrbun nahni bininj minj kabirridjare ngundiwokmarrkmang, dja djawan ngudda kanmarnebengmidjda ngadberre nawu nawarrehwarre ngarrikarrme dja ngadberre kunwarre. Dja kanka ngadberre ba ngarriyimerran ngudda ke bininj duninjh.”

Yawey Benmarnewokkurrmerrinj Bu Bokenhkah

Exodus 34:10-28

(Exodus 23:14-19; Deuteronomy 7:1-5; 16:1-17)

10Wanjh Yawey yimeng, “Ngaye ngawokkurrmerren ngudberre. Ngaye wanjh ngakurduyime kunkimuk duninjh kundulkarre ngardduk dorrengh kore kumirrk ngudberre. Ngakurduyime manbu minj nangale nabuyika bininj nayi kondah kore kurorre dja kore kubolkbubuyika rowk. Dja mak nawu bininj ngurrihdjarrkdi, wanjh nakka kabirrinan ngardduk kundulkarre. Ngaye, nawu Yawey, wanjh ngadjalkurduyime kunmakmak ngudberre dja wanjh ngurrikangebarrhme. 11Dja bu kandiwokmarrkmang kore wokrayekwon bolkkime, wanjh nakka ngabenkelekadjung ngudberre nawu bininj rowk, ngayime nawu kabirringeyyo Amor, dja nawu Canaan benkebmawahmeng, dja nawu Heth benkebmawahmeng, dja mak nawu kabirribebbehngeyyo Periz, dja mak Hiv, dja nawu birrikang kunred Jebus, dja ngaleng ngurridjalkurduyime bu ngaye marneyime ngudberre.”

12“Kaluk bu ngurringime kunbolkbubuyika bedberre birrimekbe bininj, wanjh yuwn bu ngurriwokmarnburren bedda dorrengh, wardi ngundidarrkidmang kore kungarlkwarre. 13Dja wanjh ngurribakbakemen bedberre altars, dja manbu kunwardde kore kabirrimarneboddan nawarre, dja ngurridjobkemen kundulkdjamun ngalengngarre god ngalbu ngaldaluk kangeyyo Asherah. 14Dja mak yuwn ngurrimarneboddan nabuyika god, dja ngaye nawu Yawey wanjh ngadjalkudji God ngudberre, dja ngaye yiman kayime ngakirnwern ngudberre.”

15“Dja mak ngurrinahnarrimen bu minj ngurriwokmarnburren nawu bininj kumekbe kunbolk kabirrihni. Wardi mak bu kabirrimarneboddan nawu gods bedberre dja kabirribun mayh bu kabindiwon bedberre nawu god, wanjh ngundidjawan bu wardi ngurriraworren dja ngurribalmarneboddan nawu bedberre gods dja mak ngurridjarrkngun mulil nawu kore mayh kabirrikinje gods bedberre. 16Dja ngurrinahnarrimen warridj bu ngurrbenmang yawkyawk nawu kumekbe kabirrihni ba bu ngurrbenwon nawu nabebeywurd ngudberre bu kabirrimarrenkenh, wardi birrimekbe yawkyawk wanjh kabirridjalmarneboddan bedberre gods, dja wardi kabindimarnbun bebeywurd ngudberre bu kabirriraworren dja kabirridjarrkboddan namekbe nawu gods. 17Dja mak yuwn ngurrimarnbun idols bu kore ngurrikinje nawu wirlmurrng bu ngurrikukmarnbun idol nawu god.”

18“Dja ngaleng ngurrimulilma mulil manbu buriddi minj kakarrme mannguklurlmikenh. Kaluk bu kunkodjke seven wanjh kunmekbe ngurringun manme manbu minj kakarrme manbu kahnguklurlke kandidjawa kore ngaye wokrayekwong ngudberre. Kuhni bu ngurrikurduyimen kore ngaye dungnameng ngudberre, yiman dird nawu kangeyyo Abib, dja namekbe dird bolkyimeng bu ngudda ngurrimbebmeng kore Egyptbeh.”

19“Nawu ngalbabadjan kabindihkarrmehkarrme kaluk nadjahnadjaman nakka wanjh ngaye ngardduk rowk bininj, yiman mak mayh nawu nadjaman kaluk nawu kahdangerren kore yihmirndekarrme ke. 20Bu ngurridjare ngurribayahme nadjaman nawu donkey wanjh kandikarremulewan nakudji lamb, dja bu minj yidjare yirrurndiwe namekbe nawu donkey yaw wanjh yidjudbakkemen.

Dja mak ngurrbendurndiwemen bu ngurrbenkukbayahmen nawu nadjahnadjaman nabebeywurd bininj ngudberre.”

“Minj nangale mak kamre karrangen kumirrk ngardduk bu djal bidlarrk.”

21“Kaluk ngudda ngurridjaldurrkmirri bu six kunkodjke, dja manbu kamarnburren kunkodjke seven makka wanjh ngurringehmen. Kaluk bu yiman ngurrihdudjeng manme ngarre kabolkyime, dja mak bu kabolkyime kore ngurridjolengmang manme, bonj, kunmekbe ngurridjalngehmen bu kunkodjke seven.”

22“Ngurrimulilma ngarre mulil manbu Djandikenh, bu ngurrimoyhmang manbu manyungkih manme manbu wheat bu ngurridjolengmang, dja mak ngurrimulilma ngarre kudjurlekenh kayimerran, dja ngurrimang manbu mandjoleng kore kabarndi.”

23“Kaluk bu mandjewkbubuyika, wanjh binihbininj rowk ngudberre birrimbebmen danjbikkah bu kandimarneboddan kore kumirrk ngardduk, ngaye Yawey nawu Ngabenmarnewohrnan Rowk nawu God ngudberre nawu Israel ngunkebmawahmeng. 24Bu ngurribolkbawon ngudberre kunred, dja ngurrimre rowk kore maninjmanu mulil danjbik, wanjh yuwn ngurriburrbun bu birribuyika bininj kabirribolkdjirdmang ngudberre. Burrkyak, dja ngabenngurdke. Ngaye ngabenkukburriwe bininj rowk nawu bolkkime kabirrihni kubolkbubuyika ba bu ngurringimen ngurribolkkarrme, dja mak ngabolkwarlahwon kunred ngudberre.”

25“Bu kandiwon mayh, dja ngurrikinje kore altar, yuwn bu kumekbe kandiwon buridi manbu mannguklurlmikenh kakarrme dorrengh. Dja mak bu ngurrikarrme mulil manbu ngaye darrkidbawongkenh, wanjh yuwn bu ngurrikarekurrme yikahwi manme bu kunkodjkebuyikakenh.”

26“Ngaye nawu Yawey ngudberre God dja ngudda wanjh ngurrimka kore ngaye yikahwi manme manyungkih bu ngurridedjingmang ngurrimoyhmang.”

“Dja mak yuwn ngurrikinje nawu sheep yaw, dja yika goat yaw, wanjh yuwn bu ngurrikinje kore ngalbadjan ngalengngarre kundjikkakenh.”

27Wanjh Yawey bimarneyimeng Moses, “Yibihbimbu nahni kunwok rowk, dja ngaye ngawokkurrmerren kore namekbe kunwok rowk bedberre nawu Israel benkebmawahmeng, dja mak ngudda ke warridj.”

28Kaluk Moses yerrkang bu kunkodjke forty dja kunkak forty, kore kuwarddekimuk bu Yawey benehdjarrkdi. Kaluk minj kukku bonguyi dja mak manme minj nguyi bu kumekbe dingihdi. Wanjh kumekbe Moses bihbimbom kore kunwardde manbalabala kunwok rowk nawu Yawey wokkurrmerrinj nuye, manbu Kunbidbokenh Mankarrekihkimuk.

Bu Moses Nungka Kebbamibami

Exodus 34:29-35

29Moses wanjh nungka kumyikoluy kore Kunwarddekimuk Sinai, bu karrmi kubid nuye kunwardde bokenh manbalabala manbu bimbuyindi kunwok kunwoybuk nawu Yawey wokkurrmerrinj. Dja Moses wanjh kebbami duninjh bu kunmekbekenh nungka benehwokdi Yawey, dja minj mak burrbuyi bu nungan kebbami. 30Bu Aaron dja birribuyika bininj nawu Israel benkebmawahmeng birrinang Moses, wanjh minj birridarnhrawinj kore nungka, dja birrikebnang nuye bu kebbamibami duninjh dja wanjh birridjalkeleminj.

31Dja Moses benkayhmeng bedberre Aaron dja mak nawu bindiwohrnawohrnani kore binihbininj rowk, wanjh birridurndi bu darnkih nuye, dja nungka benmarnewokdanginj bedberre. 32Kalukburrk bininj rowk nawu Israel benkebmawahmeng birriyikang darnkih. Dja wanjh Moses benwoni mankarre rowk manbu kore Yawey biwong bu benewokdi kore kuwarddekimuk Mount Sinai.

33Kaluk bu yakwong kore benmarneyolyolmi, wanjh nawu Moses nungan kebbarrkburrinj manburrbawi. 34Dja bu nungka ngimi manbu dabburlin bu kabenewokdi nawu Yawey, wanjh kebwerrhmerrinj nawu kore kebdjongbuyindi kaluk bu benewokdi nawu Yawey kaluk bu kumyawoyhbebmi. Bu bebmi wanjh benmarneyolyolmi nawu Israel benkebmawahmeng kore baleh Yawey biwong dja bimarnerayekwong bu Moses kabenwon. 35Kaluk bedda birridjalkebnani bu djalkebbami. Bu yakwong kore benmarneyimeng, wanjh nungka yawoyhkebbarrkburrinj kaluk yerrekah kakebwarrhmerren bu yawoyhngimi bu Yawey kabenewokdi.