Paul Rengehrey Kore Kubolkkimuk Danjbik Macedonia, Greece dja Asia
Acts 20:1-6
1Wanjh bu kunyid yakminj kore birridurreni kore Ephesus, Paul benkayhmeng bininj nawu birrimunkekadjungi Jesus bu nungka wanjh benkangemarnbom. Kaluk benwelengwoknang dja bolkbawong wam kore kubolkkimuk bolkngeyyoy Macedonia. 2Nungka djalrengehrey kubolkbubuyika kore Macedonia benbengdahbengdayhkeyi bu benkangemarnbom bininj nawu yiwarrudj bedberreni kore kunred bedda birrihni. Kalukburrk balbebmeng kore kunbolk kunkimuk Greece.
3Wanjh nungka yerrkang kumekbe bu dird danjbik. Wanjh nungka kaluk djareni bidbuyi kabbala bu rayinj kore kubolkkimuk kunred bolkngeyyoy Syria. Wanjh nungka benwobekkang bu bininj nawu Jews bedda birrikarremarnbuni bu birribuyikenh, dja wanjh burrbom bu durndi kurrenge kore kubulkbubuyika ngarre Macedonia. 4Wanjh Paul birridjarrkraworrinj bu birridjarrkrey yikahwi bininj nawu birringeyyoy Sopater nawu Bereabeh, nawu beywurd nuye Pyrrhus, dja mak Aristarchus dja mak Secundus nawu benemdolkkang Thessalonicabeh, dja mak nawu Gaius kumdolkkang Derbebeh, dja mak nawu Timothy. Dja mak benebadbuyika Tychicus dja Trophimus nawu benemdolkkang Asiabeh.
5Wanjh Paul bendokmiweng birrimekbe bininj rowk bu birriyingkihdokmeng ba bu ngandidjalmadbun ngadberre kore kunred bolkngeyyoy Troas. 6Ngad wanjh ngarridjarrkbebmeng Paul dorrengh kore Philipi. Bu kunmekbe bolkyimi nawu Jews bininj birrikarrmi mulil bedberre manbu birringuni kandidjawa minj karrmeninj mannguklurlmikenh. Kaluk bu yakminj rowk wanjh ngad ngarribolkbawong Philipi dja ngarrimey kabbala. Ngarrirey kunbidkukudji kunkodjke wanjh ngarrbenmarnebebmeng nawu birriyingkihdokmeng kumekbe kunred bolkngeyyoy Troas. Wanjh ngarriyerrkang kunbidkukudji dja bokenh kunkodjke.
Nakudji Yawurrinj Ngeyyoy Eutychus Mankang Kaddumbeh Djarreh
Acts 20:7-12
7Bu Djandi kumunun yimerrangeni ngad ngarrimirndemornnamerrinj bu ngarrilodbakkeyi buriddi. Paul wanjh djareminj benmalaybawoyi dja wanjh nungka benmarnewokdanginj bu kukakkuyengni. Nungka djahdjalkakwokdanj kumununburrk yimerranj.
8Kumekbe kore ngad ngarrimornnamerrinj kururrk kaddumkah duninjh, wanjh kunkong kongrungi manwern manbu bolkwolkanikenh ngadberre. 9Nakudji yawurrinj ni nawu ngeyyoy Eutychus, wanjh ningihni kore wohrurrkni. Nungka bibekkani Paul bu wokdiwokdi, kaluk bu kunkuyeng djahdjalwokdi wanjh Eutychus mimkodjkengalmeng bu baldjalkeyonginj duninjh wanjh nungka baldjalkodjkemankang kore kaddumbeh, bu bedda birrinang doweng.
10Wanjh Paul koluy boddanginj dja bikukwanjbimey, wanjh benmarneyimeng bedberre, “Yuwn ngurrikangewarre, dja nungka kahdarrkid.” 11Wanjh bedda birriyawoyhbidbom kaddumkah kore birrihni kerrngehkenh kururrk wanjh birrilodbakkeng buriddi dja birringuneng. Wanjh Paul djahdjalwokdi bedberre bu kumbarrhbom. Wanjh malahmalaywihni nungka benbawong wam. 12Wanjh birridokmeng dja birrimey namekbe nayawurrinj nawu mankang kururrk kaddumbeh, wanjh birrinjilngmakminj bu birrinang yawoyhdarrkidminj.
Paul Rengehrey Kabbala Bu Durndi Kore Kunred Ephesus
Acts 20:13-16
13-14Ngad ngarrikoluy kumekbe kanjdjikanjdji ngarribidbom kabbala, dja ngarriwam kunred bolkngeyyoy Assos. Nawu Paul minj ngarrimdjarrkrawinj, dja nungka djareminj djahdjalley kurrenge wanjh ngarrimirrhnarrinj kumekbe kore Assos. Wanjh kumekbe Assos ngarriyawoyhraworrinj Paul dorrengh, wanjh ngarridjarrkbidbom kabbala dja ngarriwam kunred bolkngeyyoy Mitylene.
15Wanjh ngad kumekbe ngarribolkbawong dja ngarriwam kabbala. Kaluk kunbarnangarrabuyikani ngad ngarribolkmey kore kunred bolkngeyyoy Chios. Kaluk kunbarnangarrbuyikani ngarrirey kabbala bu ngarridjowkkeng dja ngarribebmeng kore kunred bolkngeyyoy Samos. Bu kumekbe ngarribolkbawong dja ngarridjalrey kabbala. Kaluk kunbarnangarrbuyikani ngarribebmeng kore kunred bolkngeyyoy Miletus.
16Kumekbe Miletus darnkihni kunred ngarreni Ephesus. Paul minj djareniwirrinj bu balrawinj kore Ephesus. Nungka djaldjareni werrk rawinj kore Jerusalem ba bu birridjarrkkarrmeninj kunkodjke manbu Pentecost ngalengngarre nungka dorrengh. Kaluk kumekbekenh nungka minj djareniwirrinj bu yerrkayi kore kubolkkimuk Asia.
Paul Benmarnewokdanj Bininj Nawu Ephesusbeh Nawu Birriwoybukwoni Jesus
Acts 20:17-24
17Wanjh bu ngad ngarribolkmey kore Miletus, Paul wokmunkewerrinj bedberre nawu birriwohrnawohrnani yiwarrudj ngarre kore Ephesus bu kabirrimre kore nungka. 18Bu bedda birrimarnebebmeng nungka wanjh bendjalmarnewokdanginj kore kunwok kunrayek.
Wanjh benmarneyimeng, “Ngudda ngudman ngurriburrbun kore ngaye ngakurduyimi munguyh bu karridjarrkni bu kerrngehkenh ngaye ngamwam kondanjkunu kubolkkimukkenh. 19Ngaye ngadjalmarnedurrkmirri nawu Kawohrnan Rowk nuye, bu minj ngaye ngakimukworrimeninj dja yikahwi mak nganalkbuni. Dja nawu Jews bininj ngandimarnekarremarnbuni kunwarre ngardduk dja kunrayek ngakarrmi. Dja bonj, minj ngamarrkbaworrimeninj.
20Dja mak ngurriburrbun bu ngaye munguyh bukkabukkani kundjalwern duninjh kore kangerayekwoni ngudberre. Bu bukkani ngudberre kore kurobbe dja mak kore kunrurrk ngudberre ngurribebbehyongoyoy. 21Ngaye kunwoybuk marnemarneyimeng ngudberre bininj nawu Jews, dja ngudda nawu minj Jews. Ngaye marneyimi ngudberre bu ngurrikangeborledme kore God bu ngurrikangeborledkerren, dja mak ngurriwoybukwon Jesus Christ nawu kawohrnan rowk.
22Mah wanjh bolkkime kandibekka. Nawu Namalngmakkaykenh ngandjurrkkan bu ngare kore Jerusalem, bu minj ngaye ngaburrbun bu baleh nganmarnekurduyimerran kore kumekbe ngani. 23Wanjh ngawernhburrbun nawu Namalngmakkaykenh nganmarneyimeng bu baleh yarrkka ngaye ngare, wanjh kunyid nganyawoyhmarnebebme dja mak wardi ngandiyawoykurrme dja ngarrukkayindangen kore prison.
24Dja bonj. Ngaye minj ngayawoyhburrburren bu kuninjkunu ngarrowenkenh. Dja ngaleng kundjalkudji bu ngahdjalkarrme bu ngadjare ngayakwon bu ngahmarnedurrkmirri Jesus nawu kawohrnan rowk. Ngayime bu nungka nganwong kore ngahbenmarneyime birriwern bininj manbu kunwok kunmak bu kayime God kankongibun rowk.” Kuhni bu Paul benmarneyimeng.
Paul Mulewarrinj Dja Benbengdayhkeng Bininj Nawu Ephesusbeh Nawu Birriwoybukwong Jesus
Acts 20:25-38
25Wanjh Paul yawoyhyolyolmeng, yimeng, “Wanjh bolkkime kandibekka. Ngaye ngaburrbun bu ngudda minj kandiyawoyhkebnan ngaye nawu marnehmarneyimi ngudberre kore God nuye kawohrnan rowk. 26-27Ngaye korroko marneyimeng ngudberre kundjalwern rowk kore God nuye kunwok kore kadjare, dja bu nangale nawu karrowen kunwarre dorrengh, wanjh kunukka minj ngaye ngardduk.
28Dja ngurrihdjalnahnarrimen ngudmandeleng, dja mak ngurrbendjalnahna nawu bininj ngudberre. Kaluk nawu Namalngmakkaykenh ngunwong ngudberre kuninjkunu bu ngurrbennahnankenh yiman kayime shepherd namak kabenmirndenahnan nawu sheep. Birrimekbe bininj nakka wanjh nawu Kawohrnan Rowk nungan nuyekih. Nungka wanjh kurlbawarrhmeng nuyekih kunkurlba ba bu kabenbebke nuye bininj. 29Ngaye ngaburrbun bu bolkkime bawon ngudberre, wanjh birriwarre bininj kabirrimbebme kabindibularrbularrbun yikahwi bininj ngudberre yiman kayime duruk nawu nabang duninjh. 30Ngaye mak ngaburrbun yikahwi bininj wanjh kabirrimbebme yerrekah dja ngurriraworren bu yimankek kunwarre kabindibukkabukkan bininj nawu kabirrimunkekadjung Jesus ba bu kabindimarnbun kabindimunkekadjung bedberre.
31Wanjh kunu ngurrinahnarrimen. Dja mak ngurridjalburrbu kore ngaye korroko ngakurduyimi ngudberre. Ngaye munguyh djahdjalmarneyimi mandjad duninjh ngudberre bu kukak yimerrangeni dja mak benbekad, djal munguyh ngakurduyimi kumekbe kunmimnalk dorrengh.
32Dja wanjh bolkkime ngadjare God ngunnahnan ngudberre. Nungka ngunwong kunwok nuye bu ngundjalkongibom ngudberre. Bu nungka ngunmurrngrayekwon ngudberre, dja ngunwon ngudberre kunmakmak kore benyingkihmarnewokkurrmerrinj bininj nawu kabirriyimerran bu djal nungan nuyeni bininj.
33Bu ngaye karridjarrkrey munguyh minj ngadjareniwirrinj bu ngaye yikukmayi nawu money dja kunmadj ngudberre. 34Ngudda ngurriburrbun bu ngaye ngadjaldurrkmirranginj ba ngabayahmeng ngayemandeleng nawu kunmadj dja manme manbu ngarddukni dja mak nawu ngarridjarrkrey bininj bedberre. Kunmekbekenh kunu ngahdurrkmirri kunbuyika bu ngahmangi kunwardde. 35Ngaye kuninjkunu ngakurduyimi rowk ba bu ngudmanwali ngurrikurduyime. Wanjh ngudman ngurridurrkmirri ba bu ngurrbenbidyikarrme birribuyika bininj nawu birrimarladj. Dja mak ngurribalburrbu kore Jesus nawu kawohrnan rowk yimeng, ‘Bu ngudda ngurrbenwon birribuyika bininj nawu njalehnjale ngurrihkarrme, wanjh kunukka ngurridjalnjilngmakmen.’
Bonj. Kunmekbe ngadjareminj marneyimeng ngudberre.” Wanjh kuninjkunu Paul yimeng bedberre.
36Bu Paul nungka yakwong kore benhmarneyimi bedberre, wanjh barddurrukkurlhdanj dja birridjarrkdanginj yiwarrudj. 37Wanjh bedda birrimarnenalkbuni rowk, dja birribarnmey dja birribunjhmey nawu Paul. 38Bedda wanjh birriwernnjilngwarreminj kore benmarneyimeng, “Ngaye minj mak kandiyawoyhkebnan.” Dja wanjh bedda birribalyikoluy kanjdjikanjdji kore kabbala mankimuk dingihdi.